جا برای پیرمردها هم هست
برخورد کسب و کارهای سنتی با استارتاپها این روزها بالا گرفته اما کارشناسان میگویند قدیمیها میتوانند با نوپاها تعامل کنند
اشکان خسروپور/ خبرنگار
استارتاپها و کسبوکارهای سنتی - دستکم اینطور که در نگاه اول بهنظر میرسد- در دو سوی یک جبهه مشغول کسبوکار خودشان و البته نقشهکشیدن برای حذف دیگری هستند. ماجرای حمله به دفتر یکی از شرکتهای تاکسی اینترنتی در شهر کرمان توسط اتحادیه تاکسیداران این شهر، یکی از نمودهای عملی این چالش بود.
در تازهترین واکنش، انجمن صنفی کارفرمایی شرکتهای حملونقل کالای استان اصفهان، در نامهای به روسای انجمنهای صنفی زیرمجموعهای در شهرستانهای این استان اعلام کرده نباید با استارتاپهای حوزه حملونقل همکاری کنند.
ترس از نابودی کسبوکارهای قدیمی، باعث شده متولیان این مشاغل بهخصوص در شهرهای کوچکتر نسبت به کسبوکارهای نوپا واکنشهای قهری بگیرند. آن هم درحالیکه دولت هر روز از توجه ویژه به این گروه جوان میگوید و برنامههای جدیدی برای حمایت از استارتاپها رو میشود.
درگیریها بین استارتاپها و سنتیها از کجا ریشه میگیرد؟ چرا با وجود حمایت مقامهای دولتی از کسبوکارهای نوپا، مدیران محلی در شهرستانها دست سنتیها را بیشتر باز میگذارند؟
تکلیف بزرگ دولت در میانداری
در شهرستانها بهخاطر کوچکبودن جامعه، مدیران حتی در سطوح دولتی با کسبوکارهای سنتی برخورد نزدیکتری دارند و نمیتوانند بهسادگی دست رد به سینهشان بزنند. در سوی دیگر، نگاهی که بهکار استارتاپی در بین برخی افراد در شهرستانها وجود دارد، مصداق «سوسولبازی» است، به همین دلیل هیچکس به آن خوشبین نیست و در مقابلش مقاومت جدی وجود دارد. این بخشی از حرفهای افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسبوکارهای نوین اتاق بازرگانی ایران به همشهری درباره تقابل سنتیها و استارتاپهاست. او میگوید: «ترسی که بابت از دست دادن کار وجود دارد، طبیعی بهنظر میرسد. کاری که دولت باید انجام بدهد، سر و سامان دادن به زیرساختهایی مثل بیمه است و اینکه راهی پیش پای قدیمیها بگذارد تا بتوانند خودشان را بهروز کنند. راهحلی که دولت عموما در پیش میگیرد، تزریق پول است اما اینبار حمایت باید به شکل نرمافزاری باشد.» راهحل نهایی از نظر کلاهی، کنار آمدن سنتیها با استارتاپهای جدید است؛ راهی که در تمام دنیا دنبال میشود. بهگفته او، یک راهحل برای راضی نگه داشتن سنتیها که در دنیا هم دنبال میشود، شریککردن آنها در کسبوکارهای جدید، از طریق فروش سهام یا موارد مشابه آن است.
با استارتاپها کنار میآییم؛ در چارچوب قانون
رئیس مرکز اصناف و بازرگانان ایران خوب میداند که توسعه تکنولوژی اجتنابناپذیر است و «تجارت الکترونیک» یک نهاد بینالمللی زیرمجموعه سازمان ملل متحد است که نشان از اهمیت این نوع کار دارد. جواد احمدی با تأکید بر اینکه مشارکت، راه برونرفت از چالش فعلی بین استارتاپها و سنتیهاست و توسعه تکنولوژی اجتنابناپذیر است، میگوید: «سنتیها باید با ایدههای نو وارد مشارکتهای بسیاری شوند تا بتوانند در نهایت راه برونرفت از مشکلات را پیدا کنند. در این میان، آموزش نقش مهمی دارد و باید به آن توجه شود.»
این دیدگاه تعاملی را علی عوضپور، دبیرکل اتاق اصناف ایران هم تأیید کرده و به همشهری میگوید: «بخش تجاری ما باید خودشان را بهروز کنند. گذرکردن از سنتیها قطعی است و اصناف ما هم استفاده از فناوری را میپذیرند اما به رعایت قانون نظام صنفی اصرار دارند. در ماده78 قانون نظام صنفی بحث فعالیت در فضای مجازی لحاظ شده و آییننامه اجرایی در اینباره دارد. واحدهای کوچک هم میتوانند با بزرگترها تعامل کرده و زنده بمانند. البته قانون را نباید فراموش کرد.»
مشکلی جهانی
دعوای کسب و کارهای سنتی و استارتاپها مشکلی فقط در ایران نیست. اوبر یکی از استارتاپهایی است که رانندههای تاکسی بسیاری مثل این تصویر در مجارستان به آن اعتراض داشتهاند.