ولنتاین نه، سپندارمذگان آری!
رضا رفیع|طنزپرداز و مجری تلویزیون: روز ولنتاین یا روز عشق یا روزعشاق که دو هفته قبل گذشت و دیگر خطری ندارد، یعنی حالا که دو هفته گذشته شاید بتوان دربارهاش صحبت کرد. در فرهنگ مسیحی سدههای میانه و سپس فرهنگ مدرن غربی،این روز، روز ابراز عشق است و بهصورت سالانه برگزار میشود. این مناسبت هر سال در روز 14فوریه برگزار میشود. سابقه تاریخی روز ولنتاین به جشنی که به افتخار قدیس والنتین در کلیساهای کاتولیک برگزار میشد، بازمیگردد. روز ولنتاین برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت است که ربطی به ما ندارد. این ابراز عشق معمولا با فرستادن کارت ولنتاین یا خرید هدایایی مانند گل سرخ انجام میشود که سالهاست خرید خرس گنده هم بدان اضافه شده است. اسناد کامل و دقیق ولنتاین در دست نیست و آنچه از پیشینه این روز میدانیم، کلهم با افسانه درآمیختهاست. طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان در دوران فرمانروایی کلودیوس دوم که با خودش مشکل داشته، کشیشی به نام والنتین میزیستهاست.
کلودیوس عقیده داشته که مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند، سربازان جنگجوتر و بهتری هستند و راحتتر هم کشته میشوند و دردسر ندارند؛ از این رو ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن کرد بیپدر! والنتین معتقد بود که این حکم، ناعادلانه و دیکتاتورمآبانه است؛ لذا مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری میکرد. هنگامی که کلودیوس این امر را دریافت، والنتین را به مرگ محکوم کرد. مرگ بر کلودیوس ددمنش! افسانه دیگری هم میگوید که شاید کشیش والنتین به علت نجاتدادن و فراریدادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان کشته شده باشد. مطابق یک افسانه دیگر، خود کشیش والنتین مهربان هم، عاشق دختر زندانبانش شده و نخستین کارت ولنتاین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاده و در آن نوشته: «از طرف والنتین تو». به هر حال، هرچه هست، آمیخته با افسانه است اما قشنگ است. این کمترین در سر ندارد که چون خیلیها این روز را بکوبد و له کند؛ گیر ما اینجاست که ایهاالناس! یک مراسم صددرصد غربی و بیگانه با فرهنگ و تاریخ ما، چه ربطی به ما دارد که باید عشق و محبت خود را به همدیگر، در این روز مشکوک اثبات کنیم؟ مگر در تاریخ و فرهنگ ملی و آریایی خودمان، روزها و سنتهای خوب کم داریم؟ حتی حافظ هم روی خوش نشان نداد به ولنتاین و در پرده گفت: سالها دل طلب جام جم از ما میکرد آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد اگر تاریخ پرشکوه خودمان را ورق بزنید، میبینید که گذشتگان عاقل ما در همین راستا مراسم باشکوهی داشتهاند به نام روز «سپندارمذگان» که به هم ابراز عشق و محبت میکردهاند و هدیه میدادهاند. جشن اسفندگان یا سپندارمذگان، یکی از جشنهای ایرانیاست که امروز زرتشتیان عزیز، آن را در روز اسفند (سپندارمذ / پنجمین روز) از ماه اسفند (سپندارمذ)، برابر با بیستونهم بهمن در گاهشماری خورشیدی امروزین، برگزار میکنند. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه ـ چاپ خودش و با هزینه شخصیـ آورده است که ایرانیان باستان این روز را روز بزرگداشت زن و زمین میدانستند. خب حالا واقعا حیف نیست که خود ما از روزگاران کهن یک همچین روز قشنگ و خوشگلی داشته باشیم که صددرصد مال اسلاف و اجداد خودمان است، آنوقت بچسبیم به ولنتاین روم باستان گلادیاتورپرور؟ آدم نباید از خود بیگانه باشد و چشمبسته، مقلد بیگانه باشد! برای ما افت دارد! از بیستوپنجم بهمن (روز ولنتاین غربیها) تا 29بهمن (روز سپندارمذگان خودمان)، فقط 4روز اگر صبر کنیم، آسمان به زمین نمیآید؛ بهخاطر 4روز هم معامله را به هم نمیزنند؛ فلذا بیایید با صدای بلند فریاد بزنیم که «ولنتاین نه، سپندارمذگان آری»! اگر کسی هم اختلاف دارد و نظرش با ما یکی نیست، کاری ندارد؛ مراجعه به آرای عمومی، راه حل است؛ صندوقهای همهپرسی را بیاورید تا خود مردم نظر بدهند. آنچه را مردم خود انتخاب کردند، ملاک قرار دهیم و گرامی بداریم.