پرونده ویژه
کشت گلخانه‌ای؛ مرهم اقتصاد و کم‌آبی کرمانشاه
افزایش تولید در واحد سطح زیرکشت به میزان ۱۰ برابر فضای باز، برداشت دائمی محصول در طول سال، صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از زمین‌های غیرقابل کشت با روش‌های کشت بدون خاک هیدروپونیک، عدم وابستگی تولید محصول به فصل و امکان تطبیق زمان تولید با تقاضای بازار از جمله مزایای کشت گلخانه‌ای است
کشت گلخانه‌ای راهی مطمئن در مدیریت مصرف و صرفه‌جویی آب و برون‌رفت از بحران کم‌آبی با توجه به چالش جدی خشکسالی‌های اخیر و بهره‌وری بهینه از منابع آبی برای تولید محصولات با کیفیت کشاورزی است.
به گزارش ایرنا، آب به عنوان یک نعمت خدادادی مایه حیات است که تداوم زندگی انسان‌ها، جانداران و محیط‌زیست به آن بستگی دارد. اکنون بحران آب چالشی بسیار بزرگ برای تمامی کشورهای جهان است، به گونه‌ای که برنامه‌های بسیار زیادی برای مصرف بهینه و بهره‌وری درست از منابع آبی در کشورهای مختلف اجرا می‌شود و کشور ایران نیز با قرار گرفتن در ناحیه گرم و کم‌بارش جهان از این قاعده خارج نیست.
آب در مصارف بخش کشاورزی اهمیت ویژه‌ای دارد و برای تولید محصولاتی باکیفیت و همچنین داشتن کشاورزی پایدار باید دسترسی به منابع آبی داشت.
در شرایط بحرانی موجود برای مقابله با تنش آبی کشور توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای به عنوان جایگزین کشت سنتی راهی برای برون‌رفت از این چالش جدی است که می‌تواند در مصرف بهینه آب و افزایش تولید در بخش محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای بسیار موثر باشد.
استان کرمانشاه به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی غرب کشور، بیش از ۹۴۶ هزار هکتار زمین کشاورزی آبی و دیم دارد که سالانه بیش از 4 میلیون و ۶۰۰ هزار تن محصولات کشاورزی در این استان تولید می‌شود. کرمانشاه نیز همچون دیگر نقاط کشور در چند سال اخیر برنامه‌های بسیار خوبی را در راستای توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای انجام داده و سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی این بخش، حمایت‌های خوبی را از گلخانه‌داران با توجه به بهره‌وری مصرف آب، افزایش تولید محصولات کشاورزی و همچنین اشتغال پایدار انجام داده و با جدیت این امر را دنبال می‌کند.
کرمانشاه ۳۲ هکتار گلخانه فعال دارد
طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه در این استان ۳۲ هکتار گلخانه وجود دارد که سالانه بیش از 4هزار و ۵۰۰ تن انواع محصولات خارج از فصل در آن برداشت می‌شود که از این میزان 5/15هکتار آن در شهرستان مرزی قصر شیرین واقع شده است. مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه گفت: از مجموع گلخانه‌های فعال استان با ۳۲ هکتار، حدود نیمی از آن در قصر شیرین قرار دارد که از مجموع این فضا 8 هکتار آن در این شهرستان گرمسیری فعال است. «کوروش مهرابی» مهم‌ترین برنامه‌های جهاد کشاورزی استان کرمانشاه را در بخش باغبانی با توجه به مزایای کشت گلخانه‌ای و توسعه فضای گلخانه‌ها بیان کرد.
وی اظهار کرد: اکنون در استان کرمانشاه با توجه به شرایط اقلیمی مناسب و داشتن منابع آب و خاک باکیفیت، زیاد بودن نیروی کاری متخصص و متبحر در زمینه کاشت محصولات گلخانه‌ای و همچنین وجود انرژی پاک(گاز) ارزان‌قیمت برای استفاده در بخش کشاورزی و دسترسی آسان به بازارهای داخلی و خارجی با توجه به وجود مرزها برای صادرات و فروش محصولات گلخانه‌ای، توسعه این امر را به طور جد در دستور کار قرار داده است.
مزایای استفاده از کاشت محصولات گلخانه‌ای
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه گفت: مهم‌ترین مزیت کشت محصولات گلخانه‌ای مصرف کم آب است، به گونه‌ای که برای تولید محصولات یک‌ششم فضای باز نیاز به آب است و در شرایط کم‌آبی، گلخانه‌ها بالاترین میزان تولید را دارند. مهرابی افزود: افزایش تولید در واحد سطح زیرکشت به میزان ۱۰ برابر فضای باز، برداشت دائمی محصول در طول سال، صرفه‌جویی در مصرف آب، استفاده از زمین‌های غیرقابل کشت با استفاده از روش‌های کشت بدون خاک (هیدروپونیک)، عدم وابستگی تولید محصول با فصل و امکان تطبیق زمان تولید با تقاضای بازار از جمله مزایای کشت گلخانه‌ای است.
این مسئول گفت: ارتقای کیفیت محصول از دیگر مزایای کشت گلخانه‌ای است، زیرا کنترل آفات و بیماری‌ها در محیط گلخانه سریع‌تر و راحت‌تر صورت می‌گیرد و از این رو محصول بهتری از لحاظ بازارپسندی تولید می‌شود. او با بیان این‌که کشت محصولات گلخانه‌ای امکان تولید محصولات سالم و پاک را به دنبال دارد و در جلوگیری از مهاجرت روستاییان تاثیرگذار است، گفت: هر هکتار کشت گلخانه ای، ۱۰ نفر اشتغال ثابت و پایدار دربردارد.
رونق اقتصادی
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی کرمانشاه گفت: افزایش صادرات و ارزآوری و رونق اقتصادی منطقه و کشور از دیگر مزایای کاشت محصولات گلخانه‌ای است. مهرابی اظهار کرد: برای ایجاد گلخانه و تبدیل یک زمین کشاورزی برای تولید محصولات گلخانه‌ای در ساختارهای کوچک نیاز به کوچک‌ترین مجوزی نیست و همچنین در ساختار بزرگ نیز به شرط تامین آب، تسهیلات بسیار خوبی در کم‌ترین زمان ممکن به متقاضیان ارائه می‌شود.
او گفت: اکنون در ۵۰ دهستان استان، مراکز کشاورزی مستقر است که کارشناسان در هر پنج، شش روستا به عنوان یک پهنه، ماموریت دارند با ایجاد فضای آموزشی و ترویجی و ارتقای سطح علمی روستاییان آنان را به احداث گلخانه در امر تولید محصولات گلخانه‌ای تشویق و ترغیب کنند. مهرابی سهمیه هر منطقه را بر اساس پهنه ۱۰۰ گلخانه بیان کرد و ادامه داد: در این زمینه به متقاضیان تسهیلات لازم ارائه خواهد شد و افق ما احداث ۲۰۰ هکتار گلخانه است. او ادامه داد: در شهرستان‌های گرمسیری و به‌خصوص قصر شیرین با توجه به سامانه آبیاری گرمسیری اکنون به دنبال توسعه کاشت محصولات گلخانه‌ای برای افزایش تولید و همچنین استفاده بهینه از منابع موجود آب و خاک هستیم.
۲۵ واحد گلخانه‌ای در قصر شیرین فعال است
مدیر جهاد کشاورزی قصر شیرین گفت: اکنون شهرک گلخانه‌ای شهید دکامی‌زاده قصر شیرین دارای ۴۰ واحد گلخانه‌ای است که مساحت هر واحد یک هکتار است و از این تعداد گلخانه ۲۵ واحد فعال است. «اردشیر نورمحمدی» افزود: اکنون ۱۰ نقطه از روستاها نیز برای ایجاد گلخانه‌های کوچک شناسایی شده تا کشاورزان در این مسیر برای کاشت محصولات گلخانه‌ای اقدام کنند که هم شاهد افزایش درآمد و هم رونق تولید باشیم.
او گفت: امسال در مجموع ۲۵۱ تن از گلخانه‌های این شهرستان محصولاتی شامل فلفل، گوجه فرنگی، خیار، توت‌فرنگی و انواع سبزی برداشت شد که در مجموع یک میلیارد و ۳۰۵ میلیون تومان درآمدزایی داشته است.
مدیر جهاد کشاورزی قصر شیرین اظهار کرد: درصدد رفع مشکل گلخانه‌داران هستیم که در این زمینه مشکل تخصیص آب سامانه مستقل آب‌رسانی سد تنگ حمام برای شهرک گلخانه‌ای تا حدودی رفع شده و در این زمینه مشکلی وجود ندارد. نورمحمدی همچنین از پیگیری برای صدور اسناد مالکیت گلخانه‌داران و گازرسانی به شهرک گلخانه دکامی‌زاده خبر داد.
قصر شیرین؛ مستعد برای کشت گلخانه‌ای
فرماندار قصر شیرین نیز گفت: به دلیل ویژگی‌های آب‌و‌هوایی، قصر شیرین مستعدترین منطقه استان کرمانشاه برای کشت محصولات گلخانه‌ای است. «مرادعلی تاتار» افزود: در گلخانه حدود ۱۰ برابر فضای آزاد، محصول تولید می‌شود و هم‌اکنون بیشترین سطح گلخانه‌های استان کرمانشاه در منطقه مرزی قصر شیرین قرار دارد که این خود یک ظرفیت مناسب در بخش اقتصادی و همچنین اشتغال محسوب می‌شود.
فرماندار قصر شیرین گفت: در قصر شیرین تا بیش از این گلخانه‌داران مشکلات عدیده‌ای داشتند که اکنون آب گلخانه‌ها از طریق سد شهدای گمنام(تنگه حمام) تامین شده و گازرسانی به واحدها نیز در دست اجراست که با عملیاتی شدن این طرح، مشکل سوخت گلخانه داران شهرستان حل می‌شود.
وی گفت: همچنین مکاتبه‌های لازم برای واگذاری اسناد به گلخانه‌داران صورت گرفته و مشکل سند نیز به‌زودی حل می‌شود که این خود عامل بزرگی برای ترغیب بیشتر کشاورزان به کشت محصولات گلخانه‌ای است.
فرماندار قصر شیرین اظهار کرد: اکنون در صورت تامین زمین و واگذاری آن از سوی منابع طبیعی به متقاضیان و همچنین تامین آب و اعطای تسهیلات در سامانه اشتغال می‌توانیم شاهد توسعه گلخانه‌های قصر شیرین باشیم.
مرزها فرصت مناسبی برای صادرات محصولات گلخانه‌ای است
فرماندار قصر شیرین گفت: مرزهای تجاری و فعال خسروی و پرویزخان یک فرصت مطلوب برای گلخانه‌داران است تا با تولید مناسب برای صادرات محصولات گلخانه‌ای خود بیشتر استفاده کنند. «مرادعلی تاتار» افزود: در واحدهای گلخانه‌ای در طی سال، ۲ بار محصولاتی همچون گوجه‌فرنگی، خیار و فلفل تولید و روانه بازار مصرف می‌شود و هم‌اکنون زمینه اشتغال‌زایی ده‌ها تن در این بخش فراهم شده است.
وی اظهار کرد: کشت محصولات گلخانه‌ای ضمن ایجاد توسعه در این منطقه مرزی، باعث افزایش سطح درآمد مرزنشینان می‌شود و زمینه اشتغال دانش‌آموختگان جویای کار رشته‌های کشاورزی را نیز فراهم می‌کند. فرماندار قصر شیرین اضافه کرد: دولت تدبیر و امید حمایت ویژه‌ای را از گلخانه‌داران و افراد راغب برای فعالیت در این بخش انجام می‌دهد و تسهیلات ارزان‌قیمت خوبی را نیز برای این امر پرداخت می‌کند که بازپرداخت آن پس از 3 سال تنفس خواهد بود.
تاتار ادامه داد: قصر شیرین با توجه به منابع آبی بسیار خوب و همچنین اجرای طرح سامانه گرمسیری، می‌تواند قطب کشاورزی و باغداری استان کرمانشاه شود و گلخانه‌ها تنها بخشی از قابلیت‌های این منطقه مرزی هستند. وی گفت: برای همه افرادی که علاقه‌‌مند به ایجاد گلخانه هستند، در صورت تایید طرح آنها در کمیته اشتغال، تسهیلات بسیار خوبی پرداخت می‌شود و این فرصتی است که برای اشتغال پایدار و توسعه منطقه می‌توان از آن بهره گرفت. این مسئول مهم‌ترین مزیت کشت گلخانه‌ای را با توجه به تنش آبی، صرفه‌جویی در مصرف آب بیان کرد.
