گزارش
همه مشکلات دام‌پروری سنتی در آذربایجان شرقی
تلفات دام، کاهش بهره‌وری و تولید و ساماندهی دیر هنگام واحدهای دام‌پروری روستایی از مهم‌ترین مشکلات صنعت دام‌پروری سنتی استان است
سید مرتضی احمدپور| تبریز - خبرنگار:
آذربایجان شرقی با وجود مشکلاتی که در خصوص کمبود منابع آبی و زمین‌های مناسب کشت آبی دارد، با چالش‌هایی هم در حوزه تولیدات دامی روبه‌رو است. 80 درصد نهاده‌های دامی استان وارداتی است و بنا به آمار رسمی، این استان در تولید گوشت قرمز رتبه دوم کشوری، گوشت مرغ رتبه چهارم و تولید عسل رتبه دوم را به خود اختصاص داده و در تولید تخم‌مرغ هم رتبه چهارم کشوری را دارد.
با این حال، کارشناسان کشاورزی و اقتصادی معتقدند دام‌پروری سنتی و وجود خلأهایی در زمینه دامپزشکی و خدمات درمانی در این حوزه موجب افت کیفیت و کمیت تولیدات دامی و کشاورزی حتی نهاده‌های دامی آن شده است. با توجه به این‌که آذربایجان شرقی دومین جمعیت دامی و 8 درصد تولید محصولات دامی کشور را دارد، اهمیت کار دامپزشکی در آن بیشتر نمایان می‌شود. از سوی دیگر، به دلیل اهمیت بیماری‌های مشترک انسان و دام ضروری است به وضعیت دامپزشکی این استان بیش از گذشته توجه شود.
ساماندهی دیر‌هنگام واحدهای دامی روستایی
رئیس شورای نظام دامپزشکی آذربایجان شرقی و از اساتید رشته دامپزشکی با اشاره به سیستم پرورشی نامناسب و سنتی در این استان می‌گوید: اکثر روش‌های دام‌پروری در روستاهای استان سنتی است که این موضوع، میزان بهره‌وری را به شدت کاهش می‌دهد. باید روند صنعتی شدن آن در روستاها مورد توجه قرار گیرد. با همکاری جهاد کشاورزی و ادارات و شورای دامپزشکی استان، ساماندهی بهداشتی این دامداری‌ها انجام و با شناسایی آنها کارت بهداشتی هم برای‌شان صادر می‌شود.
«رضا دادخواه» ادامه می‌دهد: اکثر تولیدات دامی، به‌ویژه دام کوچک، در شهرهای کوچک روستاها صورت می‌گیرد و با وجود این ظرفیت، در یکی 2 سال اخیر اقدام به شناسایی این واحدها شده است. با شناسایی و ساماندهی این واحدها امکان رسیدگی بهداشتی و ارائه خدمات دامپزشکی فراهم می‌شود و این کار به جلوگیری از تلفات دام و افت کیفیت تولید منجر خواهد شد.
وی با بیان این‌که با این کار زمینه فعالیت بیشتر دامپزشکان، کاردان‌های دامپزشکی و رده‌های دیگر دامپزشکی نیز در استان بیش از گذشته فراهم می‌شود، تاکید می‌کند: این موضوع مستلزم تامین امنیت شغلی و ارتقای مهارت فنی و دانش این فارغ‌التحصیلان است به همین دلیل برگزاری دوره‌های علمی و سمینارها با حضور اساتید کشوری برای تشخیص بیماری‌های شایع دامی صورت می‌گیرد.
این مسئول می‌افزاید: در حال حاضر حدود 2500 دامپزشک، متخصص رشته‌های مختلف دامپزشکی، کارشناسان آزمایشگاه‌های دامپزشکی و گرایش‌های دیگر این رشته در استان عضو شورای دامپزشکی استان هستند و امیدواریم با استفاده از این ظرفیت بتوانیم گام‌های موثری برای بهبود وضعیت تولیدات دامی و کشاورزی استان برداریم.
دادخواه می‌گوید: وظیفه نظام دامپزشکی تامین نهاده‌های سالم است و آنها را کنترل می‌کنیم. در این زمینه، با توجه به تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، نظارت اهمیت خود را بیشتر نشان می‌دهد. در چنین شرایطی تامین واکسن‌های سالم و ارزان‌قیمت مهم است و باید برای کوتاه کردن دست دلالان از این حوزه تلاش شود و همه دامداران نیز به واکسن‌های لازم دسترسی داشته باشند.
نظارت هم‌زمان با ارائه خدمات دامپزشکی
مدیرکل دامپزشکی آذربایجان شرقی نیز با بیان این‌که ارائه خدمات دامپزشکی در این استان در زمینه بیماری‌های شایع و تاثیرگذار بر اقتصاد با هزینه کم و حتی رایگان صورت می‌گیرد، بیان می‌کند: در آذربایجان شرقی، با انجام نظارت‌ها و ارائه خدمات دامپزشکی گسترده، حتی یک مورد مرگ و میر به علت بیماری تب کریمه‌کنگو نداشته‌ایم. در زمینه بیماری‌های دیگر هم خدمات ارائه می‌شود.
«امیرحسین بهداد» می‌افزاید: ارائه خدمات دامپزشکی از لحظه تولد دام تا مرحله کشتار و فروش و رسیدن آن به دست شهروندان صورت می‌گیرد و این در حالی است که با مشکلات جدی در زمینه همکاری دامداران و عرضه‌کنندگان دام و طیور روبه‌رو و نیازمند فرهنگ‌رسانی و اطلاع‌رسانی هستیم. خود شهروندان هم باید اطلاعات اولیه را در زمینه کیفیت مواد دامی و لبنی سالم داشته باشند.
وی با اشاره به طرح ساماندهی واحدهای دامی روستایی در استان می‌گوید: این موضوع به معنی عدم ارائه خدمات دامپزشکی به روستاها نیست. در حال حاضر سیستم یکپارچه قرنطینه در استان اجرا می‌شود که جزو پیشرفته‌ترین سیستم‌ها در این حوزه است. شبکه یکپارچه‌ای در این زمینه وجود دارد، اما ساماندهی و صدور کارت بهداشت و شناسایی به واحدهای تولید دامی هم امکان مدیریت بیشتر برای ارائه خدمات سریع و گسترده‌تر را فراهم می‌کند و می‌توانیم در زمانی که شیوع یک بیماری رخ می‌دهد، کنترل آن و کاهش تلفات دام را محقق کنیم.
بهداد با بیان این‌که عرضه دام به صورت بهداشتی و نظارت‌شده در استان ضروری است، ادامه می‌دهد: اگر شهرداری‌ها در استان و همه شهرها از جمله تبریز در این زمینه همکاری کنند و میادین دام در استان فعال شوند، سیستم دامپزشکی هم می‌تواند به صورت هدفمند بیماری‌های دام را در این میادین قبل از عرضه کنترل و از رسیدن محصولات دامی ناسالم به مقصد و سفره شهروندان جلوگیری کند.
این مسئول با اشاره به مشکل حضور دلالان در عرضه واکسنها و نهاده‌های دامی و مواد اولیه می‌گوید: قیمت نهاده‌های دامی و واکسنها در کیفیت این محصولات تاثیرگذار است. هرچه قیمت نهاده‌ها بالاتر می‌رود، امکان دخالت دلال‌ها و قاچاق آنها هم بیشتر می‌شود. دامپزشکی در قیمت‌گذاری این مواد اولیه دخالتی ندارد.
در همینه زمینه :
