حرکت لوکوموتیو از دل فقر
درباره صنعتگر کمسوادی که با اختراع خطآهن، نشان داد استعداد درخشانی دارد و دنیای حملونقل را متحول کرد
خیلی چیزها جلوی چشمان انسان قرار دارد و ما شاید بیتفاوت از کنارشان بگذریم. خیلیها هم با دیدن برخی مناظر ایدههایی به ذهنشان میرسد، اما هرگز به فکر پیادهکردن آن ایده نیستند. ولی بعضیها هم هستند که ایدههای جالبی بهفکرشان خطور میکند و درصدد عملی کردن آن ایدهها برمیآیند. یکی از این افراد «جورج استفنسن» بود که زندگی پرفرازوفرودی داشت و دست به اختراع بزرگی زد و لوکوموتیو با موتور بخاری کارآمد و پس از آن خط آهن را ابداع کرد.
تولد در اوج فقر
جورج استفنسن در نهم ژوئن سال1781در ویلام، نورتآمبرلند در نزدیکی شهر نیوکاسل انگلستان بهدنیا آمد. پدرش رابرت، آتشنشان موتور پمپ شهر ویلام بود و درآمد بسیار کمی داشت؛ بنابراین زندگی آنها بهسختی میگذشت. مادرش بیسواد بود و بهدلیل درآمد بسیار پایین، جورج نتوانست به مدرسه برود. او در 17سالگی موتورساز شد و با درآمدی که داشت به مدرسه شبانه رفت تا خواندن و نوشتن بیاموزد؛ زیرا دریافته بود که داشتن سواد چه ارزش بالایی دارد.
زندگی خانوادگی پرتلاطم
به گزارش همشهری،جورج زمانی که توانست به اندازه یک پوند پسانداز کند، تصمیم به تشکیل خانواده گرفت و در سال1802 با فرانسیس هندرسن ازدواج کرد. آنها صاحب یک فرزند پسر و یک فرزند دختر شدند، اما دخترشان، 3هفته پس از تولد از دنیا رفت و متعاقب آن نیز فرانسیس بهدلیل بیماری در سال1806 درگذشت. جورج، پسرش را به یکی از همسایگان سپرد و خود برای کار راهی اسکاتلند شد اما چندماه بعد بهخاطر نابینا شدن پدر بهدلیل حادثه در معدن مجبور به بازگشت شد.
اختراع لامپ ایمنی معدن
در سال1815 و بهدلیل انفجارهای پیاپی که ماحصل سوختن مشعلهای بدون محافظ در داخل معدنها بود، استفنسن به فکر اختراع نوعی چراغ برای استفاده در داخل معادن افتاد. در همان زمان، «هامفری دِیوی» که یکی از دانشمندان بنام عصر بهحساب میآمد نیز در حال کار روی چنین لامپی بود. با این حال استفنسن با اینکه تخصص و تحصیلاتی نداشت، با آزمایش و خطا موفق به ساخت لامپ ایمنی شد که کارایی لازم را برای استفاده در معدن داشت. او روی مشعل یک محفظه شیشهای با منافذ متعدد قرار داد که اکسیژن لازم برای سوختن به شعله میرسید، اما شعله نمیتوانست از داخل این محفظه خارج شود. یکماه بعد دیوی مدل لامپ ایمنی ساخته شده خود را به انجمن سلطنتی ارائه کرد و بهخاطر اختراعش مبلغ 2هزار پوند جایزه گرفت. در مقابل جورج به دزدی ایده دیوی متهم شد! البته او در قبال این امر ساکت ننشست و تلاشهایی برای اثبات حقانیت خود انجام داد.
ساخت لوکوموتیو
ریچارد ترویتیک انگلیسی در سال1804 میلادی نخستین لوکوموتیو بخار را ساخت. اگرچه لوکوموتیو پیش از تلاش استفنسن ساخته شده بود، اما او به سمت ساخت یک لوکوموتیو بخار رفت که برای کار در معدن مورد استفاده قرار بگیرد؛ چراکه جورج دیده بود، واگنها با چه دردسری داخل و خارج میشوند. او لوکوموتیو خود را در سال1814 طراحی کرد و به آن واگنهایی را متصل کرد که در آن زغالسنگ ریخته میشد. در واقع لوکوموتیو استفنسن، وسیلهای برای حمل زغالسنگ بود. در ادامه اما معضلاتی بهوجود آمد. مشکل اصلی این بود که موتوری که جورج برای لوکوموتیو خود طراحی کرد، بسیار سنگین بود و این وسیله غولپیکر نمیتوانست روی ریلهای چوبی بهدرستی حرکت کند. بنابراین او به فکر اختراع ریلهای آهنی افتاد؛ یعنی همان چیزی که امروزه نیز مورد استفاده قرار میگیرد. در روز بیستوهفتم سپتامبر سال1825، نخستین قطار با 6 واگن پر از زغالسنگ و آرد بههمراه 600 مسافر توسط خودش هدایت شد و مسافت بین 2شهر استوکتن تا دارلینگتن را طی کرد.
راهی که ادامه یافت
پس از موفقیت استفنسن در حرکت دادن یک قطار بین 2شهر در اسکاتلند، مقامات انگلیسی به فکر ساختن خطآهن در نقاط دیگر افتادند. بدینترتیب و چندی بعد، یک خط راهآهن بین لیورپول و منچستر ساخته شد و از آن به بعد ساخت خطآهن بین شهرهای مختلف در بریتانیا و سپس دنیا شتاب بسیار عجیبی بهخود گرفت.
بدلشدن به اسطوره
جورج استفنسن در روز دوازدهم آگوست سال1848 در حالی از دنیا رفت که ثروتش بالغ بر 4میلیون پوند بود. به پاس خدمات این مخترع بزرگ، مجسمه او در بیرون موزه ملی راهآهن در شهر یورک قرار داده شده است.
سوادآموزی در 17سالگی
بهدلیل درآمد بسیار پایین، جورج نتوانست به مدرسه برود. او در 17سالگی موتورساز شد و با درآمدی که داشت به مدرسه شبانه رفت تا خواندن و نوشتن بیاموزد، زیرا دریافته بود که داشتن سواد چه ارزش بالایی دارد