محمد درویش/ کارشناس محیط‌زیست
گزارش اخیر کارمنو وِلا، کمیسر عالی اتحادیه اروپا که هفته گذشته منتشر شد، آشکارا تأیید می‌کند که در سال ۲۰۱۷ در ۲۸ کشور اتحادیه اروپا، بیش از ۴۰۰ هزارنفر بر اثر آلودگی هوا دچار مرگ زودرس شده‌اند؛ رخداد تلخ و تأسف‌باری که خشم اعضای اتحادیه را برانگیخته و آنها را به شکایت در مجامع ذیصلاح حقوقی واداشته است. بنابه گفته کمیسر، پس از ملاقاتش با ٩ کشور عضو، در شهرهای اروپایی کماکان بیش از اندازه ذرات معلق و اکسید نیتروژن در هوا وجود دارد. شکایت به دادگاه از جانب کمیسیون اتحادیه همه این کشورها را تهدید می‌کند؛ زیرا آنها سال‌هاست که حد مجاز آلودگی هوا را رعایت نمی‌کنند. کارمنو ولا می‌گوید: «همه مهلت‌ها به‌پایان رسیده است و ما نمی‌توانیم به‌خود اجازه تأخیر دیگری را بدهیم. تحملی بیش از این جایز نیست که به‌دلیل هوای ناسالم سالانه ٤٠٠ هزار نفر از شهروندان اتحادیه از بین بروند. ما جان مردم را به‌خاطر آلودگی هوا از دست می‌دهیم؛ این وظیفه ماست تا از شهروندانمان حمایت کنیم.»
راستی! نقش کارمنو وِلا در ایران را چه‌کسی باید ایفا کند؟! چه‌کسی باید از حقوق شهروندان مظلوم ایرانی که در معرض آلایندگی خودروهایی به‌مراتب بی‌کیفیت‌تر و سوخت‌هایی به‌مراتب نامرغوب‌تر قرار دارند، دفاع کند؟ وقتی در بریتانیا رقم تلفات آلودگی هوا به مرز ۵۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۷ رسیده، چگونه این رقم در ایران فقط ۳۵ هزار نفر اعلام می‌شود و بیش از ۱۰ سال است که ثابت مانده؟ آیا این سکوت سنگین، خود خیانتی بزرگ‌تر به نسل امروز و فردا نیست؟!
برخی از نمایندگان ۹ کشوری که با کمیسر اتحادیه اروپا ملاقات کرده‌اند؛ ازجمله آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا در اصل با این هشدار اتحادیه موافقند اما به‌نظر کمیسیون اتحادیه این کشورها بیش از اندازه برای خود وقت مقابله با آلودگی هوا می‌خرند! از سال ٢٠١٠ حد مجاز جدیدی برای ذرات معلق و اکسید نیتروژن معین شده. (دقت کنید که این حد مجاز جدید در ایران رعایت نمی‌شود.) از سال ٢٠١٥ پرونده‌های قضایی به‌دلیل نقض قرارداد از جانب خطاکاران محیط‌زیستی در اروپا در جریان هستند. اکنون کمیسیون اتحادیه، پس از مدت‌ها درنگ تهدید به رجوع به دیوان دادگستری اروپا کرده که در نهایت قادر است جریمه‌های نقدی سنگینی تعیین کند. ملاقات جدید در بروکسل با ۹ نماینده مورد اشاره، شاید آخرین شانس برای ممانعت از این شکایت باشد.
در این میان، خانم باربارا هندریکس، وزیر محیط‌زیست آلمان با استفاده از این موقعیت برنامه دولت خود را برای مبارزه با آلودگی هوا به کمیسر اتحادیه ارائه کرد. دولت آلمان درنظر دارد که در سال‌جاری یک میلیارد یورو برای اتوبوس‌های جدید در شهرهای کشور خرج کند، خودروهای برقی بیشتری را به خیابان‌ها وارد کند و امکانات بیشتری برای تردد بین کار و محل زندگی با قطار و دوچرخه به‌وجود آورد.
