اشتغال
آموزش‌های فنی و حرفه‌ای؛ کلید کارآفرینی
مدیرکل فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی: اجتماعی‌سازی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای یکی از ضرورت‌های امروز جامعه ماست
اشتغال و کارآفرینی، آموزش، مهارتافزایی و کیفیت‌بخشی دغدغه‌هایی تعیین‌کننده برای کاهش بیکاری و رونق تولید در شرایط فعلی جامعه هستند که سازمان فنی و حرفه‌ای با ارائه آموزش‌های مهارتی کاربردی و شغل‌محور نقش مهمی در این راستا ایفا می‌کند. به گزارش ایرنا، تلاش برای احیای سنت فراموش شده استاد - شاگردی به عنوان روال سنتی حرفه‌آموزی در جامعه ایرانی، پاسخگویی به نیازهای شغلی جدید به عنوان نتیجه پیشرفت روزافزون فناوری و واگذاری امور به آموزشگاه‌های بخش خصوصی با هدف هم‌افزایی امکانات دولتی و خصوصی در حوزه مهارتافزایی از جمله رویکردهای سازمان فنی - حرفه‌ای برای کمک به کاهش بیکاری از طریق افزایش آمار شاغلان است.
بدیهی است که سازمان فنی و حرفه‌ای در تحقق هدفگذاری‌های خود در زمینه مهارت‌آموزی با مشکلات و چالش‌هایی از قبیل کمبود اعتبارات و منابع مالی، پاسخگو نبودن نگاه دولتی به امر آموزش، انرژی و هزینه‌بر بودن برقراری ارتباط با صنعت و دانشگاه به عنوان بسترهای اصلی و بنیادین مهارت‌آموزی و تبلیغات ضعیف در تبیین و ترویج خدمات خود به گروه‌های مخاطب نیز مواجه است.
مهارت‌های جدید اشتغال‌آفرین است
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی با بیان این‌که بزرگ‌ترین خواسته و مطالبه مردم و مسئولان از فنی و حرفه‌ای کمک به کاهش و تعدیل بیکاری در جامعه است، اظهار کرد: به‌روز نشدن سطح آگاهی و علمی شاغلان در بخش‌های مختلف تخصصی و فنی احتمال بیکار شدن را به دنبال دارد. اگر شاغلان برخی از صنوف و حرفه‌ها به‌روز نباشند، از قافله عقب می‌مانند و پس از چندی از صحنه رقابت حذف می‌شوند.
«یعقوب نماینده» افزود: از سوی دیگر، آشنایی جوانان و کارآموزان با شغل‌ها و مهارت‌های جدید - با توجه به نیازهای نو جامعه - می‌تواند شغل جدید ایجاد کند. بر این اساس، ۶۴ گروه آموزشی در زمینه آموزش‌های شغلی و تخصصی در اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی فعالند. وی بیان کرد: احیای روش آموزش استاد - شاگردی یکی از راه‌های ایجاد مهارت و شغل است که می‌تواند منشا اشتغال از سوی صنف‌های مختلف باشد و در حال انجام است. بر این اساس، امسال تاکنون ۱۸۰۰ نفر با این شیوه تحت آموزش قرار گرفته‌اند.
این مسئول با تاکید بر این‌که آموزش‌های مهارت‌بنیان در محیط‌های آموزشی مورد توجه است، ادامه داد: در این ارتباط ۱۸ دوره آموزشی در آذربایجان شرقی برگزار شده است. طرح «ایران مهارت» هم برای جامعه دانش‌آموزی اجرا می‌شود تا مهارت‌آموزی صورت گیرد. در این طرح ۲۰ تا ۳۰ ساعت آموزش لازم به دانش‌آموزان ارائه می‌شود.
اعزام کارآموزان به مسابقات روسیه
نماینده با اشاره به برگزاری آخرین المپیاد مهارت کشوری گفت: رتبه آذربایجان شرقی در این المپیاد از ۱۳ به 4 با ۴ مدال طلا و نقره ارتقا یافت. امسال ۲ کارآموز در رشته جوشکاری از شهرستان ورزقان و نرم‌افزارهای مربوط به تجارت از مرند به مسابقات اوراسیا در روسیه اعزام می‌شوند. وی با تاکید بر لزوم آموزش بازنشستگان در کنار جوانان افزود: اجتماعی‌سازی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای یکی از ضرورت‌های امروز جامعه ماست. سازمان فنی و حرفه‌ای هم در واقع تنها سازمان کشور است که آموزش‌های مهارتی مادام‌العمر را ارائه می‌دهد و به دنبال آموزش‌های مهارتی اثربخش‌تر است.
مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی با اشاره به این‌که جامعه از دولت توقع اشتغال دارد، گفت: اما ظرفیت بخش خصوصی بسیار گسترده‌تر است و به‌ویژه ظرفیت اصناف در این زمینه نادیده گرفته می‌شود. کارآموزانی که از طریق فنی و حرفه‌ای وارد مشاغل و اصناف می‌شوند، بیمه می‌شوند.
آموزش آسیب‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد
این مسئول، با اشاره به این‌که آموزش در ایران متمرکز نیست و مباحث مربوط به تحصیل پراکنده است، بیان کرد: آموزش تنها در چند وزارتخانه مجزا انجام می‌شود و این واگرایی برنامه‌ریزی را سخت کرده است، به همین دلیل، نیاز اساسی آموزش، مدیریت است. در مورد پژوهش نیز این نقص وجود دارد. مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی ادامه داد: سازمان فنی و حرفه‌ای وظیفه ارائه آموزش‌های غیررسمی را مثل آموزش‌های کوتاه‌مدت یا شغلی بر عهده دارد که حوزه وسیعی را دربر می‌گیرد. البته تقاضاهایی نیز برای رشته‌های جدید وجود دارد.
نماینده گفت: آموزش دادن و نهادینه شدن آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بسیاری از مسائل اجتماعی و حوادث را کاهش می‌دهد. به طور مثال، آموزش مسائل ایمنی و فرهنگ کار حوادث کار را کاهش می‌دهد و مهارت‌آموزی موجب ایجاد شغل و در نتیجه کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌شود.
فعالیت ۲۳ مرکز ثابت فنی و حرفه‌ای در آذربایجان شرقی
قائم‌مقام اداره کل فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی هم گفت: سازمان سال ۱۳۵۸ تاسیس شد اما پس از جنگ توسعه یافت و در واقع به حالت انفجاری تکثیر پیدا کرد و منشا مهارت‌آموزی در کشور شد. «یوس ممی‌زاده» اظهار کرد: اکنون ۲۳ مرکز ثابت فنی و حرفه‌ای در آذربایجان شرقی فعالیت دارند و ۵۰۳ آموزشگاه آزاد نیز زیر نظر این اداره کل آموزش‌های لازم را در رشته‌های مختلف ارائه می‌کنند. سالانه ۳۷ هزار نفر از سوی واحدهای دولتی اداره کل و ۴۷ هزار مهارت‌آموز توسط آموزشگاه‌های مربوطه آموزش می‌بینند.
وی افزود: آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای به آموزشگاه‌ها واگذار شده، اما نظارت‌های حاکمیتی و برگزاری آزمون پس از اتمام دوره‌ها از سوی اداره کل انجام می‌شود تا کیفیت آموزش‌ها حفظ شود. ممی‌زاده تاکید کرد: تمام اقشار جامعه می‌توانند جامعه هدف فنی و حرفه‌ای باشند. البته آموزش‌های مهارتی در رشته‌های نانو، رشته‌های مختلف صنایع و رشته‌های جدید از جمله آموزش‌هایی است که توسط اداره کل فنی و حرفه‌ای و آموزشگاه‌های تحت پوشش ارائه می‌شود.
سطحی‌نگری؛ مهم‌ترین آسیب آموزشی‌های فنی و حرفه‌ای
ممی‌زاده با اشاره به این‌که ۱۲ تا ۱۶ سالگی بهترین سن مهارت‌آموزی است، بیان کرد: پس از گذشت این سن، فراگیری سخت می‌شود. این در حالی است که بیشترین مهارت‌آموزان فنی و حرفه‌ای را بزرگسالان تشکیل می‌دهند و در این ارتباط چارچوب مدونی وجود ندارد.
وی با بیان این‌که محدودیت سنی برای آموزش‌های مهارتی وجود ندارد، گفت: چالش بعدی آموزش‌های فنی و حرفه‌ای این است که مردم به این نوع آموزش‌ها به چشم پر کردن اوقات فراغت نگاه می‌کنند و از صبغه اشتغال‌آفرینی آن غافل هستند. ارائه آموزش‌های کپسولی و آنی دغدغه دیگری است که در مهارت‌آموزی‌ها مشکل ایجاد می‌کند و ممکن است بر آموزش اثر منفی داشته باشد. البته نقش و تبیین رسانه‌ها در رفع نقایص و مشکلات مهارتی و آموزشی مهم است. قائم‌مقام اداره کل فنی و حرفه‌ای آذربایجان شرقی افزود: آموزش‌های دستوری هم نیازهای جامعه را برطرف نمی‌کند.
مهارتافزایی باید به گفتمان تبدیل شود
همچنین، کارشناس پژوهش و آموزش‌های مهارتی و فنی با تاکید بر این‌که سازمان فنی و حرفه‌ای با سنجش نیازهای جدید به دنبال آموزش مهارت‌های جدید است، اظهار کرد: سال گذشته ۹ میلیون ساعت آموزش در رشته‌های مختلف در آذربایجان شرقی ارائه شده است.
«محمد برزگری» گفت: آموزشگاه‌های خصوصی فنی و حرفه‌ای هم در استان ۴ هزار شغل ایجاد کرده‌اند و 3 هزار مربی در این آموزشگاه‌ها فعالیت می‌کنند.
وی با بیان این‌که اجرای طرح «تکاپو» نیز با هدف ایجاد اشتغال در حال اجراست و بر اساس این طرح مشاغل اولویتدار شناسایی و آموزش‌های لازم در این رشته‌ها ارائه می‌شود، ادامه داد: طرح اوقات فراغت نیز فرصتی برای مهارت‌آموزی در رشته‌های فنی و حرفه‌ای است که امسال برای نخستین بار آغاز شده و جامعه دانش‌آموزی استان، جامعه هدف این طرح است.
برزگری گفت: ارتقای مهارت موجب ارتقای درآمد می‌شود و مهارت‌های علمی و کاربردی از اهداف اصلی آموزشی رشته‌های فنی و حرفه‌ای استان است. کسب و کارهای بزرگ از طریق مهارت‌آموزی حاصل و در نهایت به گفتمان‌سازی و ایجاد مهارت ختم می‌شود.
این مسئول افزود: در هزاره سوم در برخی کشورها جنس فقر فرق کرده است؛ یعنی در واقع یک شغل به‌تنهایی نمی‌تواند نیازهای افراد را برطرف کند و رابطه مستقیم بین شرایط اجتماعی با سازمان‌هایی که شغل و ارزش افزوده ایجاد می‌کنند، وجود دارد.
وی تاکید کرد: مهارتافزایی باید به گفتمان تبدیل شود. بر این اساس، ایجاد شغل به تنهایی مهم نیست، بلکه باید ارزش افزوده نیز ایجاد شود. اگر سطح مهارتی افزایش پیدا کند، در واقع ارزش افزوده و به تبع آن درآمد مردم افزایش می‌یابد.
در همینه زمینه :
