کشاورزی
کبریت کشاورزان، بلای جان زمین‌های کشاورزی
یک فعال محیط‌زیست: آتش زدن زمین بعد از برداشت محصول یک باور غلط در میان کشاورزان است
مریم جباری| اراک- خبرنگار:
آتش زدن زمین‌های کشاورزی برای آماده‌سازی تولید در دوره جدید کشاورزی علاوه بر خطرات مختلف، یکی از عوامل در کاهش قدرت زمین و خاک است که کشاورزان به خصوص سنتی‌ها به آن آگاه نیستند و کمتر به این موضوع توجه دارند. البته برای جلوگیری از این روش جهاد کشاورزی باید کشاورزان را از مشکلاتی که برای زمین به وجود می‌آید آگاه و در این موارد فرهنگ‌سازی کند و به کشاورزان در زمینه جلوگیری از آتش زدن زمین‌های کشاورزی آموزش‌های لازم را ارائه دهد.
این باور غلط و سنتی در میان کشاورزان وجود دارد که آتش زدن زمین‌های کشاورزی زمین کشاورزی را برای دوره بعد تولید محصول در زمان کوتاه‌تری آماده می‌کند. بنابراین با آتش زدن کاه و کلش باقیمانده زمین بر اساس یک باور سنتی این اقدام را انجام می‌دهند. این اقدام مضرات بسیار زیادی برای زمین کشاورزی به همراه دارد که از مهم‌ترین این موارد می‌توان به از بین رفتن مواد مغذی موجود در زمین به عنوان مهم‌ترین این موارد اشاره کرد.
روشی رایگان برای آماده‌سازی زمین
یکی از کشاورزان روستاهای اراک می‌گوید: این روش یک روش سنتی است که از گذشته در روستای ما مرسوم بوده و یکی از روش‌هایی است که کمترین هزینه را برای کشاورزان در آماده‌سازی زمین برای کشت‌های بعدی به همراه دارد. «محمدرضا طالبی» بیان می‌کند: با این روش همه علف‌های هرز و کاه‌ها از بین می‌رود و حشرات و کرم‌های زمین که برای محصولات ما مشکل ایجاد می‌کنند نیز می‌میرند. بنابراین کشت بعدی بدون وجود حشرات مزاحم و با کیفیت بیشتر انجام می‌شود.
ناتوانی مالی برای خرید ادوات کشاورزی
یکی دیگر از کشاورزان نیز می‌گوید: بعد از هر کشت کاه و کلش روی زمین باقی می‌ماند و هیچ استفاده‌ای ندارد و ما نیز جایی را برای ذخیره آنها نداریم. بنابراین آتش زدن آن بهترین اقدامی است که می‌توانیم انجام دهیم. «حسن خورزنی» بیان می‌کند: علاوه بر این کشاورزانی که توان خرید ادوات کشاورزی را به دلیل گرانی ندارند با این اقدام پاک‌سازی زمین‌های خود را انجام می‌دهند و این آتش زدن برای ساعات کوتاهی دود زیاد را به همراه دارد و جز این هیچ ضرر دیگری ندارد.
تضعیف خاک‌های کشاورزی
یک فعال محیط‌زیست و کارشناس حوزه کشاورزی می‌گوید: این باور غلط که آتش زدن زمین بعد از برداشت محصول، زمین کشاورزی را برای دوره بعد در مدت زمان کوتاه‌تری آماده می‌کند در بین کشاورزان غلط است که نیاز به آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی دارد. البته در این زمینه اقداماتی انجام شده که کافی نیست و هنوز کشاورزانی هستند که با باورهای غلط و سنتی دست به چنین اقدامی می‌زنند. «محمود کلنگری» بیان می‌کند: احتمال آتش‌سوزی و سرایت آن به زمین‌های کشاورزی دیگر، آلودگی هوا و گرما از عواقب این اقدام توسط کشاورزان در زمین‌های کشاورزی است.
وی ادامه می‌دهد: در کشورهای دیگر این اقدام را مضر می‌دانند و هیچ کشاورزی حق انجام چنین کاری ندارد و غیرقانونی محسوب می‌شود. بنابراین باید تدابیری به منظور این‌که این اقدام در کشور ما به‌ویژه استان مرکزی که دارای ظرفیت‌های کشاورزی فراوان است به صورت قانون درآید. این فعال محیط زیست و کارشناس حوزه کشاورزی می‌افزاید: به هر حال تا زمانی که کشاورزان به صورت سنتی به کشاورزی اقدام کنند و با تفکرات نادرست زمین‌های کشاورزی را با سوزاندن کاه و کلش نابود کنند همچنان شاهد از بین رفتن و تضعیف هر چه بیشتر خاک‌های زمین‌های کشاورزی به عنوان ثروتی گران‌مایه خواهیم بود که نتیجه آن تولید محصولاتی با کیفت پایین خواهد بود. کلنگری اظهار می‌کند: کشاورزی حفاظتی می‌تواند بهترین جایگزین به منظور آتش زدن کاه و کلش زمین‌های کشاورزی باشد که مورد استقبال کشاورزان قرار نمی‌گیرد، زیرا این روش همراه با هزینه است. وی بیان می‌کند: اگر کشاورزان از این مسأله که کاه و کلش موجود در زمین که سوخته می‌شود می‌تواند عامل مهم و رایگانی برای کشت و برداشت محصول بهتر در دوره بعدی باشد آگاه شوند هرگز دست به این اقدام نمی‌زنند. بنابراین در این بخش اقدامات لازم در زمینه فرهنگ‌سازی و آگاه‌سازی کشاورزان ضروری است.
افزایش هزینه تمام‌شده کشت با سوزاندن زمین
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز می‌گوید: یکی از اقداماتی که توسط برخی از کشاورزان سنتی انجام می‌شود آتش زدن زمین‌های کشاورزی بعد از برداشت محصولات به منظور انجام کشت در زمان کوتاه‌تر است. «غلامرضا خدرایی» بیان می‌کند: این اقدام آسیب بسیار زیادی را به زمین‌های کشاورزی وارد می‌کند و در واقع مضرات این روش بیشتر از فواید آن است. وی ادامه می‌دهد: با این اقدام مواد آلی زمین به‌طور کامل از بین می‌رود و برای تولید محصول باید از کودهای شیمیایی بیشتری استفاده شود. در حالی که یکی از سیاست‌های این سازمان در سال‌های اخیر کاهش مصرف کودهای شیمیایی بوده که تا حد زیادی نیز موفق عمل کرده است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی می‌افزاید: از دیگر مضرات سوزاندن کاه و کلش موجود در زمین می‌توان به سفت‌تر شدن خاک و در نتیجه نیاز بیشتر زمین به آب و شخم بیشتر اشاره کرد، در حالی که کاه و کلش می‌تواند در تولید محصول با کیفیت بهتر مؤثر باشد.
خدرایی اظهار می‌کند: در این روش سنتی کرم و حشرات روی زمین از بین می‌روند که می‌توانند برای گیاهان مفید باشند، اما بنا بر تصور نادرست کشاورز به آتش کشیده می‌شود.
وی می‌گوید: با تلاش‌های انجام شده و فرهنگ‌سازی‌های صورت گرفته توسط کارشناسان جهاد کشاورزی تا حد زیادی توانسته‌ایم این روند را کنترل کنیم و کشاورزی حفاظتی را جایگزین کنیم.
محصول باکیفیت با کاهش مصرف کودهای شیمیایی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با بیان این‌که کاهش مصرف کودهای شیمیایی می‌تواند در تولید محصول باکیفیت و سالم بسیار دارای اهمیت باشد می‌گوید: این اقدام یکی از اهداف اصلی و مهم این سازمان است که توانسته‌ایم در زمینه کاهش کودهای شیمیایی گام‌های تأثیرگذاری برداریم. «مجید آنجفی» بیان می‌کند: برای جلوگیری از آتش زدن زمین‌های کشاورزی، فرهنگ‌سازی‌ها و اقدامات ترویجی خوبی انجام شده که بسیار تأثیرگذار بوده است.
بی‌شک تا زمانی که کشاورزان با تفکرات سنتی خود بخواهند اقدام به کشاورزی کنند، هزینه خرید کودهای شیمیایی و آب بیشتر خواهد شد و این روند افزایش قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی را بیشتر می‌کند. وی ادامه می‌دهد: علاوه بر موارد مذکور می‌توان به فرسایش خاک اشاره کرد که در نتیجه لایه‌های زنده خاک از بین می‌رود و زمین حاصلخیزی خود و تولید محصول خوب و باکیفیت را از دست می‌دهد و همین مسئله در آینده ضربه بزرگی را به کشاورزی استان وارد می‌کند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار می‌کند: همچنین زمانی که مواد آلی خاک یا زمین کشاورزی بر اثر سوزاندن از بین برود زمین کشاورزی در برابر آفات، خشکی، گرما و سرما تحمل خود را از دست خواهد داد و همین مسأله هم به خود کشاورز و هم به کشاورزی استان ضربه وارد می‌کند.
در همینه زمینه :
