اولین شکست آیت‌الله یزدی در انتخابات

بعد از 2دوره مجلس، انتخابات مجلس سوم در سال 1367دوره‌ای بود که تمایزهای فکری چپ و راست عیان شده بود، اختلافات سیاسی بالا گرفته و دیدگاه‌های اقتصادی، جریان‌های سیاسی را تحت‌تأثیر خود قرار داده بود.
در این شرایط مجمع روحانیون مبارز از دل جامعه روحانیت مبارز اعلام موجودیت کرد. اختلاف اساسی هم در قرار‌نگرفتن برخی چهره‌های شاخص مجلس در فهرست جامعه روحانیت مبارز بود. ازجمله این افراد سیدمحمود دعایی و فخرالدین حجازی بودند که به واسطه حمایت از دولت مهندس موسوی مورد غضب جامعه روحانیت مبارز قرار گرفته بودند. آغاز این اختلافات هم به نطق صادق خلخالی در روزهای پایانی مجلس دوم درباره جلسات سری جامعه روحانیت مبارز برای بستن فهرست انتخاباتی برمی‌گشت که با پاسخ علی‌اکبر ناطق‌نوری همراه می‌شود. چندی بعد جمعی از روحانیون پس از دیدار با امام خمینی‌(ره) در نامه‌ای به ایشان، خواستار تأیید فعالیت‌های سیاسی‌شان ذیل نام «مجمع روحانیون مبارز» می‌شوند و می‌نویسند: «بار دیگر برای اطمینان بیشتر از رضایت حضرت‌عالی در مورد انتخابات دوره سوم مجلس شورای اسلامی کسب اجازه شد که نظر موافق نسبت به فعالیت این جمع در ضمن توصیه بر اینکه برای غیرتهران نامزد معرفی نکنید، عنایت فرمودید. پس از طی مراحلی که گذشت، این جمع با نام «روحانیون مبارز تهران» اقدامات خود را آغاز کرد و نسبت به انتخابات نیز لیستی از نامزدهای تهران تهیه کرد و به اطلاع مردم شریف تهران رسانید.» سیدمحمود دعایی، مهدی کروبی، سیدمحمد خاتمی، صادق خلخالی، رسول منتجب‌نیا، هادی غفاری، سیدعلی‌اکبر محتشمی، مجید انصاری، محمد موسوی خوئینی‌ها، حسن صانعی و جمع دیگری از روحانیون از امضا‌کنندگان این نامه بودند. امام در پاسخ نامه این افراد نوشتند: انشعاب از تشکیلاتی برای اظهار عقیده مستقل‌ و ایجاد تشکیلات جدید، به‌معنای اختلاف نیست.
رقابت اصلی در انتخابات مجلس سوم بین جامعه روحانیت مبارز و مجمع روحانیون مبارز بود، مجمع روحانیون مبارز با انتخاب شعار «اسلام پابرهنگان» پا به عرصه انتخابات گذاشت. این شعار هوشمندانه انتخاب شده بود و نیم‌نگاهی داشت به سخنرانی‌های امام درباره شاخصه‌های اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی. این جناح این جمله از امام را هم سرلوحه فهرستشان کردند: «تمیز بین کسانی که در تفکر خود خدمت به اسلام و محرومان را اصل قرار داده‌اند با دیگران کار مشکلی نیست». نتایج انتخابات که مشخص شد، اکثریت مجلس به‌دست جناح تازه‌تاسیس مجمع روحانیون مبارز افتاده بود. آیت‌الله محمد یزدی که این روزها سخنرانی‌های تند او علیه برخی مقامات سابق کشور زبانزد شده است، برای نخستین‌بار در یک انتخابات شکست خورد. وی که در مجلس اول و دوم حضور داشت، در فهرست جامعه روحانیت مبارز بود و نتوانست راه به مجلس سوم باز کند. او بعد از این شکست به‌عنوان عضو فقهای شورای نگهبان منصوب شد. این شکست در ا نتخابات خبرگان در سال‌94 تکرار شد. آیت‌الله محمدرضا مهدوی‌کنی از چهره‌های اصلی جناح راست هم در آن زمان نتوانست در مرحله اول انتخابات رأی بیاورد و در مرحله دوم هم از انتخابات انصراف داد. علی‌اکبر ناطق‌نوری و محمدرضا باهنر نامزدهای مورد حمایت جامعه روحانیت مبارز بودند و توانستند به مجلس راه یابند.