پشت‌پرده زمین‌خوردن هپکو
در گفت‌وگوی همشهری با مالک سابق بررسی شد؛ واکاوی، دلایل بروز بحران کارگری در شرکت هپکو
سهام شرکت هپکو بعد از یک دور خصوصی‌سازی ناموفق در سال1385 برای دومین‌بار در سال96 به شرکت هیدرو اطلس به‌عنوان سهامدار جدید واگذار شد اما این خصوصی‌سازی هم موفق نبود و در نهایت به بروز بحران‌های کارگری منجر شد. سازمان خصوصی‌سازی می‌گوید: علت این بحران‌ها عمل‌نکردن خریدار به تعهداتش بوده، در نتیجه شرکت هیدرو اطلس در طول ماه‌های گذشته آماج حملات تند رسانه‌ها قرار گرفت. برهمین اساس، روزنامه همشهری برای پاسخ به پرسش‌های موجود و واکاوی مشکلاتی که برای هپکو به‌وجود آمد، با اسدالله احمدپور، مالک شرکت هیدرو اطلس که تا همین چند روز پیش مالک سهام هپکو بود، گفتوگو کرده است.
علت اینکه شما به‌عنوان مالک شرکت هیدرو اطلس، سهام هپکو را خریدید، چه بود؟
ما طالب سهام هپکو نبودیم، حتی در مزایده هم شرکت نکرده بودیم. سهام هپکو یک‌بار در سال1385 به بخش خصوصی واگذار شده بود اما بعد از آن به‌دلیل مشکلاتی که به‌وجود آمد، سازمان خصوصی‌سازی می‌خواست آن را دوباره به بخش خصوصی واگذار کند. در آن موقع چندین نوبت آگهی مزایده منتشر شد اما خریداری پیدا نشد، در نتیجه از طریق مذاکره با هیدرو اطلس وارد گفتوگو شدند، زیرا مطابق قانون اگر سهام شرکتی از طریق مزایده فروخته نشود، سازمان خصوصی‌سازی مجاز است آن سهام را در قالب مذاکره بفروشد.
یعنی شما هیچ تقاضایی برای خرید سهام هپکو ارائه نکرده بودید؟
خیر، ما یکی از شرکت‌هایی بودیم که بدون اینکه تقاضایی برای خرید سهام هپکو ارائه کرده باشیم، از طرف وزارت صنعت برای خرید سهام هپکو به سازمان خصوصی‌سازی معرفی شدیم. در واقع وزارت صنعت فهرستی از ده‌ها شرکت فعال در این حوزه را به سازمان خصوصی‌سازی ارائه و اعلام کرده بود فعالیت هیدرو اطلس، که در زمینه تولید ماشین‌آلات راهسازی فعالیت می‌کند، با هپکو سنخیت دارد.
واکنش شما چه بود؟
من 40سال است که در صنایع سنگین و تولید ماشین‌آلات فعالیت می‌کنم، طبیعی است که هپکو را به‌خوبی می‌شناسم، در نتیجه در همان دور نخست مذاکرات اعلام کردم هپکو را نمی‌توان به این شیوه اداره کرد، چون هپکو اساسا برای تامین نیاز بخش دولتی طراحی شده و علت اینکه تیراژ تولیدش بالاست، همین است. هپکو تامین‌کننده نیازهای وزارتخانه‌های راه و نیرو‌ست و خریدار اصلی محصولاتش دولت است.
پس چطور شد که در نهایت شما 60درصد سهام هپکو را خریدید؟
همان ابتدا 13شرط اعلام کردیم که با همه این شرط‌ها موافقت و گفته شد به همه شروط عمل خواهد شد.
این شروط چه بودند؟
نخستین شرط این بود که تمام خریدهای دولتی با ترک مناقصه از هپکو انجام شود، این یکی از مهم‌ترین شروط بود.
بعدش چه شد؟
بعد از موافقت با شروط 13گانه، از سازمان خصوصی‌سازی خواستیم صورت‌های مالی هپکو را در اختیار ما بگذارد. سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد؛ این اطلاعات در سامانه اطلاعات ناشران(کدال) موجود است. بعد از بررسی‌های اولیه متوجه شدیم این صورت‌های مالی به واقعیت نزدیک نیست و موضوع را به سازمان خصوصی‌سازی اعلام کردیم. اما اعلام شد دولت هزینه تناقض‌های موجود در صورت‌های مالی هپکو را برعهده می‌گیرد و پرداخت می‌کند؛ یعنی اینکه اگر بعد از خرید سهام مشخص شد ارقام متناقضی وجود دارد، دولت آن را جبران می‌کند.
درباره این تعهد سندی هم دارید؟
این موضوع در قالب یک بند در قرارداد خرید سهام ذکر شده است.
کی به‌طور قطعی فهمیدید صورت‌های مالی شفاف نیست؟
پس از خرید سهام و انجام بررسی‌های مالی مشخص شد 140میلیارد تومان از زیان‌های هپکو در صورت‌های مالی دیده نشده است، در نتیجه من انصراف و استعفای خود را به سازمان خصوصی‌سازی اعلام کردم.
این چه زمانی بود؟
سهام هپکو را در تیرماه سال1396 خریدیم، آخر همان‌ماه مجمع عمومی را برگزار کردیم و اعضای هیأت مدیره مشخص شدند. در همان 6ماه اول متوجه شدم صورت‌های مالی مغایربا آن چیزی است که در زمان خرید سهام ارائه شده و به قول‌های داده شده، عمل نخواهد شد، درنتیجه از خرید سهام انصراف دادم.
چرا دولت به وعده‌هایش عمل نمی‌کرد؟
چون پول کافی برای خرید 3هزار دستگاه ماشین‌آلات تولید‌شده در هپکو را در اختیار نداشت.
یعنی هپکو سالی 3هزار دستگاه ماشین‌آلات تولید می‌کرد؟
بله و طبیعی است که بازار مصرف این تعداد ماشین‌آلات در بخش خصوصی وجود ندارد و خریدار اصلی آن، خود دولت است.
نیاز بخش خصوصی چند دستگاه در سال است؟
بخش خصوصی در بهترین حالت سالانه فقط توانایی خرید 100دستگاه از چنین ماشین‌آلاتی را دارد و اساسا پیمانکاران این حوزه توان خرید چنین محصولاتی را ندارند.
برای خرید محصولات هپکو چه مقدار نقدینگی لازم است؟
برای خرید سالانه 3هزار دستگاه تولید‌شده در هپکو به 3هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز است که فقط دولت توانایی تامین چنین نقدینگی را دارد. بنابر‌این اگر دولت محصولات این شرکت را نخرد، مدیریت و اداره هپکو با مشکل مواجه می‌شود.
در آن مقطع دولت چند دستگاه از هپکو خرید؟
در طول 2سالی که مالکیت سهام هپکو در اختیار ما بود، موفق نشدیم حتی یک قرارداد با دولت منعقد کنیم و حتی دریغ از انعقاد فروش یک دستگاه.
استدلال دولت چه بود؟
وزارت راه به‌عنوان خریدار اصلی این 3هزار دستگاه فقط توانایی تامین 20درصد ازمبلغ را دارد و می‌گفت بقیه مبلغ را باید سازمان برنامه و ستاد بحران تامین کنند؛ چون جمع کل بودجه وزارت راه 8هزار میلیارد تومان است و نمی‌تواند از این مقدار 3هزار میلیارد تومان را صرف خرید ماشین‌آلات از هپکو کند. البته به‌نظر می‌رسید وزارت راه واقعا علاقه‌مند است منابع مالی لازم را تامین کند، چون 5هزار دستگاه از ناوگان ماشین‌آلات این وزارتخانه فرسوده است اما مشکل اصلی تامین مالی بود.
سازمان برنامه چرا بقیه بودجه را برای خرید ماشین‌آلات از هپکو تامین نکرد؟
فکر می‌کنم سازمان برنامه برای جلوگیری از مطالبه مشابه سایر دستگاه‌های دولتی یا کارخانه‌ها این بودجه را اختصاص نمی‌داد. ظاهرا فکر می‌کنند اگر 3هزار میلیارد تومان به هپکو اختصاص دهند، باید مشابه چنین ارقامی را به دیگران هم اختصاص بدهند.
بعد از انصراف شما چرا هپکو بلافاصله به دیگران واگذار نشد؟
در مجموع در طول 2سال گذشته 3بار انصراف خود را از خرید سهام هپکو اعلام کردم. سازمان خصوصی‌سازی هم در این مدت مذاکرات زیادی را با افراد و گروه‌های مختلف انجام داد اما جمع‌بندی این بودکه هیچ کدام از خریداران از اهلیت و تخصص لازم برای اداره هپکو برخوردار نیستند. سرانجام به‌دلیل طولانی‌شدن فرایند، در نهایت هیدرو اطلس علیه سازمان خصوصی‌سازی اظهارنامه رسمی منتشر کرد و به سازمان خصوصی‌سازی اعلام کردم کارد به استخوانم رسیده و اگر سهام به شخص دیگری واگذار نشود، مجبور خواهیم بود دعوای قضایی و حقوقی را پیگیری کنیم.
شما علت اصلی بروز این مشکلات را در چه می‌دانید؟
سازمان خصوصی‌سازی کم‌کاری نداشت و کارش را به نحو احسن انجام داد، چون سازمان خصوصی‌سازی فقط 2ابزار فروش از طریق مزایده و مذاکره را در اختیار دارد و اگر خریداری وجود ندارد یا خریداران اهلیت ندارند، مشکل سازمان خصوصی‌سازی نیست.
پس راهکارتان برای ختم غائله چیست؟
شرکت هپکو برای بخش دولتی ساخته شده و ساختارش هم دولتی است، در نتیجه اگر قرار است چرخ هپکو بچرخد، مالکش هم باید دولتی باشد.
