گزارش
تکثیر باغ‌ویلاهای غیرمجاز در حریم مشهد
مدیر پروژه هماهنگی حریم شهر مشهد: بین ۲۵ تا ۳۰ هزار باغ‌ویلا در حریم شهر مشهد وجود دارد که قریب به اتفاق این تعداد غیرقانونی ساخته شده‌اند
هزاران باغ‌ویلای مجلل و غیرمجلل، منفرد و یا در قالب شهرک سال‌هاست در روستاهای حریم کلان‌شهر مشهد ساخته شده که بخشی از این ویلاسازی‌ها غیرمجاز است. به گزارش ایرنا، اعلام جزئیات پرونده قضایی یک مجموعه ویلاسازی غیرمجاز در بلوار شاهنامه مشهد، در فضای مجازی و رسانه‌های مکتوب خراسان رضوی دوباره ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه مشهد را بر سر زبان‌ها انداخت.
«مهدی حقدادی» معاون دادستان و رئیس کمیته صیانت از حریم کلان‌شهر مشهد وجود دیوارهای بلند و دروازه اختصاصی در مجموعه ویلایی بلوار شاهنامه را تایید کرد و از اقدامات غیرقانونی در ساخت این مجموعه به عنوان «جرم سازمان‌یافته» یاد و بیان کرد: در این پرونده مسئول متخلف فراتر از اختیارات قانونی و با دریافت رشوه اقدام به صدور مجوز ساخت برای باغ‌ویلاها کرده است و سازندگان این‌گونه ویلاها پروانه ساخت گرفته‌اند، در حالی که اصلا مسئول متخلف هیچ‌گونه مجوزی برای صدور پروانه ساخت برای این مجموعه ویلایی در خارج از محدوده شهر نداشته است.
تخریب شهرک ویلایی بلوار شاهنامه 5 میلیارد ریال خرج دارد
«مهدی حقدادی» معاون دادستان و رئیس کمیته صیانت از حریم کلان‌شهر مشهد درباره مجموعه ویلایی بلوار شاهنامه گفت: به طور معمول برای قلع و قمع ابنیه مشابه از ماشین‌آلات سنگین و معمول استفاده می‌شد اما تخریب ویلاهای یاد شده نیازمند استفاده از مته‌ها و چکش‌های ضربه‌ای (پیکور) است که بر اساس برآوردها عملیات تخریب برای این ۳۲ باغ‌ویلا حدود 5 میلیارد ریال تمام می‌شود. وی مساحت مورد استفاده برای این شهرک ویلایی غیرمجاز را ۳۵ هکتار اعلام و بیان کرد: پیش از این نیز در محدوده بلوار شاهنامه و منطقه توس شاهد موارد دیگری از ویلاسازی مشابه بوده‌ایم که تخریب مجموعه‌ای ۹۶ ویلایی و رفع تصرف از زمین‌هایش از آن جمله است.
رئیس کمیته صیانت از حریم کلان‌شهر مشهد با برشمردن موارد دیگری از مجموعه‌های باغ‌ویلایی در حریم مشهد افزود: حتی مجموعه‌ای با دست‌کم ۳۰ ویلا در زمین‌های اوقافی ساخته شده بود که با پیگیری اداره اوقاف و امور خیریه برای رفع تصرف از آنها اقدام شد. حقدادی بیان کرد: پیش از این جهاد کشاورزی امکانات و تجهیزات کمی برای نظارت بر پهنه گسترده زمین‌های کشاورزی حریم مشهد در اختیار داشت اما اینک با راه‌اندازی «کمیته صیانت از حریم مشهد» و پای کار آمدن ۱۳ دستگاه مرتبط، هر تخلف و اتفاقی در این محدوده به سرعت گزارش شده و از ارتکاب جرایم بعدی جلوگیری می‌شود.
رئیس کل دادگستری خراسان رضوی نیز در خصوص پرونده تغییر کاربری زمین در بلوار شاهنامه و ویلاسازی در کاربری کشاورزی گفت: برخی از مدیران سابق جهاد کشاورزی به اتهام صدور مجوز برخی تغییر کاربری‌ها تحت تعقیب هستند و پرونده یکی، دو نفر از آنها نیز در دست رسیدگی است. «غلامعلی صادقی» افزود: در این پرونده برخی مدیران سابق جهاد کشاورزی یکسری نامه به متقاضیان تغییر کاربری داده بودند که ارزش قانونی ندارد، زیرا تنها مرجع صدور تغییر کاربری کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری است و به غیر از این کمیسیون هیچ مرجعی اختیار موافقت با تغییر کاربری را ندارد و اگر مجوزی صادر شود تخلف و جرم است و ارزش قانونی ندارد. وی با تاکید بر این‌که تغییر کاربری‌ها به حالت سابق بازگردانده می‌شود، اضافه کرد: افراد دیگری نیز ممکن است در جریان رسیدگی به پرونده به عنوان متهم شناسایی شوند که در این خصوص نیز اقدام قانونی صورت خواهد گرفت.
سرمایه‌گذاری و ارزانی؛ انگیزه هجوم به روستاهای حاشیه مشهد
پیش از این مسئولان فرمانداری مشهد با تایید افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی خارج از محدوده شهر مشهد اعلام کرده بودند عمده ساخت و سازها در محدوده بخش مرکزی و روستاهای حریم این شهر رخ می‌دهد. بر این اساس شمار پرونده‌های ماده ۹۹ تخریب بناهای غیرمجاز در مناطق مربوط به خارج از طرح‌های هادی روستایی و بافت شهری شهرستان مشهد در سال ۱۳۹۷ حدود ۵۰۰ مورد عنوان شد. همچنین افزایش قیمت مسکن در مشهد طی ماه‌های گذشته و روی آوردن برخی شهروندان به خرید زمین به عنوان یک سرمایه موجب دست‌اندازی غیرقانونی به پهنه‌های کشاورزی به‌ویژه در زمین‌های ارزان‌قیمت روستایی و تغییر کاربری آنها در اطراف این کلان‌شهر بوده است.
مدیر پروژه هماهنگی حریم شهر مشهد گفت: بر اساس تصاویر هوایی از حریم شهر مشهد بین ۲۵ تا ۳۰ هزار باغ‌ویلا در این پهنه ۸۶ هزار هکتاری وجود دارد که قریب به اتفاق این تعداد به صورت غیرقانونی ساخته شده‌اند. «کامران وثوق رضوی مشهدی» در تشریح علت این ویلاسازی‌ها در روستاهای حریم مشهد افزود: قبلا حریم مشهد در طرح جامع دوم معروف به «مهرازان» ۳۵ هزار هکتار بود که با نظارت شهرداری دارای کمترین ساخت‌و‌ساز غیر مجاز بود اما اکنون تصاویر هوایی وجود ساخت و سازهای غیرمجاز از انتهای محدوده شهری (در طرح جامع دوم) تا کشف‌رود را تایید می‌کند.
وی گفت: از آنجا که طی سال‌های قبل نظارتی بر مناطق طرح جامع سوم از سوی شهرداری وجود نداشت و دیگر دستگاه‌های متولی نیز اقدامی متناسب با این موضوع انجام نمی‌دادند، ساخت و سازهای غیرمجاز در این بخش انجام شد و پس از سوم تیرماه سال ۱۳۹۵ که طرح جامع شهری سوم مصوب و اجرا شد پهنه حریم در طرح جامع یاد شده به ۸۶ هزار هکتار افزایش یافت و اکنون شاهد انبوهی از ساخت و سازها و باغ‌ویلاهای غیرمجاز ساخته شده در این مناطق هستیم.وثوق رضوی به ارزانی زمین در محدوده حریم مشهد اشاره و بیان کرد: مشکلات ناشی از افزایش جمعیت، رواج پدیده آپارتمان‌نشینی و نیاز مردم به تفرجگاه‌ها، به ساخت و ساز باغ‌ویلا در حریم مشهد دامن زد.
وی گفت: در حال حاضر طرح ساخت تفرجگاه‌های طبیعی در حاشیه کشف‌رود توسط شهرداری مشهد در حال انجام است تا نیاز طبیعی شهروندان را به این اماکن تامین و از بروز آسیب‌های دیگر جلوگیری کند. مدیر پروژه هماهنگی حریم شهر مشهد ادامه داد: هم‌اکنون برخی از باغ‌ویلاهای غیرمجاز در مناطق روستایی حریم مشهد روزی ۳۰ میلیون ریال اجاره داده می‌شوند که نشان‌دهنده درآمدزایی برای مالکان این اماکن غیرمجاز است، اما از سویی دیگر این روند خطری برای کشاورزی منطقه به حساب می‌آید.
ساخت ویلا در زمین‌های کشاورزی
وثوق رضوی گفت: ساخت باغ‌ویلا، باغداری صنعتی در روستاهای حریم مشهد را تحت‌الشعاع قرار داده و برای کشاورزی در این روستاها مشکلاتی ایجاد کرده است. وی اضافه کرد: شهروندان توجه داشته باشند هرگونه خرید و فروش ملک و ویلا حتی در مواردی که ملک دارای سند است، بدون طی مراحل قانونی و اخذ تاییدیه‌های جهاد کشاورزی و نهادهای ذی‌ربط، فاقد اعتبار قانونی است و این نقل و انتقالات موجب تغییر کاربری زمین از زراعی به سایر کاربری‌ها نخواهد شد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، ۱۲۸ روستای واقع در حریم ۸۶ هزار هکتاری کلان‌شهر مشهد دارای ۱۸۵ هزار سکنه بومی دائمی است که با احتساب مهاجرت‌ها و افزوده شدن برخی جمعیت‌ها به این ارقام در برخی فصول سال جمعیت این روستاها به ۴۴۰ هزار نفر افزایش می‌یابد.
شهرستان مشهد با 5/3 میلیون نفر جمعیت و ۹ هزار و ۸۱ کیلومتر مربع مساحت شامل 3 بخش مرکزی، احمدآباد و رضویه، ۱۱ دهستان و ۳۵۷ روستاست و کلان‌شهر مشهد هم با ۳۵۰ کیلومتر مربع مساحت در بخش مرکزی این شهرستان قرار دارد. یک‌سوم از جمعیت این کلان‌شهر در بافت شهری حاشیه و ۱۲۸ روستای یاد شده سکونت دارند و طی ۵۰ سال اخیر ۸۰ سکونتگاه روستایی وارد محدوده شهری مشهد شده است.
