دلجویی‌ آمریکا از‌ترکیه

نشست خبری‌ای که روز گذشته با حضور رکس تیلرسون و مولود چاووش اوغلو در آنکارا برگزار شد، نشان از موفقیت وزیر خارجه آمریکا در آخرین ایستگاه از سفرهای خاورمیانه‌ای‌اش داشت. تیلرسون در حالی سفر دو‌روزه خود به آنکارا را پایان داد که دست‌کم برای مدتی، تنش لفظی میان سیاستمداران 2کشور بر سر بحران سوریه و نیروهای کرد موجود در این کشور متوقف شده و مقامات عالی‌رتبه واشنگتن و آنکارا، بعد از مدت‌ها به جای تهدید یکدیگر، از مواضع یکسان و «ائتلاف» خود در پرونده سوریه سخن می‌گویند.

دلجویی آمریکایی‌ها از ترکیه با دیدار سه‌ساعته تیلرسون و اردوغان آغاز شد؛ دیداری که از سوی منابع خبری ترکی، سخت و طولانی توصیف شده است. این در حالی است که به گفته سی‌ان‌ان در جریان دیدار تیلرسون و اردوغان پروتکل‌های متعارف دیپلماتیک، ازجمله حضور مترجم و یا دستیاران وزیر خارجه آمریکا رعایت نشده است؛ امری که نشان از اهمیت و حساسیت این سفر، به‌ویژه برای طرف آمریکایی داشته است.

نشست مهم اما کم‌خبر تیلرسون و اردوغان، به فاصله حدود 12ساعت با نشست خبری مثبت وزرای خارجه آمریکا و ترکیه تکمیل شد؛ نشست خبری‌ای که دو طرف برخلاف یک‌ماه گذشته، بر راهبردهای مشترک خود در قبال بحران سوریه، مبارزه با تروریسم و امنیت مرزهای ترکیه تأکید کردند. در بیانیه مشترکی که بعد از پایان این نشست خبری در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته، آمده است: ترکیه و آمریکا مواضع یکسان و محکمی در قبال هرگونه تلاش برای تغییر ساختار جغرافیای انسانی سوریه اتخاذ خواهند کرد. از سوی دیگر واشنگتن و آنکارا بعد از مذاکرات فشرده دو‌روزه، برای تشکیل کارگروهی با هدف حل اختلافات اخیر و بازگشت روابط به وضعیت عادی قبلی نهایتا تا اواسط‌ ماه مارس به توافق رسیدند.

تیلرسون در حضور رسانه‌ها، ضمن تأکید برحق‌مشروع ترکیه برای حفظ امنیت مرزهای این کشور از دولت اردوغان خواست در قبال عفرین خویشتن‌داری بیشتری نشان دهد. به گزارش خبرگزاری رویترز، دولت ترکیه در جریان این مذاکرات دو‌روزه مشخصا بر دو مطالبه امنیتی تأکید داشته است؛ خروج نیروهای کرد از منبج و عقب راندن آنها به کرانه شرقی رود فرات، توقف حمایت تسلیحاتی از نیروهای کرد مستقر در مناطق مرزی ترکیه و همچنین قطع هرگونه ارتباط امنیتی با گروه‌هایی که از منظر امنیت ملی ترکیه تروریست به حساب می‌آیند.

پیش از سفر تیلرسون، مقامات عالی‌رتبه ترکیه، ازجمله رئیس‌جمهور این کشور، همزمان با آغاز عملیات شاخه زیتون، بارها با طرح مواضع بی‌سابقه نسبت به حضور نظامی آمریکا در شمال سوریه هشدارهای تندی داده بودند، اما حالا به‌نظر می‌رسد بار دیگر سیاست‌های عمل‌گرایانه رجب طیب اردوغان، این مجال را به دو طرف داده تا مشکلات خود را بر سر میز مذاکره حل و فصل کنند.

البته در طرف مقابل، مولود چاووش اوغلو، وزیرخارجه ترکیه با بیان سخنانی معنادار در جریان نشست خبری مشترک با همتای آمریکایی خود گفته است: مناسبات ما با واشنگتن دیگر نه براساس حرف‌ها و وعده‌ها، بلکه براساس گام‌های عملی و میدانی و اجرای تعهدات شکل می‌گیرد؛ سخنانی که نشان می‌دهد موفقیت‌های دیپلماتیک سفر تیلرسون به آنکارا، درصورتی که با اقدامات عملی ارتش آمریکا تکمیل نشود، عمر کوتاهی خواهد داشت.

ناکامی تیلرسون در سفر یک هفته‌ای

برخلاف سفر موفق تیلرسون به آنکارا، گزارش‌ها نشان می‌دهد که وزیر خارجه آمریکا در دیدار از سایر پایتخت‌های خاورمیانه در یک هفته گذشته توفیق چندانی نداشته است. القدس العربی در این زمینه نوشته است: سفر تیلرسون به کویت در حالی صورت گرفت که او بازهم در جذب حمایت مالی عربستان و امارات برای مشارکت جدی در کنفرانس بازسازی عراق ناکام ماند. همچنین مخالفت علنی پادشاه اردن با تیلرسون درباره قدس، از دیگر ابعاد سفرهای ناموفق وزیر خارجه آمریکا به منطقه بوده است. از سوی دیگر، انتشار تصاویری از انتظار طولانی‌مدت رکس تیلرسون برای حضور میشل عون در قصر ریاست جمهوری بیروت تا حد زیادی توجه رسانه‌های عربی را به‌خود جلب کرده است. این در حالی است که به گفته المیادین، جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان نیز برای استقبال از تیلرسون در فرودگاه رفیق حریری حاضر نشده است.