افزایش توان ارزی بانک مرکزی

مطابق آمارهای پردازش‌شده در اتاق بازرگانی تهران، تراز منابع ارزی غیرنفتی در سامانه نیما به یک‌میلیارد یورو نزدیک شده؛ این تراز در روزهای آخر شهریور امسال، 850میلیون یورو به نفع صادرات بوده است. این موضوع به بانک مرکزی کمک می‌کند که در مسیر تأمین منابع ارزی دست بالا را داشته باشد.

به گزارش همشهری، آمارها نشان می‌دهد از اول امسال تا 24شهریورماه جاری 7میلیارد و 762میلیون یورو ارز حاصل از صادرات غیرنفتی وارد سامانه نیما شده که از این مقدار 6میلیارد و 912میلیون یورو صرف واردات شده است. معنی این ارقام آن است که منابع مازاد برای انجام واردات در نیمه نخست امسال 850میلیون یورو بوده است. این ارقام نشان می‌دهد از ابتدای سال به‌طور متوسط هر‌ ماه 1.5میلیارد یورو منابع ارزی حاصل از صادرات در سامانه نیما عرضه شده و چنانچه این رویه تا پایان سال ادامه داشته باشد می‌توان امیدوار بود ارزش کل منابع ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی به 18 تا 20میلیارد دلار برسد.

این اطلاعات نشان می‌دهد 90درصد از جمع کل منابع ارزی که در سامانه نیما عرضه می‌شود صرف واردات شده، حتی می‌توان ادعا کرد باقی منابع ارزی حاصل از صادرات از طریق بانک‌ها و صرافی‌ها در بازار موجود است. بنابراین چنانچه همین روند تا پایان سال ادامه داشته باشد می‌توان امیدوار بود مازاد منابع ارزی تا پایان سال به 1.5 تا 2میلیارد دلار برسد و با توجه به اینکه عمده مصارف ارزی سامانه نیما صرف امور تجاری می‌شود و مصارف دیگر را شامل نمی‌شود، توان بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز افزایش می‌یابد و این نهاد می‌تواند با پشتوانه قوی‌تری بر روند قیمت ارز در بازار اثرگذار باشد.

به‌طور قطع بخش عمده‌ای از این مازاد منابع ارزی ناشی از سیاست دولت و بانک مرکزی در اعمال محدودیت برای انجام واردات است که در یک سال گذشته دنبال شده. کاهش درآمد‌های ارزی ناشی از کاهش فروش نفت، مشکل در ورود ارز به کشور تحت‌تأثیر اعمال تحریم‌های یکجانبه و همینطور وقوع رکود تورمی در اقتصاد، ازجمله عواملی بوده که دولت را مجبور کرده سیاست‌های محدودیت واردات را در پیش بگیرد اما در مقابل افزایش قیمت ارز در بازار روند صادرات را تقویت کرده و انگیزه صادرکننده‌ها را برای شناسایی بازار‌های هدف در کشور‌های همسایه ازجمله عراق بیشتر کرده است. در عین حال اعمال تخفیف‌های بزرگ از صادرکننده‌های مواد معدنی، فلزی و پتروشیمی در طول ماه‌های گذشته در بازار‌های جهانی به شناسایی بازارهای جدید منجر شده و روند صادرات برخی از این محصولات ازجمله مواد معدنی و فولاد افزایش یافته است.
به باور اقتصاددانان ادامه این روند می‌تواند در بلندمدت برخی مشکلات اقتصاد ایران را ترمیم کند. در طول سال‌های 1384 تا 1391 تحت‌تأثیر افزایش قیمت نفت تا 100دلار، ارزش کل درآمد‌های ارزی ایران از 900میلیارد دلار فراتر رفت و همین موضوع به افزایش واردات و در نهایت وقوع بیماری هلندی در اقتصاد ایران منجر شد.