نخستین قوانین ترددی در تهران
شاید اسمش را نشود قانون مدون و اصولی گذاشت اما نخستین محدودیت رفت‌وآمد در محدوده مرکزی تهران را ناصرالدین شاه قاجار بنا گذاشت. در سال ۱۳۴۵ دستور داد که ورود چارپایان باربر به محوطه و معابر میدان ارگ یا «باغ گلشن» ممنوع شود و با صدور چنین دستوری گویا نخستین طرح «تعیین محدوده ممنوعه ترافیک» در تهران مشخص و رفت‌وآمد در آن با محدودیت‌هایی مواجه شد. البته این محدودیت‌ها مقطعی بود و گویا قرار بود شماری از توپ‌ها و تجهیزات نظامی از میدان ارگ سلطنتی به میدان تازه‌تاسیس توپخانه منتقل شود و تغییراتی نیز در میدان ارگ یا 15خرداد فعلی داده شود.
اعتمادالسلطنه در کتاب «مرآت البلدان» در این‌باره نوشت: یک سال پس از اجرای طرح ممنوعیت تردد و انتقال توپ و توپچیان به میدان توپخانه، در وسط میدان ارگ، استخری هشت ضلعی ساختند و اطراف استخر را سنگفرش کردند تا یک راه باریکه کالسکه‌رو ایجاد شود و بقیه میدان نیز به فضای سبز و درختان اختصاص یافت. آنگاه باغچه یادشده را با ستون‌های سنگی و نرده‌های چوبی محصور کردند. خندق شرقی میدان را نیز پر کرده و روی آن معبری جدید احداث کردند به نام «ناصریه» یا «ناصرخسرو» که از میدان توپخانه تا دهنه ورودی بازار تهران امتداد یافت و در انتهای آن نیز دروازه‌ای به خارج از شهر ایجاد کردند و با این محدودیت‌ها عبور و مرور چارپایان باربر از محدوده میدان ارگ قطع و این طرح در آن روزگار ماندنی شد. بدین‌ترتیب محدوده اجرای نخستین طرح ممنوعیت تردد خودروها و باربرها، میدان ارگ یا 15خرداد بود و البته امیرعباس هویدا نیز بر ایجاد محدودیت تردد روی این میدان و خیابان‌های منتهی به آن مثل بازار، «ناصر خسرو»، «چراغ‌برق»، «لاله‌زار»، «شاه جمهوری»، «سپه»، «مولوی»، «گمرک» و «شاهپور»، «پهلوی »، «شاهرضا» بسیار تأکید داشت و شهردار وقت تهران را مجبور به اجرای طرح ممنوعیت‌ها و اجرای قوانین ویژه در برخی از ساعت‌های روز در این خیابان‌ها کرد. به‌طور مثال توقف در حاشیه بیشتر خیابان‌های یادشده از همان زمان آغاز شد و بسیاری از خودروهایی را که در این نقاط ممنوعه توقف می‌کردند با قفل‌های بزرگ ترافیکی زمینگیر می‌کردند تا صاحب اتومبیل پیدا شود و به مأموران کلانتری و قانون مراجعه کند. اجرای این طرح‌ها از همان روزگار موجب تنش‌ها و درگیری‌ها و بلبشوهایی در سطح شهر تهران می‌شد.
از مهم‌ترین ترددهای تهران قدیم، تردد با واگن اسبی بود اما فرو نشستن معبر واگن نسبت به سطح خیابان بر اثر فشار واگن روی ریل و تراکم خاکروبه‌هایی که در خیابان ریخته می‌شد مشکلاتی به‌وجود می‌آورد؛ به‌ویژه در زمستان، اغلب آب روی ریل‌ها را می‌گرفت و یخ زدگی باعث قطع عبور و مرور واگن تا مدتی می‌شد. یک خط اختصاصی واگن اسبی هم وجود داشت که از توپخانه تا لاله زار (جلوی منزل میرزاعلی اصغرخان اتابک؛ امین السلطان) برای تسهیل در امر رفت‌وآمد درباریان کشیده شده بود. رفته رفته با ورود اتومبیل به شهرها و تمایل مردم به استفاده از ماشین، درشکه وسیله ایاب و ذهاب مردم اطراف شهر و روستا شد و از شهرها رخت بر برست.
