خانه لرزاده خانه معمار شد

محمد سرابی _ خبر‌نگار

خانه استاد حسین لرزاده در خیابان بهارشیراز پس از مرمت به‌عنوان خانه‌موزه معمار لرزاده افتتاح شد. این بنا که خود نمونه‌ای از معماری مدرن ولی با استفاده از عناصر معماری سنتی ایران است، با مصوبه شورای چهارم شهر تهران برای بازسازی انتخاب شده بود که دیشب با حضور شهردار تهران، مسئولان شهری و اعضای شورا افتتاح شد.
شهردار در این مراسم اظهار کرد: اکنون فضایی فراهم شده تا از استاد حسین لرزاده یاد کنیم که در هر جای ایران اثری از هنر ایشان دیده می‌شود. این مرحوم آثاری مانند مسجد معروف لرزاده در میدان خراسان، مساجد سلمان، سجاد، فخریه، زعیم، فرازنده، سپهسالار و همچنین آثاری چون سردر دارالفنون و گنبد کاخ مرمر را آفریده و آثار مکتوب زیادی هم از ایشان باقی مانده است. پیروز حناچی تأکید کرد: تأثیر یادمان امروز این است که تنها شمعی روشن می‌شود تا کسانی که نقشه‌ای یا حتی خاطره‌ای از استاد دارند آن را گرد هم آورند. او گفت: منزل ایشان یک اثر مدرن به‌حساب می‌آید اما در همین اثر هم روح معماری ایرانی مثل توجه به ایجاد هوای مطبوع دیده می‌شود. شهردار تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود تأکید کرد: سامانه‌هایی که امروز در حوزه شهرسازی به‌کار گرفته شده‌اند، قدم نخست برای هوشمندسازی فرایندهای شهری هستند. ما تلاش می‌کنیم ارتباط بدنه شهرداری با مراجعانی که قصد اخذ پروانه ساخت و پایان کار دارند به حداقل برسد. حناچی همچنین با اشاره به مقررات نمای ساختمان گفت: در گذشته نیز در شهرها معماران ارشدی داشتیم که اگر ساختمان جدیدی ساخته می‌شد، باید به تأیید آنها می‌رسید. معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران هم در این مراسم اظهار کرد: احداث خانه‌موزه لرزاده رویکردی است که تداوم معماری ایرانی را برای امروز و فردای جامعه ایرانی برمی‌گزیند. عبدالرضا گلپایگانی بیان کرد: از دوره‌ای که تحول و فرهنگ نوگرایی به ایران وارد شد تاکنون تدام معماری سنتی کار مشکلی بوده است اما در دوران قاجار و اوایل پهلوی هنوز هم معماری سنتی تداوم داشت. استاد لرزاده در همین فضا نیز معماری سنتی را حفظ کرد. یکی از این نمونه‌ها استفاده از عناصری مانند آب انبار یا کانال‌های تهویه هوا در این خانه است.
محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر نیز در این مراسم با اشاره به مجموعه چندطبقه‌ای که در نزدیکی خانه لرزاده به تازگی ساخته شده گفت: در دوره چهارم شورا مصوبه‌ای بود که خانه لرزاده را به خانه معمار تبدیل کنند. خانه‌ای در مجاورت این مکان بود که می‌خواستیم آن را هم به موزه ملحق کنیم اما در آن زمان کسانی که به‌دنبال بیشتر کردن ساخت‌وساز و کسب درآمد از آن بودند برنده شدند و این مجموعه به جای آن خانه دوطبقه ساخته شده است که حتی نمای آن هم شبیه معماری سنتی ایرانی نیست. او تأکید کرد در گذشته اصلا به نمای ساختمان توجهی نمی‌‌شد و این اختیار به سازندگان داده شده بود. اکنون در همه مناطق 22گانه با ایجاد کمیته نما و اتخاذ رویکرد هویت‌بخشی، نمای ساختمان‌ها نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. سالاری در بخش دیگر صحبت‌های خود گفت: درخواست الکترونیک صدور پروانه ساخت و پایان کار هم یک رویکرد دیگر است که از بسیاری ترددها کم می‌کند. شهرداری در برنامه‌های جدید خود بخشی از درآمدهای ناشی از شهرفروشی را کاهش داده است و با وجود شرایط سخت اقتصادی به این کار ادامه خواهد داد.
استاد حسین لرزاده بیش از 830 مسجد در نقاط مختلف ایران ساخته است که نمونه آن مسجد اعظم قم است. او در سال 1383درگذشت و منزل شخصی وی در خیابان خداپرست در محله بهارشیراز و محوطه اطراف آن تبدیل به پارک محلی شده بود که اکنون خانه موزه معمار به آن افزوده شده است.