دلجویی‌های ماندگار

شاید برای بینندگان پروپاقرص سریال‌ها و تولیدات تلویزیونی کشورهای پیشرفته‌ای مانند ژاپن و کره‌جنوبی، این ابهام پیش آمده باشد که چرا شخصیت‌هایی که در این آثار نمایشی نقش صاحبان قدرت و دولتمردان این کشور را بازی می‌کنند، در اوج قدرت برای عذر و تقصیرهای کوچک و بزرگ خود و مجموعه مدیریتی زیردست‌شان مرتب از مردم عذرخواهی می‌کنند و باز هم محبوب‌تر از گذشته در اوج قدرت باقی می‌مانند. نمونه ملموس این مسئولان کاریزماتیک همیشه عذرخواه را در سریال‌های افسانه‌ای پرمخاطب امپراتور بادها و افسانه جومونگ می‌توان دید که مسئولان این کشور را در برابر جامعه افرادی مسئولیت‌پذیر و پاسخگو معرفی می‌کند. این تولیدات نمایشی به‌درستی فرهنگ کشورشان را نشان می‌دهند و خارج از قاب جعبه جادویی و در عالم واقع نیز، در رفتار دولتمردان آنها می‌توان نهادینه شدن فرهنگ عذرخواهی را مشاهده کرد. این فرهنگ در کشورهای غربی به شکلی دیگر وجود دارد که خالی از اما و اگر نیست.

برای خسارات جانی و غیرجانی
19اکتبر 2022در جریان جشن هالووین در سئول 156نفر جان خود را از دست دادند و 82نفر هم زخمی شدند. این افراد در پی ورود جمعیت بزرگ حاضر در مراسم هالووین به یک کوچه باریک در سئول، پایتخت کره‌جنوبی، زیر فشار جمعیت جان باختند و به‌دنبال این اتفاق، وزیر کشور کره‌جنوبی در نشست پارلمان این کشور از مردم به‌دلیل ناتوانی در مدیریت برگزاری جشن هالووین عذرخواهی کرد. علاوه بر لی سانگ-مین، وزیر کره‌جنوبی، هی کیون یون، افسر پلیس کره‌جنوبی هم احساس مسئولیت خود را در این اتفاق تلخ نشان داد. ویون سوک یول، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، با اعلام سوگواری ملی به همدردی با مردم کشورش پرداخت. مسئولان کره‌جنوبی در مواردی که سوء‌مدیریت آنها تبعات و خسارت‌های غیرجانی داشته هم عمیقا از مردم عذرخواهی کرده‌اند. نمونه این موارد در سال 2016به‌دنبال سوءاستفاده یکی از دوستان نزدیک رئیس‌جمهور کره‌جنوبی و اعمال نفوذ وی در انتصابات دولتی و درز اطلاعات محرمانه دولتی اتفاق افتاد که سبب شد پارک گئون هه با چشمانی اشکبار از مردم این کشور عذرخواهی کند. او به‌صورت مستقیم از طریق تلویزیون این کشور با مردم صحبت کرد و گفت: «من با دادستانی و تحقیقات آنها درباره اتهامات چوی سوون-سیل همکاری لازم را به عمل خواهم آورد. این مسئله آنقدر بزرگ است که انتظار ندارم مردم کره جنوبی مرا مورد بخشش قرار دهند.» در پاسخ به اعتراضات مردمی پیرامون این موضوع، نخست‌وزیر کره‌جنوبی، 2وزیر کابینه، 10مشاور رئیس‌جمهوری و رئیس کارکنان نهاد ریاست‌جمهوری نیز از سمت‌های خود استعفا داده یا برکنار شدند.

مردم قدردان هستند
براساس نظر تحلیلگران سیاسی فصلنامه فلسفه کالج «دله‌ور» فرهنگ عذرخواهی مسئولان کشورهای غربی، صمیمیت و همدلی رفتارهای سیاسی دولتمردان شرقی را ندارد و در متواضعانه‌ترین گفتمان دولتمردان غربی هم نگاه و موضعی از بالا به پایین به چشم می‌خورد. در این فصلنامه رفتار یاریگر مردم کشورهای شرق آسیا و به‌ویژه کره‌جنوبی بازتاب مسئولیت‌پذیر بودن دولتمردان این کشور ذکر شده و تفاوت رفتار ملت‌ها در بحران‌های مالی شرق آسیا و اتحادیه اروپا به‌عنوان مصداقی بر این مدعا بررسی شده است. در این رفتارشناسی آمده است: درحالی‌که اتحادیه اروپا از سال‌ها پیش با بحران مالی دست و پنجه نرم می‌کند، بحران مالی شرق آسیا با همکاری مردم زودتر از آنچه پیش‌بینی شده بود، پایان یافت. مردم کشورهای شرق آسیا به‌ویژه کره‌جنوبی زمانی که دولتمردان خود را در شرایط سخت دیدند به یاری آنها شتافتند و مردان کارمند داوطلبانه حقوق خود را نصف کردند و زنان نیز لوازم باارزشی مانند طلا و جواهراتشان را در اختیار دولتمردان خود قرار دادند.

عذرخواهی اجباری
شهردار استکهلم در سال 2009به‌دلیل پرداخت هزینه بنزین خودروی شخصی‌اش از اموال عمومی مجبور به عذرخواهی از مردم و کناره‌گیری از مسئولیتش شد. در این ماجرا خانم شهردار استکهلم، پایتخت سوئد، که همزمان ریاست یکی از احزاب این کشور را نیز برعهده داشت، از سوی افکار جمعی متهم شد که با استفاده از کوپن‌های دولتی (ژتون)، برای خودروی شخصی خود بنزین زده است. او در واکنش به این انتقادات عنوان کرد که در پمپ بنزین، متوجه جا گذاشتن کیف پول خود می‌شود و لذا مجبور شده از کوپن‌های دولتی برای پرداخت هزینه بنزین استفاده کند، اما توضیحات او از سوی مردم پذیرفته نشد و شهردار استکهلم علاوه بر کناره‌گیری از سمت خود، از جایگاه حزبی‌اش نیز به‌عنوان رئیس حزب، کنار گذاشته شد تا به کلی از صحنه سیاسی سوئد حذف شود.

فرهنگ عذرخواهی به کره‌شمالی هم رسید
کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی در مراسمی که سال گذشته به مناسبت هفتادو‌پنجمین سالروز تأسیس حزب حاکم کارگران کشورش برگزار شد، از مردم این کشور به‌دلیل محقق نشدن وعده‌های پیشرفت اقتصادی خود عذرخواهی کرد و گفت: «شرمنده‌ام که هرگز نتوانسته‌ام به درستی اعتماد عظیم شما را تلافی کنم. تلاش و ازخودگذشتگی من برای بیرون آوردن مردم از وضعیت معیشت دشوار کافی نبود.» نادربودن این اتفاق و ظاهر شدن رهبر این کشور به‌عنوان چهره‌ای خاضع و پاسخگو در برابر ملتش، این عذرخواهی را عجیب و جنجالی کرد.

تعظیمی غرورآفرین
یکی از ماندگارترین صحنه‌هایی که در جام‌جهانی 2022خلق شد، تصویر عذرخواهی سرمربی ژاپن از هواداران تیمش پس از حذف از جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر بود. در این جام تیم ملی ژاپن که با غلبه بر 2غول بزرگ دنیای فوتبال، یعنی آلمان و اسپانیا به صدرنشینی در مرحله یک‌هشتم نهایی رسیده بود، در مصاف با کرواسی از صعود به مرحله بالاتر رقابت‌ها بازماند و از جام‌جهانی حذف شد. پس از پایان مسابقه هاجیمه موریاسو، سرمربی ژاپن به سمت سکوهای ورزشگاه الجنوب رفت و به سمت هواداران کشورش تعظیم کرد تا بابت این شکست از آنها عذرخواهی کرده باشد؛ این در حالی است که رسیدن به همین نقطه هم برای یک تیم آسیایی موفقیت محسوب می‌شود.