
روباتهای سیاسی خاورمیانه
الجزیره در گزارش تحقیقی از جزئیات تشکیل و فعالیت ارتش سایبری کشورهای عربی در توییتر پرده برداشت

در سال2015، یک وبسایت عربی، 3 آگهی در بخش «خدمات بازاریابی توییتر» منتشر کرد که یکی از آنها یک برنامه ایتالیایی بهنام دیاولو بود.
دیاولو که در زبان ایتالیایی بهمعنای شیطان است، برنامهای برای انجام فعالیتهای تکثیرشونده ازجمله بازکردن متناوب یک صفحه وب یا کپی و پیست دیتا معرفی شده بود. یک آگهی، مشخصا این برنامه را اینطور معرفی میکرد: «این برنامه توییتها را در هر تعدادی به اکانتی که مشخص شده، میفرستد.»
به بیانی سادهتر، دیاولو یک راه بسیار آسان و ساده برای دستکاری توییتر بود؛ شبکه اجتماعی محبوبی که روزگاری بهعنوان یکی از ابزارهای شفافیت و آزادیخواهی در بهار عربی مورد استفاده قرار میگرفت. اما در سال2015 ورق برگشته بود و حسابهای جعلی و روباتها، چهره این شبکه اجتماعی را تغییر داده بودند.
دیاولو به سفارش یک گروه شبکههای تلویزیونی مستقر در عربستان تولید شده بود تا حضور این شبکه را در توییتر بالا ببرد.
خالق دیاولو که خواسته است نامش فاش نشود به الجزیره گفته است: «این کانالها میخواستند ویدئوهایشان تا آنجا که میشود بازدیدکننده ثبت کند؛ بنابراین آنها را در توییتر منتشر میکردند و وظیفه من این بود که حسابهایی توییتری ایجاد کرده و این ویدئوها را در آنها منتشر کنم. ما 4حساب مادر داشتیم که هر کدام از آنها 100حساب توییتری دیگر داشت.»
او به این مسئله اشاره کرده که این 400حساب را از یک وبسایت و به قیمت 20دلار خریده بود. او برای اینکه از بازنشر دستی توییتها خسته نشود، دیاولو را طراحی کرد و در نهایت هم بعد از آنکه دید برنامهاش حسابی طرفدار پیدا کرده آن را فروخت.
الجزیره، با کمک یک شخصیت دانشگاهی که روی موضوع دستکاری توییتر فعالیت میکند توانست رد این حسابها را بگیرد اما در نهایت متوجه شد تعداد آنها، بسیار بیشتر از رقمی است که در ابتدا مطرح شده بود. به جای 400حساب، 14هزار حساب از دیاولو استفاده میکردند و تعدادی از آنها در انتهای سال2016 ساخته شده بود.
حسابهای جعلی
در سالهای اخیر، بارها موضوع لشکر روباتهای توییتری پیش کشیده شده است. بعد از مطرح شدن مسئله دخالت روسیه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و دیگر رویدادهای دمکراتیک ازجمله برگزیت، این مسئله جدیتر گرفته شده است. توییتر در چند مورد اعلام کرده است که برخی حسابهای کاربری را در ایران و ونزوئلا حذف کرده است اما توجه کمی به روباتها در توییتر عربی دارد.
یکسان سازی روباتها در سالهای اخیر چنان در توییتر عربی پا گرفتهاند که کوچکترین بحثی درباره سیاست و موضوعات بحثانگیز، به خشونت و سردرگمی منتهی میشود. توییتهای «جنجالی»، مورد حمله صدها حساب مشکوک قرار میگیرند.
تشکیل لشکر روباتها
با وجود وعدههای مکرر توییتر درباره حذف حسابهای جعلی و روباتها، دور زدن این شبکه اجتماعی و ایجاد حسابهای جعلی و روباتها همچنان ساده است. دهها وبسایت به زبانهای انگلیسی، عربی و روسی محصولات خود را در بستههای متنوعی عرضه میکنند.
الجزیره با یکی از فروشندگان تماس گرفت و تنها چند ساعت بعد، موفق شد 1000فالوئر فیک به ارزش تنها 16دلار از آن خریداری کند. فروشنده، یک جوان 26ساله مراکشی بود. او درباره فعالیتش به الجزیره گفت: «میتوانم در روز 2 هزار فالوئر یا هر چیز دیگری مانند ریتوییت و آمار بازدید از سایت جور کنم.»
عثمان فعالیتش را در سال2013 زمانی که دانشجو بود، شروع کرده؛ «توییتر ساخت اکانتهای جعلی را سختتر کرده است. هر بار مجبوریم روشهایمان را تغییر دهیم تا با سیاستهای توییتر همخوان باشند.»
نیمساعت بعد از پرداخت 16دلار، این حسابها یک حساب کاربری را که الجزیره مشخص کرده بود، فالو کردند. این حسابها همچنین توییتهای دیگر کاربران را در سراسر دنیا ریتوییت کردند. همه اینها نشان میدهد که کنترل حسابهای جعلی، یک کسب و کار پررونق جهانی است.
در روزهای بعد بسیاری از حسابهایی که توسط عثمان ایجاد شده بودند، از طریق توییتر حذف شدند اما با پول بیشتری، میتوان این مشکل را هم برطرف کرد.
بهجای خریدن فالوئر و ریتوییت، میتوان تمام حساب کاربری را با آدرس ایمیل، جزئیات ورود بهحساب کاربری و هر اطلاعات مورد نیاز دیگری خرید و یک لشکر سایبری تشکیل داد. تنها با یک سرچ ساده در گوگل میتوان وبسایتهایی که چنین خدماتی ارائه میدهند را پیدا کرد و محصولات مختلفی از آنها خرید؛ از حسابی با صدها هزار فالوئر به ارزش 2هزار دلار گرفته تا حسابهای جدید روس به ارزش تنها 18سنت. حتی میتوان حسابهای قدیمیتر، مثلا حسابهایی که در سال2008 ساخته شدهاند یا آنهایی که تیک آبی (حسابهایی رسمی که توسط توییتر به رسمیت شناخته میشوند) خوردهاند را هم با پول بیشتر خرید.
تنها کار باقیمانده بعد از خرج کردن این میزان پول، تنظیم پیامی است که این حسابهای تازه خریداری شده باید منتشر کنند؛ یک ارتش تازهنفس از روباتها، آماده حمله هستند.