هر ایرانی چقدر زمین کشاورزی دارد؟

الهام مصدقی‌راد-روزنامه‌نگار

براساس آمار جهانی، سال 2005 مساحت زمین‌های کشاورزی در ایران با کاهش چشمگیر مواجه شد؛ اتفاقی که به دلایل مختلف همچنان ادامه دارد. پیش‌بینی‌ها از افزایش این روند و کاهش سطح زیرکشت زمین‌های کشاورزی در کشور سخن می‌گویند. سازمان جهانی فائو نیز گزارش داده است که خاک ایران از نظر فرسایش و تغییر کاربری شرایط قرمز دارد. کاهش منابع آب، فرونشست زمین و دستکاری در طبیعت ازجمله مهم‌ترین دلایل کاسته شدن از ظرفیت سطح زیرکشت در ایران است. متخصصان معتقدند جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، سازگاری با تغییر اقلیم، ارتقای پوشش گیاهی و ... ازجمله راهکارهای حفظ خاک و بهره‌مندی از خاک سالم و حاصلخیز است.


تغییر کاربری‌، دلیل اصلی کاهش زمین‌های کشاورزی است

حمیدرضا درودیان، متخصص اکولوژی کشاورزی:  تمایل به داشتن خانه دوم در نقاط گردشگری و روستایی و تمایل مردم برای حضور در خارج از شهرها یکی از دلایل تغییر کاربری اراضی کشاورزی به سمت ساخت‌وساز مسکونی است و به جای آنکه روی فرهنگ گردشگری کار شود، بر لزوم داشتن خانه دوم کار می‌شود. ارث و در نتیجه آن تقسیم اراضی کشاورزی یکی دیگر از دلایل کاهش اراضی زیرکشت است. با تقسیم زمین‌های کشاورزی میان وراث عملا کاربری بخشی از آنها تغییر می‌کند که البته قانونی نیست و باید ممانعت به عمل آید. تغییر کاربری به‌منظور احداث و توسعه شهرک‌های صنعتی و ایجاد راه نیز از دیگر دلایل کاهش اراضی کشاورزی کشور است. اما اصلی‌ترین دلیل کاهش اراضی زیرکشت، تغییر کاربری اراضی از کشاورزی به مسکونی است.   یکی دیگر از دلایل مهم در کاهش اراضی کشاورزی، کمبود منابع آب در نقاط مرکزی ایران است. در شمال کشور هم که منابع آب وجود دارد، هجوم خریداران و ویلاسازی‌ها موجب کاهش اراضی کشاورزی شده است. اراضی کشاورزی چشم‌اندازهای زیبا و طبیعی سرزمینی نیز هستند که با تغییر کاربری تخریب می‌شوند و هنوز تخریب چشم‌انداز در کشور جرم‌انگاری نشده است.