بورس کالا
آغاز به‌کار بازار پسته از اول مهر
مدیرعامل بورس کالا در گفت‌وگو با همشهری: بازار معاملات گواهی سپرده و آتی پسته از مهرماه امسال آغاز به‌کار می‌کند
همزمان با افزایش رقابت تنگاتنگ میان ایران و آمریکا برسر بازارهای جهانی پسته، مدیرعامل بورس‌کالا از آغاز معاملات گواهی سپرده پسته از ابتدای مهرخبر داد و تأکیدکرد: بعدازتقویت بازار داخلی به فکر تقویت بازارهای صادراتی به نفع تجار ایرانی هم خواهیم بود.
به گزارش همشهری، پسته یک محصول استراتژیک برای ایران است که بخش زیادی از آن هم سالانه به بازارهای جهانی صادر می‌شود اما مشکلاتی که بر سر مبادلات پسته در بازار داخلی وجود دارد؛ به صادرات آن لطمه زده است، یکی از این مشکلات بحث استانداردسازی و تعیین قیمت تعادلی مناسب با تولید برای این محصول است. برآوردها نشان می‌دهد: درصورت تقویت معاملات داخلی، توان صادراتی پسته ایران هم افزایش می‌یابد. به همین دلیل قرار است از اول مهرماه بورس کالا عملا وارد بهینه‌سازی معاملات پسته در ابعاد داخلی شود تا در گام‌های بعدی سهم ایران از بازارهای جهانی هم دوباره افزایش یابد.
رقابت تنگاتنگ با آمریکا
ایران و ایالات متحده آمریکا، هرکدام سالانه با تولید 220تا250هزارتن پسته بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های پسته و دو رقیب اصلی در زمینه تولید و صادرات پسته در جهان هستند و در مجموع بین 70تا 80درصد پسته دنیا را تامین می‌کنند. رقابت تنگاتنگ برای صادرات پسته بین ایران و آمریکا به حدی است که آمریکا برای جلوگیری از ورود پسته ایران به بازارهای خود، تعرفه ۲۴۱ درصدی تعیین کرده‌است.در دوران تحریم، پسته آمریکا جای پسته ایران را گرفت. اما با توافق هسته‌ای و موج هوای خشک و گرم در سراسر سواحل غربی آمریکا در سال ۲۰۱۴ که باعث از دست رفتن نیمی از محصول پسته آمریکا شد، پسته ایران جان تازه‌ای برای راه یافتن به بازارهای بین‌المللی گرفت. اما دوباره به‌دلیل اعمال تحریم‌ها و وضع تعرفه‌های سنگین سهم ایران در صادرات پسته در مقابل آمریکا در حال کاهش است.
رقابت تنگاتنگ برسر1.5میلیارد یورو
اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران و افزایش شدید رقابت بین ایران و آمریکا برسر صادرات پسته به کاهش سهم صادراتی ایران در بازارهای جهانی منجر شده است به‌ویژه آنکه شرکت‌های آمریکایی در این زمینه فعالیت گسترده‌ای دارند و رقیبی جدی برای پسته ایران هستند؛ به‌طوری که حتی به تازگی در تولید و فروش گوی سبقت را از ایران ربوده‌اند.
براساس آمار گمرک ایران صادرات پسته در ماه‌های فروردین و اردیبهشت ۲۰ هزارتن بوده که نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته۵۰ درصد کاهش داشته است. صادرات پسته در سال گذشته ۱۵۰ تا ۱۶۰ هزارتن بوده و اکنون ۲۰ هزارتن پسته سال قبل در انبارها ذخیره شده است.
برآوردها نشان می‌دهد برای اینکه امسال سهم صادراتی ایران از بازارهای جهانی از دست نرود باید از 220تا 250هزار تن پسته‌ای که تولید می‌شود دست‌کم 160هزار تن صادر شود تا سهم ایران از بازارهای صادراتی همچنان حفظ شود درغیر این صورت آمریکا سهم ایران را خواهد ربود. در حال حاضر هر تن پسته در بازارهای جهانی بین ۸ تا ۹ هزار یورو معامله می‌شود که به‌معنای فشرده‌تر شدن رقابت بین ایران و آمریکاست. این 2کشور هر یک سالانه 160هزار تن پسته صادر می‌کنند که سهم ایران از بازارجهانی پسته 1.5میلیارد یورو است. بر همین اساس کاهش صادرات پسته ایران به افزایش درآمد‌های آمریکا از این محل منجر خواهد شد.
برنامه توسعه تولید
همزمان با افزایش سطح رقابت برای صادرات پسته برنامه توسعه تولید هم آغاز شده؛ به‌طوری که معاون امور باغبانی وزارت جهادکشاورزی می‌گوید: برنامه توسعه باغ‌های پسته در شمال و شمال‌غرب ایران در دستور کار معاونت باغبانی وزارت کشاورزی است. به گفته محمدعلی طهماسبی، با انجام برنامه‌های اصلاحی باغات تولید پسته در کشور تا دو برابر افزایش می‌یابد. او توضیح می‌دهد: با اجرای عملیات اصلاح باغات ازجمله تغییر رقم و سرشاخه‌کاری باغ‌های پسته قدیمی و درجه 2با ارقام تجاری و مناسب با منطقه عملکرد را تا دو برابر می‌توان افزایش داد.
انجام معاملات گواهی سپرده
همزمان با برنامه افزایش توان تولیدی قرار است از اول مهر معاملات گواهی سپرده پسته هم در بورس کالا آغاز شود. حامد سلطانی نژاد، مدیرعامل بورس کالا دراین‌باره به همشهری می‌گوید: از اول مهرماه معاملات گواهی سپرده پسته در بورس کالا آغاز می‌شود این کاربا هدف افزایش سرمایه‌گذاری دربازار پسته، کشف قیمت صحیح و انسجام در بازار انجام می‌شود، به‌ویژه آنکه امسال هم سال پر برداشتی برای این محصول است.حامد سلطانی نژاد می‌افزاید: دردور قبل که بازار پسته فعال شد، هم تجربه کمتری درخصوص کالاهای کشاورزی وجود داشت و هم ما به این تجربه نرسیده بودیم که درکنار بازار نقد گواهی سپرده حتما می‌بایست بازار آتی هم وجود داشته باشد؛ زیرا این دو بازار به‌عنوان مکمل هم کار می‌کنند. او ادامه می‌دهد: قرار است که بعد از تاسیس بازار گواهی سپرده بازار آتی پسته هم تشکیل شود که به فرایند کشف قیمت واقعی پسته و به کسانی که دنبال پوشش ریسک و فرصت‌های صادراتی برای آینده هستند کمک می‌کند. به گفته سلطانی‌نژاد، کار بازار معاملات آتی پسته در نهایت تا آخر مهرماه آغاز خواهد شد.
کمک به بازار صادراتی
مدیرعامل بورس کالا در پاسخ به این پرسش که بازار پسته چه کمکی می‌تواند به تولید کننده‌ها و تجار برای صادرات پسته انجام دهد گفت: بورس کالا درتلاش است بعد از انجام معاملات گواهی سپرده و آتی سکه اقداماتی هم برای تاسیس رینگ صادراتی انجام دهد؛ ضمن اینکه محصولی که انتخاب شده، یعنی پسته فندقی، تمام ویژگی محصول صادراتی را دارد. او ادامه می‌دهد: ما در گام نخست به‌دنبال ارتقای کیفیت پسته و معرفی پسته‌ای هستیم که بتواند از نظر صادراتی هم حرفی برای گفتن داشته باشد. درچنین شرایطی وقتی قیمت این محصول به‌صورت درستی کشف می‌شود امکان توسعه بازارهای صادراتی هم فراهم می‌شود. سلطانی نژاد با بیان اینکه هم‌اکنون برخی خریداران، پسته را برای مصرف در بازارهای داخلی و برخی برای بازارهای صادراتی می‌خرند، اضافه می‌کند:برای توسعه بازار صادراتی از طریق بورس کالا ابتدا باید یک بازار قدرتمند در ابعاد داخلی شکل بگیرد و در نهایت رینگ صادراتی محصول شکل بگیرد تا از این طریق بورس کالا بتواند به تولیدکننده‌ها و تجار در زمینه توسعه صادرات کمک کند. او توضیح می‌دهد: فعلا برنامه ما این است که تولید کننده‌ها و تجارفعال این بازار را حمایت و تقویت کنیم. زمانی که حمایت‌های لازم انجام شد آنها می‌توانند محصولاتشان را به قیمت بهتری به بازارهای صادراتی عرضه کنند.او درباره نوع پسته‌ای که قرار است در بورس کالا عرضه شود می‌گوید: براساس توافق انجام شده با انجمن‌ها و تشکل‌ها، استاندارد خاصی برای عرضه درنظر گرفته شده و فعلا پسته فندقی که سطح زیرکشت و تولید بیشتری دارد برای عرضه درنظر گرفته شده اما در مراحل بعد این امکان وجود دارد که سایر انواع پسته هم در بورس کالا عرضه شود.
در همینه زمینه :
