همزمان با حمله پهپادها به تأسیسات نفتی شرکت آرامکوی عربستان از یک‌سو نگرانی در کشورهای آسیایی برای تأمین نفت مورد نیازشان بالا گرفته و از سوی دیگر جنگ برسر به‌دست آوردن سهم کسر شده عربستان از بازار‌های جهانی نفت آغاز شده است. فعلا آمریکا برنده بازی است؛ چنان که، در 48ساعت گذشته نفت خام آمریکا با تقاضای بالایی مواجه شده و قیمت برخی از گریدها به سطحی افزایش پیدا کرده که در 3ماه اخیر بی‌سابقه بوده است.
به گزارش همشهری، حمله پهپادی به تأسیسات نفتی عربستان اوضاع اقتصادی جهان را ناآرام کرده؛ به‌ویژه آنکه هنوز نه‌فقط ابعاد خسارت‌های وارد شده مشخص نیست، بلکه در چنین شرایطی قیمت‌ها تمایل به رشد پیدا کرده‌اند و جنگ برسر به‌دست آوردن سهم عربستان از بازار‌ها بالا گرفته است؛ همه اینها درحالی است که هیچ نشانه‌ای از اینکه تولید نفت عربستان سعودی چه زمانی به‌طور کامل احیا خواهد شد، وجود ندارد، اما 2منبع آگاه از فعالیت‌های شرکت نفتی آرامکوی سعودی گفته‌اند: بازگشت به سطح تولید معمول ممکن است ماه‌ها به طول بینجامد. تولید از دست رفته عربستان سعودی معادل 5درصد از عرضه جهانی نفت است، به همین دلیل بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده درصورت ادامه اخلال در تولید نفت عربستان تا ۶ هفته آینده، رشد ۱۴ دلاری قیمت نفت دور از انتظار نخواهد بود.
آثار حمله نفتی بر کشورها
درحالی‌که اکثر کشورها ذخایر نفتی فراوانی برای تأمین نیازهای فوری خود دارند، اما اغلب شرکت‌های دنیا درحال برنامه‌ریزی برای خرید نفت در هفته‌ها و ماه‌های آینده هستند تا کمبود نفت خام و فرآورده‌های نفتی را جبران کنند. صادرات نفت عربستان سعودی عمدتا به مقصد چین بوده که ۱.۷میلیون بشکه در روز یا ۲۵درصد از صادرات نفت این کشور را شامل می‌شد. با این حال چین ۳۲۵ میلیون بشکه ذخایر استراتژیک دارد که برای پوشش ۳۳ روز از نیازش کافی است. یک مقام ارشد دولت چین دیروز گفت: آرامکوی عربستان اعلام کرده بارگیری نفت سبک برای تحویل در ماه اکتبر با 10روز تأخیر انجام خواهد شد. کره‌جنوبی هم اعلام کرده؛ برداشت از ذخایر نفت استراتژیک خود را بررسی خواهد کرد، اما انتظار ندارد در کوتاه‌مدت تأمین نفت دچار مشکل شود. دولت هند هم اعلام کرده؛ با پالایشگاه‌های خود و آرامکو سرگرم گفت‌وگو است. پالایشگاه‌های نفت ژاپن که چهارمین واردکننده بزرگ نفت خام هستند هم اعلام کرده‌اند سرگرم جمع‌آوری اطلاعات عرضه نفت عربستان هستند. در عین حال دیروز وزیر اقتصاد و صنعت ژاپن هم گفت: ژاپن درصورت لزوم برای تضمین تأمین نفت خام، برداشت از ذخایر نفت استراتژیک را بررسی خواهد کرد. این واکنش‌ها نشان می‌دهد اغلب کشورها درصدد جبران احتمالی کمبود منابع نفتی مورد نیاز خود هستند. اکنون پرسش این است که چه کسانی قادرند جای خالی عربستان را پر کنند؟
آنها که نمی‌توانند
محاسبات سرانگشتی نشان می‌دهد حتی اضافه شدن مازاد تولید همه کشورهای تولیدکننده نفت، بدون ایران، قادر به پوشش کمبود نفت عربستان در بازار نیست زیرا هیچ‌یک از کشورهای اوپک ظرفیت مازاد تولید قابل توجهی ندارند که به‌طور مؤثری قادر به جبران کمبود نفت عربستان باشد؛ به‌عنوان مثال، عراق که تولید نفت خود را در اوت به ۴.۷۸ میلیون بشکه در روز افزایش داد، به باور کارشناسان بعید است بتواند آن را به بالاتر از سطح ماه اوت افزایش دهد. پایگاه خبری بلومبرگ در این باره نوشت: کشورهای عضو اوپک نزدیک سطح ظرفیت تولیدشان نفت تولید می‌کنند. هرچند لیبی همچنان درگیر مشکلات امنیتی است، اما تولید نفت آن به بالاترین سطح خود از زمان سقوط قذافی رسیده است. تولید نیجریه نیز با آغاز فعالیت میادین جدید و کاهش شمار حملات به خطوط لوله نفت در منطقه نیجر دلتا، افزایش پیدا کرده و به سطحی بازگشته که آخرین بار در سال۲۰۱۵ مشاهده شده بود و امکان افزایش بیشتر را ندارد. اعضای اوپک پلاس، شامل: جمهوری آذربایجان، بحرین، برونئی، مالزی، مکزیک، سودان جنوبی و سودان هم افت طبیعی تولید داشته‌اند؛ در نتیجه این کشورها هم ظرفیت مازاد تولید ندارند.
کشورهای دارای توان تولید بیشتر
اطلاعات موجود نشان می‌دهد روسیه، آمریکا، کویت و امارات ازجمله کشورهایی هستند که از قدرت افزایش تولید برخوردارند؛ با این حال هیچ‌یک از این کشورها ظرفیت مازادشان بیشتر از ایران نیست. مطابق اطلاعات موجود، ظرفیت تولید ایران 3میلیون و 830هزار بشکه نفت در روز برآورد می‌شود که با توجه به ارقام تولید فعلی، ظرفیت مازاد تولید ایران یک میلیون و 600هزار بشکه است. فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین در این‌باره گفت: شاید آمریکا ناچار شود تحریم‌های نفتی ایران را کاهش دهد تا ایران سریعا با ذخایر موجود خود به کمک بازار بیاید.
در عین حال روسیه هم برمبنای توافق اوپک با اوپک پلاس، تولید خود را کاهش داده است. تولید این کشور در دسامبر، به ۱۱.۴۵ میلیون بشکه در روز رسیده بود. روسیه مطمئنا می‌تواند تولید نفت را به سطح قبلی بازگرداند. معمولا در زمستان تولید نفت روسیه افزایش پیدا می‌کند؛ با این حال نفت روسیه برای گریدهای صادراتی عربستان سعودی جایگزین خوبی نیست. تولید امارات هم در نوامبر سال ۲۰۱۸ به ۳.۲۷ میلیون بشکه در روز رسید که نشان می‌دهد می‌تواند تولیدش را تا ۳۳۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
ظرفیت تولید نفت کویت نیز ۳.۱۵ میلیون بشکه در روز است، اما رقم تولید فعلی این کشور با ۲.۶۸ میلیون بشکه در روز نشان می‌دهد کویت می‌تواند تولیدش را ۴۷۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد. آمریکا نیز ازجمله کشورهای دارای توان افزایش تولید است؛ با این حال گریدهای نفتی این کشور هم به‌طور کامل با نیازهای مشتریان عربستان مطابق نیست.
برندگان و بازندگان حمله پهپادها
در همینه زمینه :
