تربیت به شرط موفقیت
راهکارهای کاربردی برای شکوفا کردن استعدادهای فرزندان
رفتارهای فرزندتان را مشاهده کنید. نخستین روش برای کشف استعدادهای کودک مشاهده رفتار اوست. بسنجید ببینید کودکتان با توجه به سنش زود به حرف افتاده یا دیر؟ حدودا از چه سطح هوشی برخوردار است؟ تواناییهای حرکتی او در چه سطحی است؟ گنجینه لغات، حافظه کلامی، حافظه عددی، سرعت یادگیری و... او در چه حدی است؟
بچهها در هر آنچه استعداد دارند علاقه نشان میدهند و در هر چه علاقه نشان میدهند توانمندتر میشوند. درواقع علاقه و استعداد رابطه مستقیم با هم دارند بنابراین به فرزندتان اجازه دهید علائقاش را کشف کند.
به بازیها و فعالیتهایی که او انتخاب میکند توجه نشان دهید. بازیهایی که او انجام میدهد اطلاعات زیادی درباره استعدادهای نهفته او در اختیار شما قرار میدهد.
بگذارید مرتکب اشتباه شود. اگر همه کارها را بهطور کامل و بینقص انجام دهد، هرگز برای کشف و گسترش یک استعداد، خطر نخواهد کرد.
از او سؤال کنید. با پرسیدن سؤالهای اساسی از قبیل چرا آسمان آبی است؟ به کودک خود کمک کنید تا با شگفتیهای دنیا مواجه شود. با کمک یکدیگر پاسخ مناسبی به سؤال بدهید.
کودک را مجبور به یادگیری نکنید. این الگو که برای پیشرفت و رشد استعدادهای کودکان باید هر روز درسهای خاصی را به آنان آموخت، ممکن است آنان را مضطرب یا دلزده کند.
انتظاراتتان از او واقعبینانه باشد. نه بیشتر و نه کمتر از میزان تواناییهایش انتظار انجام فعالیتی را از او نداشته باشید.
در انجام کارها کودک خود را سهیم کنید. بگذارید او با انجام کارها، موفقیت را در ذهن خود مجسم کند. با دادن فرصتهایی اینچنینی به کودکتان و ارزیابی عملکردهای او بهتر میتوانید استعدادها و علایق او را کشف کنید.
او را تشویق کنید تا در زمینههایی که با مشکل مواجه است، تلاش و با مشکل دستوپنجه نرم کند و کلنجار برود. درواقع مانع او نشوید و به او کمک کنید تا با هر محدودیتی رودررو شود.
او را همانطور که هست بپذیرید.
مواد و اسبابهایی را در خانه قرار دهید که حواس کودک را تحریک میکنند. مثل وسایل نقاشی، آلات موسیقی، عروسکهای خیمهشببازی، خمیر بازی و... .
به کودکتان برچسب نزنید؛ مثلا نگویید خوب نقاشی میکشد اما اصلا در شنا اصلا استعداد ندارد. این برچسبها ممکن است شرایطی را به او تحمیل کند که با استعدادهای ذاتیاش همخوانی ندارند.
در بازیهایی که انجام میدهد شرکت و او را همراهی و تشویق کنید.
برای انجام فعالیتهایی نظیر خواندن، گوش دادن به موسیقی و صحبت کردن، برنامه زمانی منظمی را درنظر بگیرید.
اگر فرزندتان به فعالیتهای گروهی خاصی علاقه نشان میدهد شرایط را طوری فراهم کنید که بتواند به آنها بپردازد.
برای پرورش خلاقیت کودک خود داستانهای طنزآمیز برایش بخوانید.
فعالیتهایی را که فرزندتان انجام میدهد مورد انتقاد یا قضاوت قرار ندهید؛ مثلا نگویید «خوب کاری میکنی فلان بازی را انجام میدهی» یا « فلان کار را انجام نده چون به درد نمیخورد».
با کودک خود بازی کنید و از این طریق سرزندگی و شوخطبعیتان را به او نشان دهید.
اگر در طول روز فعالیتی را انجام داده و موفقیتهایی را کسب کرده درباره آن با سایر اعضای خانواده صحبت کنید تا عزتنفس و اعتمادبهنفس او افزایش یابد.
به صحبتهای کودکتان گوش کنید. چیزهایی که او به آنها اهمیت بسیاری میدهد، میتواند سرنخی از استعدادهای خاصی باشد که در وجود او نهفته است.
اگر کارهای روزمرهای را که بهعهده او گذاشتهاید، با دقت و منظم آنها را انجام میدهد او را تحسین کنید تا مسئولیتپذیری او نسبت به کارهایی که بر عهده دارد افزایش پیدا کند.
بهصورت خانوادگی همراه با فرزندتان از مکانهای جدید دیدن کنید.
داستانهای الهامبخشی را برایش بخوانید که قهرمانان این داستانها در زندگی موفقیتهایی کسب کردهاند.
اجازه دهید فرزندتان به گروههای همسالی بپیوندد که همگام با استعدادهای او هستند.
فرزندتان را بههیچوجه با دیگران مقایسه نکنید. عملکرد فعلیاش را با عملکرد گذشته خودش مقایسه کنید.
برای برانگیختن علائق و استعدادهای فرزندتان از موقعیتهای گروهی یا جمعی (خارج از منزل) بهره ببرید؛ مثلا با هم به کتابخانه، موزه، کنسرت یا مسابقه بروید.
پاداشهایی به فرزندتان بدهید که نقاط قوتش را تقویت میکند.
فرزندتان را به صحبت درباره آیندهاش تشویق کنید.
بدون اینکه او را به سمت حیطه یا رشته خاصی هدایت کنید از دیدگاههای او حمایت کنید.
فرزندتان را با افراد موفق آشنا کنید.
فضای خانه را به بستری برای یادگیری او تبدیل کنید؛ مثلا فضای آشپزخانه و آشپزی برای آموزش ریاضیات و علوم بسیار مناسب است.
او را به کتاب خواندن تشویق کنید.
ابداعات و ساختههای او را به شوخی نگیرید بلکه او را تحسین و تشویق کنید.