زندگی مشترک کامران و ایلدا در روز جهانی شیر آغاز شد

زهرا رفیعی/خبرنگار

امسال روز جهانی شیر برای ما متفاوت از سال‌های قبل است، چون پس از 80سال توانسته‌ایم با مذاکره و جلب‌نظر اتحادیه جهانی باغ‌وحش‌ها، 2 شیر نر و ماده ایرانی را از اروپا به ایران بیاوریم. درست در روز جهانی شیر، درب قفس‌های کامران و ایلدا، 2 شیر ایرانی باغ‌وحش ارم تهران به روی یکدیگر باز شد و آنها توانستند برای نخستین‌بار پس از انتقال به ایران با یکدیگر ملاقات کنند.
ایمان معماریان، دامپزشک ارشد باغ‌وحش ارم اعلام کرده است‌ که در لحظات نخست، شیر ماده کمی از اختلاط قلمرو ترسید و از شیر نر فاصله گرفت، اما این دو تا هفته آینده به زیستن در کنار یکدیگر عادت خواهند کرد.
معماریان به همشهری گفت: نزدیکی کامران و ایلدا، 2 شیر ایرانی باغ‌وحش ارم با مراقبت پرسنل باغ وحش همراه خواهد بود تا این دو آسیبی به یکدیگر وارد نکنند، چون هر‌کدام از آنها دیگری را عضو گروه غریبه تلقی می‌کند.
به گفته او، این دو گونه با وجود اینکه نسل در نسل در باغ وحش به دنیا آمده‌اند، اما براساس خوی و غریزه اصلی گربه‌سانان بزرگ‌جثه عمل می‌کنند. ضمن اینکه شیر نر سال‌ها با برادر دوقلوی خود زندگی کرده‌‌ و تاکنون شیر ماده ندیده است. البته شیرها براساس حافظه ژنتیک رفتارهای گروهی از خود نشان می‌دهند.
 ایران که روزگاری یکی از زیستگاه‌های اصلی شیر ایرانی بود، 80سال است که رنگ شیر به‌خود ندیده است. این موضوع اما تنها به‌دلیل تخریب زیستگاه، توسعه کشاورزی، صنعت و شهرنشینی نیست.
ایمان معماریان در این‌باره گفت: شیر گربه‌سان بزرگی است که به‌دلیل تعارض منافع با انسان آسیب زیادی دیده است. زیستگاه همه زیرگونه‌های شیر در سراسر دنیا تخریب شده و این گونه در معرض انقراض است. شیر ایرانی نه زیستگاه‌ دارد و نه غذا. گونه‌های گوزن زرد و گور ایرانی که غذای اصلی شیر را تشکیل می‌دهند نیز هر دو در معرض انقراضند.
تنها یک گونه از شیر در قاره آسیا وجود دارد و بقیه زیرگونه‌ها در قاره آفریقا زندگی می‌کنند. به‌دلیل شکار بی‌رویه، از بین رفتن غذا، زیستگاه و گسترش شهرنشینی، گونه «پنترا‌ لئوپرتیکا» یا همان «شیر ایرانی» به‌طور کامل در ایران از بین رفته ‌و تعدادی محدود از این گونه در هندوستان یافت می‌شود. بارها برای انتقال شیر ایرانی از باغ‌وحش‌های دنیا به ایران تلاش شده ‌و بالاخره 8سال پیش باغ‌وحش ارم توانست با جلب‌نظر اتحادیه باغ‌وحش‌های اروپا، تحت عنوان برنامه تکثیر گونه‌های در خطر انقراض، 2 شیر نر و ماده را به ایران وارد کند. این شیرها از همان نسلی هستند که حدود 100سال پیش از ایران برای باغ‌وحش‌های اروپا ارسال شدند.
رعایت استانداردها در ساخت جایگاه شیرها در باغ‌وحش باعث شد که ۱۱اردیبهشت‌ماه امسال یک شیر نر از باغ وحش «بریستول انگلیس» به نام «کامران» و اواسط خرداد «ایلدا» از باغ وحش «دوبلین» ایرلند به ایران ارسال شود. در این مدت روش‌های مختلف آشنایی مانند جابه‌جایی جایگاه‌ها اعمال شد تا آنها با یکدیگر آشنا شوند. معماریان گفت: در برنامه اتحادیه جهانی باغ‌وحش‌ها گونه‌های مختلفی تکثیر و بعضا در طبیعت رها شده‌اند. این قابلیت در شیرهای ایرانی نیز وجود دارد، البته نسل‌های 2 و 3 گونه‌هایی که سال‌ها در باغ‌وحش بوده‌اند با آموزش برخی مهارت‌ها به طبیعت معرفی می‌شوند. شیر ایرانی نیز به‌دلیل تخریب زیستگاه، هیچ‌گاه توان بازگشت به طبیعت را نخواهد داشت.
وی دلیل برگرداندن شیر ایرانی به باغ‌وحش را جلب توجه مردم و مسئولان به سایر گربه‌سانان و حیات‌وحش عنوان کرد و گفت: شیر زمانی نماد ایران بود و مردم آن را به‌عنوان موجودی قدرتمند می‌شناختند. با بی‌توجهی نسل قبل این گونه را از دست دادیم، اگر با همین فرمان جلو برویم، به‌راحتی گونه‌هایی مانند پلنگ، یوزپلنگ، گور ایرانی و... را نیز از دست خواهیم داد و نسل‌‌های بعد در مورد ما همین قضاوت‌ را خواهند داشت. بازگرداندن شیر ایرانی به باغ‌وحش نیز تنها برای جلب توجه مردم به محیط‌زیست صورت گرفته است.