افزایش چراغ‌خاموش قیمت نان

زهرا اشرف‌زاده | البرز- خبرنگار


اگرچه این روزها با افزایش قیمت نان در نانوایی‌های شهر روبه‌رو هستیم، اما هیچ یک از مسئولان استانی در این حوزه هنوز به طور دقیق و شفاف تغییر و یا افزایش قیمت نان را تایید نکرده‌اند. نان یکی از کالاهای مهم سبد خانوار به‌ویژه در دهک‌های متوسط و ضعیف محسوب می‌شود و به همین دلیل تعیین قیمت آن حساسیت بالایی برای دولت و جامعه دارد. همچنین افزایش میزان تورم و شرایط سخت اقتصادی باعث شده بود که دولت تمایلی به افزایش قیمت نان نشان ندهد، اما سرانجام این اتفاق افتاد و به دلیل درخواست‌ها و گلایه نانواها، نان هم گران شد.


گلایه‌ها از افزایش قیمت

یکی از شهروندان کرجی درباره افزایش قیمت نان می‌گوید: قیمت نان سنگک ساده از هزار تومان به 1200 تومان و قیمت نان لواش هم به 300 تومان رسیده است، بدون این‌که کیفیت نان بهبود یابد، حتی می‌توانم بگویم اندازه نان‌ها کوچک‌تر هم شده است. نان لواش، تافتون، سنگک و... به‌شدت خمیری، بی‌نمک و بی‌کیفیت هستند و اگر یک روز در یخچال بمانند، دیگر قابل استفاده نیستند.
«صدیقه نورمحمدی» ادامه می‌دهد: گرانی نان برای افراد کم‌درآمد بسیار سنگین است. نان یکی از خوراک‌های اصلی مردم بوده و این افزایش واقعا برای مردم قابل فهم و درک نیست. در این برهه زمانی که گرانی در جامعه بیداد می‌کند، نان تنها چیزی بود که تهیه آن برای مردم آسان بود، اما اکنون خرید آن برای مردم سخت شده است.
وی اضافه می‌کند: اگر دولت هرسال مقدار کمی روی قیمت نان اضافه می‌کرد، اکنون افزایش یک‌باره به مردم شوک وارد نمی‌کرد، چراکه همه‌جا صحبت از افزایش قیمت نان است.


افزایش هزینه نانوایی‌ها

یکی از نانوایان در محله هفت‌تیر کرج با بیان این‌که قیمت نان به عنوان غذای اصلی مردم به موضوع پیچیده‌ای تبدیل شده می‌گوید: در ۵ سال گذشته نانوایان خواهان افزایش قیمت‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های تولید بوده‌اند، اما مسئولان دولتی به دلیل مشکلات اقتصادی زیادی که مردم با آن مواجهند از اعمال هر گونه افزایش قیمت جلوگیری کردند. اکنون هم که نرخ‌نامه جدید با افزایش قیمت منتشر شده موضوع را صراحتا به مردم نمی‌گویند و ما هر روز باید برای مشتری‌ها توضیح دهیم. «رحمان اصغری» می‌افزاید: در یک سال اخیر بسیاری از نانوایی‌ها در آستانه تعطیلی قرار گرفتند. در این چند سال قیمت‌ آب، برق و گاز افزایش زیادی داشته است. بالطبع کارگری هم اینجا کار می‌کند درخواست دارد حقوقش افزایش پیدا کند، اما با این وضعیت چگونه می‌توانیم حقوق کارگر را افزایش دهیم، درحالی که قیمت نان هیچ افزایشی ندارد. از طرفی نانوایی‌های آزادپز نیز در اطراف نانوایی‌‌های قدیمی وجود دارند که سبب کسادی بازار شده است.
یک نانوای آزادپز سنگکی می‌گوید: تاکنون نان سنگک ساده را به قیمت 1300 تومان می‌فروختیم، اما حالا نان سنگک یک‌رو کنجدی را به قیمت ۲ هزار تومان و دورو کنجد را به قیمت ۳ هزار تومان عرضه می‌کنند.
«ابراهیم صراف» اضافه می‌کند: افزایش هزینه‌ها سرسام‌آور است و اعلام نرخ جدید مشکلات نانوایان را حل نمی‌کند و واقعا با این شرایط کار کردن سخت است.


نان به نرخ روز می‌شود

رئیس اتحادیه نانوایان کرج در رابطه با آخرین وضعیت افزایش قیمت نان می‌گوید: مصوبه افزایش قیمت به استانداری رسیده و اکنون استانداری و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان در حال کارشناسی هستند، ولی هنوز تصویب و قانونی نشده است، بنابراین هر گونه افزایش قیمت نان توسط نانوایی‌ها غیرقانونی است و تخلف به حساب می‌آید. «حجت‌الله نصیری» می‌افزاید: مرم حق دارند از این افزایش قیمت گله داشته باشند، زیرا از سال گذشته تاکنون تورم به صورت قابل ملاحضه‌ای افزایش یافته، اما نانوا با افزایش تورم نان را گران نکرده است. زمانی که با سیاست‌های دولت تورم سالانه افزایش می‌یابد، نان هم سالانه باید 7 درصد افزایش قیمت داشته باشد. وقتی 6 سال قیمت نان ثابت باشد و یکباره 50 درصد افزایش یابد، مردم ناراضی خواهند بود.
وی با اشاره به کیفیت نان اضافه می‌کند: نانوا زمانی می‌تواند کیفیت نان و آرد را بالا ببرد که ضرر نکند. اکنون خرج و دخل نانوا با هم همخوانی ندارد و این قیمتی که برای نان اعلام می‌کنند هنوز قیمت تمام‌شده نان نیست و عدم قیمت‌گذاری سال به سال به این مشکلات دامن می‌زند.

نصیری ادامه می‌دهد: سال‌هاست در کشور نان به قیمت واقعی به دست مشتری نمی‌رسد. آرد اگر از دولت هم باشد، 30 درصد هزینه نان است و 70 درصد مابقی هزینه‌های تولید نان، مانند اجاره مکان، دستمزد، هزینه‌های آب و برق و گاز و... و واقعا سودی عاید نانوا نمی‌شود.
وی می‌افزاید: 1006 واحد نانوایی اعم از بربری، سنگک، لواش، تافتون و فانتزی در کرج از آرد یارانه‌ای برای پخت نان استفاده کرده و 430 واحد نیز آرد مورد نیاز خود را به صورت آزاد تأمین می‌کنند. برای تهیه آرد یارانه‌ای حق انتخاب برای نانوا وجود ندارد و مجبور به خرید آن است، اما در مورد آرد آزاد نانوا می‌تواند آرد مورد نیاز خود را از استان دیگری خریداری کند.
 رئیس اتحادیه نانوایان کرج با اشاره به وضعیت بهداشتی نانوایی‌ها می‌گوید: نظارت در این زمینه وجود دارد، اما مشکلات همچنان هست. شهروندان می‌توانند با تماس با شماره تلفن‌های 124 و 32233308 تخلفات بهداشتی را اطلاع‌رسانی کنند.


نظارت بر نانوایی‌ها

معاون استاندار در هماهنگی امور اقتصادی استانداری از اعلام نرخ جدید نان در روزهای آینده خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به افزایش هزینه‌های نانوایان، دولت پس از ۵ سال مجبور به تغییر قیمت است، زیرا با توجه به افزایش هزینه در نانوایی‌ها نان با قیمت‌های مختلف ارائه می‌شود که منجر به آشفتگی و نابسامانی شده است. این موضوع موجب به خطر افتادن سلامت جامعه هم می‌شود.
«جهانگیر شاهمرادی» می‌افزاید: برای رسیدن به قیمت عادلانه، کمیته تخصصی با حضور نمایندگان سازمان صنعت، حوزه اقتصادی استانداری، شرکت غله، اتحادیه نانوایان، دانشگاه علوم پزشکی، بازرسی، استاندارد و تعزیرات حکومتی تشکیل شده و قیمت کارشناسی و قطعی نان را اعلام خواهیم کرد.
وی ادامه می‌دهد: پس از اعلام نرخ مصوب برای نانوایان، سازمان بازرسی بر روی قیمت‌ها و استفاده از افزودنی‌های مجاز نظارت خواهد کرد و در صورتی که تخلف در حوزه سلامت شهروندان باشد، با قاطعیت برخورد می‌شود.


گزینه‌هایی برای تعیین قیمت نان

چند روزی است که همه‌جا صحبت از افزایش نرخ نان در میان است؛ خبری که گلایه مردم را به دنبال داشته است. در این بین نباید صحبت‌های نانوایان برای افزایش هزینه در سال‌های اخیر را نادیده گرفت، اما دولت چه برنامه‌‌ریزی‌ای باید داشته باشد تا فشار هم بر روی مردم و هم نانوایان کمتر شود.
به گزارش همشهری، یک کارشناس مسائل اقتصادی درباره افزایش قیمت نان می‌گوید: تغییرات قیمتی برخی کالاها مانند نان که قوت غالب بسیاری از مردم محسوب می‌شود، از اهمیت بالایی برخوردار است و گاهی می‌تواند علاوه بر ایجاد مشکل در معیشت برخی از اقشار، منجر به مشکلات اجتماعی و گلایه‌هایی در قشر ضعیف جامعه شود. این استدلال که سال‌هاست قیمت چنین کالایی افزایش پیدا نکرده یا مثلا قیمت همه چیز گران شده پس باید قیمت نان هم متناسب گران شود، دلیل اشتباهی بر افزایش قیمت نیست، اما قطعا مشکلاتی را هم به همراه دارد.

«میثم اسفندیاری» می‌افزاید: قیمت نان باید هر سال با تورم تعدیل شود. اگر در شرایط سخت اقتصادی افزایش قیمت نان زیر ذره‌بین است، به دلیل مدیریت برگرفته از فشارهای سیاسی است. باید سیاست‌های اقتصادی دولت به گونه‌ای تبیین شود تا تورم به حداقل برسد، زمانی که نرخ تورم ۴۰ درصد است، کارگر نانوایی هم همانند سایر اقشار جامعه تحت فشار خواهد بود. وی ادامه می‌دهد: دولت می‌تواند با صرفه‌جویی در برخی از هزینه‌های خود یا ایجاد درآمد از برخی از ظرفیت‌های اقتصادی مثل ایجاد پایه‌های مالیاتی جدید و مالیات بر عایدی سرمایه، هزینه‌های افزایش قیمت نان را با پرداخت یارانه غیرمستقیم پوشش دهد و یا حداقل گزینه‌هایی مانند قیمت منطقه‌ای نان در دستور کار دولت قرار گیرد.
اسفندیاری اضافه می‌کند: همچنین در قیمت‌گذاری منطقه‌ای می‌توان قیمت نان را بر اساس وضعیت درآمدی افراد آن منطقه یا شهر و استان تعیین کرد. برای این کار نیز نیاز به برنامه‌‌ریزی خاصی وجود ندارد، بلکه صرفا آرد و ماده اولیه تولید نان باید با قیمت کمتری در اختیار نانوایان آن مناطق قرار گیرد.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: اکنون یارانه به ۷۶ میلیون نفر از جمعیت ۸۳ میلیونی کشور پرداخت می‌شود، اما یارانه باید فقط به 3 دهک پایین درآمدی پرداخت شود و این اصل را باید تمام قوا پیگیری کنند. اگر هدفمندسازی یارانه انجام شود، مشکلات نهادهای یارانه‌بگیر مانند نانوایان نیز حل خواهد شد.