تازه‌ترین آمارها از عملکرد بازارها در 11ماه امسال گویای این واقعیت است که رشد بازارهای سهام و مسکن در طول سال 96به‌شدت تحت تأثیر روند حرکت قیمت نفت در بازارهای جهانی بوده است. به گزارش همشهری، تازه‌ترین پژوهش‌های آماری انجام شده در سازمان بورس نشان می‌دهد شاخص بورس هم مانند قیمت مسکن، تابعی از رشد قیمت نفت است و رشد قیمت نفت بیشترین اثر را بر روند حرکت شاخص کل بورس تهران دارد. مدت‌ها تصور می‌شد نوسان قیمت دلار بیشترین نقش را در نوسان‌های شاخص بورس دارد اما تازه‌ترین پژوهش‌ها این فرضیه را رد می‌کند و نشان می‌دهد اتفاقا افزایش قیمت دلار به کاهش شاخص‌ها در بورس منجر می‌شود. به‌نظر می‌رسد عمده‌ترین دلیل آن است که تعداد زیادی از شرکت‌های حاضر در بورس مواد اولیه‌شان را وارد می‌کنند و افزایش قیمت دلار بر درآمد آنها اثر منفی می‌گذارد زیرا هزینه واردات قطعات و مواداولیه این دسته از شرکت‌ها با رشد قیمت دلار افزایش می‌یابد. داده‌های آماری تازه نشان می‌دهد قیمت نفت قادر است بیشترین اثر را بر بازار سهام داشته باشد که شاید علت آن وزن شرکت‌های بزرگ بورس بر شاخص است که عمدتا از افزایش قیمت نفت تأثیر می‌گیرند. هم‌اکنون شرکت‌های تولید‌کننده پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و گروه فلزات ترکیب بزرگ‌ترین شرکت‌های بورس را تشکل می‌دهند که اتفاقا شاخص قیمت این گروه یعنی شاخص 30شرکت بزرگ بورس بیشترین رشد را در میان همه شاخص‌ها در طول امسال داشته و دست‌کم 40درصد افزایش یافته است.
اثر نفت و دلار
بررسی‌های انجام شده درمرکز پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار نشان می‌دهد از فروردین 1391تا پایان بهمن‌ماه امسال، شاخص کل بورس تهران بیشترین همبستگی مثبت را با قیمت نفت و بیشترین همبستگی منفی را با قیمت دلار دارد یعنی به زبان ساده‌تر، رشد قیمت نفت به رشد شاخص بورس منجر می‌شود درحالی‌که رشد قیمت دلار نه‌تنها چنین اثری ندارد بلکه اثر عکس هم دارد. براساس داده‌های موجود شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال‌جاری تاکنون، دقیقا مطابق با مقدار رشد قیمت جهانی نفت، یعنی27درصد رشد کرده، به‌عبارت دقیق‌تر درحالی‌که در طول امسال مقدار رشد قیمت جهانی نفت 27درصد بوده، رقم شاخص بورس هم 27درصد رشد کرده است.
اثر نفت بر قیمت سهام
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد قیمت نفت به طور مستقیم در فروش و قیمت تمام‌شده 40شرکت بورس تأثیر مستقیم داشته و به تغییر شاخص قیمت این شرکت‌ها منجر شده است. داده‌های آماری نشان می‌دهد سهم قیمت نفت از مجموع فروش و قیمت تمام شده این 40شرکت به ترتیب 93.6و 95.4درصد بوده است در نتیجه با کاهش 6.2درصدی قیمت نفت در بهمن‌ماه شاخص سهام این شرکت‌ها جمعا 3واحد نزول کرده است. همین رابطه در میان شرکت‌های حاضر در فرابورس هم حاکم بوده است به‌طوری که با افت 6.2درصدقیمت نفت در هر بشکه شاخص سهام 6شرکت که بیشترین اثر را از این نوسان می‌پذیرفته‌اند با نزول مواجه شده است. شاخص سهام این شرکت‌ها در فرابورس که فروش و قیمت تمام شده آنها از قیمت نفت اثر می‌پذیرد جمعا معادل 1.07واحد افت کرده است.
اثر نفت بر بازار مسکن
علاوه بر بورس، اثر نفتی در بازارمسکن هم مشاهده می‌شود و چنین معادله‌ای در مورد بازار مسکن هم صادق است.آن طور که محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند بازار مبادلات مسکن رابطه مثبتی با افزایش یا کاهش قیمت جهانی نفت دارد و رشد یا کاهش قیمت نفت اثر خود را بر حجم معاملات و روند قیمت‌های بازار مسکن نشان می‌دهد.شاهد این مدعا در آمارهای امسال بازار مسکن قابل مشاهده است.طبق آمار رسمی وزارت راه و شهرسازی امسال همزمان با رشد قیمت نفت، بازار مسکن هم با رشد مواجه شده، به‌طوری که متوسط قیمت مسکن در سطح شهر تهران از اول امسال تاکنون 23.5درصد افزایش یافته و از 4میلیون و 375هزار تومان به‌طور میانگین برای هر مترمربع در ابتدای سال به 5میلیون و 406هزار تومان در پایان بهمن‌ماه در مناطق 22گانه تهران رسیده است. دلیل این موضوع را می‌توان در تأثیر روند افزایش یا کاهش درآمدهای نفتی ناشی از نوسان قیمت جهانی بر بودجه عمرانی دولت جست و جو کرد. معمولااثر افزایش قیمت نفت بر اختصاص بودجه‌های عمرانی دولت نمایان می‌شود که این موضوع در نهایت روی بخش مسکن هم اثر دارد.
