پیدا شدن فسیل ردپای دایناسورها در شرق گلستان

یک محقق زمین‌شناس با تخصص چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی مدعی شد برای نخستین بار در گلستان فسیل‌های اثری از ردپای گونه کوچک‌جثه دایناسورها در جنوب شهر نوده خاندوز در شهرستان آزادشهر در شرق این استان شناسایی و کشف شد.

به گزارش ایرنا «مهدی عمرانی» با اشاره به این‌که میراث فرهنگی آزادشهر در جریان کشف این فسیل نیست، اظهار کرد: این اثر حدود یک ماه پیش به صورت اتفاقی در جریان تحقیقات زمین‌شناسی من و برادرم در منطقه خاندوز این شهرستان کشف شد.

وی ادامه داد: در تحقیقات انجام شده به این نتیجه رسیدیم که این اثر بخشی از اسکلت دایناسور نیست، بلکه فقط ردپای این جانور ماقبل تاریخ است که به عنوان فسیل اثری شناخته می‌شود، به عبارتی آنچه در منطقه وجود دارد یک فسیل اثری از نوع ردپاست.

به گفته وی، این آثار که در سنگ‌های دوره زمین‌شناسی تریاس (۲۴۸ تا ۲۰۰ میلیون سال قبل) حفظ شده‌اند، نشان می‌دهند دایناسورها در فاصله زمانی یاد شده مانند دیگر مناطق کره زمین در این منطقه هم حضور داشته و زندگی می‌کرده‌اند.

این محقق زمین‌شناس که عضو هیات علمی یکی از مراکز آموزش عالی نیز هست، بیان کرد: بر اساس مطالعات اولیه به نظر می‌رسد آثار کشف شده در جنوب شهر نوده خاندوز شهرستان آزادشهر نیز مثل نخستین دایناسورهای دیگر مناطق کره زمین نمونه‌هایی کوچک‌جثه بوده‌اند که به دلیل تردد در ساحل دریا طی دوره تریاس در این منطقه، ردپای آنها در رسوبات ماسه سنگی ساحل باقی مانده است.

عمرانی افزود: با توجه به تداخل و تنوع ردپاها، تعیین دقیق جنس و گونه دایناسورهایی که این آثار را ایجاد کرده‌اند نیاز به تحقیقات و مطالعات بیشتر دارد که نتایج آنها در آینده اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی یادآور شد: پیش از این در کشور آثاری از دایناسورها از برخی نقاط مانند کرمان و منطقه بلده مازندران به دست آمده بود که مربوط به دوره ژوراسیک بودند.

عمرانی ادامه داد: با توجه به وجود آثار و پدیده‌های جذاب زمین‌شناختی مانند انواع فسیل‌های گیاهی و جانوری، گسل‌های متنوع، کانی‌ها و سنگ‌های مختلف آذرین و رسوبی، توالی سازندهای مختلف، معادن زغال‌سنگ، معدن بوکسیت و لاتریت، چشم اندازهای طبیعی و زیبا در محدوده جنوب شهر نوده خاندوز تا محل روستای خوش‌ییلاق، این محدوده توانایی تبدیل شدن به ژئوپارک را دارد و می‌تواند در زمینه جذب گردشگر تاثیر بسزایی داشته باشد.

این باستان‌شناس بیان کرد: در صورت حمایت مسئولان آزادشهر، آمادگی تاسیس موزه تاریخ طبیعی در این شهرستان وجود دارد که می‌تواند زمینه جذب مسافران و گردشگران را به منطقه فراهم کند و به عنوان برندی در معرفی جذابیت‌های شرق گلستان در عرصه بین‌المللی باشد. 

به گفته وی، بر اساس تاریخ تکاملی دایناسورها، این موجودات خارق‌العاده در ابتدای دوران مزوزوئیک از خزندگانی که توانسته بودند از بزرگ‌ترین انقراض کره زمین (انقراض پایان پرمین حدود ۲۵۰ میلیون سال قبل) عبور کنند، به وجود آمده‌اند.

این محقق گفت: نخستین دایناسورهای کره زمین نمونه‌هایی کوچک‌جثه بودند که به مرور و با فراهم شدن شرایط توانستند در دوره‌های ژوراسیک و کرتاسه نمونه‌های غول‌پیکر و بزرگی را به وجود آورند. عموما نمونه‌های بزرگ‌جثه، علفخوار و نمونه‌های کوچک‌جثه گوشتخوار بودند.

 به عنوان نمونه بزرگ‌ترین جانوری که تاکنون پا بر روی خشکی گذاشته یک دایناسور علفخوار به نام آمفیکوئلیاس است که در اواخر دوره ژوراسیک می‌زیسته است. 

این موجود عجیب‌الخلقه حدود ۶۰ متر طول، ۲۰ متر ارتفاع و بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ تن وزن داشته است.

وی افزود: دایناسورها نهایتا در پایان کرتاسه (۶۵.۵ میلیون سال پیش) به دلایل مختلفی به‌ویژه برخورد شهاب‌سنگ‌ها و فعالیت گسترده آتشفشان‌ها منقرض و از کره زمین حذف شدند.