زیست‌بوم
پتروکی در محاصره تپه‌های شنی
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان: جمع‌آوری شن‌های روان در روستاها در حوزه کاری ستاد بحران جاسک است
کاظم گلخنی | خبرنگار:
نزدیک به 2 دهه خشکسالی، افت شدید آب‌های زیرزمینی، پایین آمدن توان تولید اقتصادی مردم در مناطق بیابانی و نبود اعتبار جداگانه برای مشارکت مردم در طرح‌های بیابان‌زدایی از مهم‌ترین تنگناها در زمینه بیابان‌زدایی است.
استان هرمزگان با مساحت 7 میلیون و 200 هزار هکتار دارای یک میلیون و 565 هکتار اراضی بیابانی است و از آنجا که یکی از 5 استان اول منشا ریزگردهای داخل کشور است، اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این کانون‌های بحرانی در شهرستان‌های جاسک، سیریک، میناب، بندرخمیر، بندرعباس و بندرلنگه پراکنده است، اما حدود ۴۰ درصد از کانون‌های بحرانی در شرق استان و در شهرستان‌های سیریک و جاسک است.
مصائب زندگی با شن‌های روان
روستای پتروکی از توابع لیردف جاسک از جمله مناطقی است که اهالی آن هر روز با مصائب شن روان دست و پنجه نرم می‌کنند. از 4 سال گذشته تاکنون، این روستا با جمعیت 300 نفر در میان تپه‌های کوچک شن روان گرفتار شده است.
دهیار پتروکی در گفت‌و‌گو با همشهری بیان کرد: روستای پتروکی در سال ۹۴ چنان گرفتار پدیده شن‌های روان شد که از مدیریت بحران استان درخواست کمک کردیم.
یک شرکت پیمانکار از طرف معاونت راه روستایی اداره کل راه و شهرسازی استان ماموریت جمع‌آوری شن‌های روان را به عهده گرفت.
«محمد شرفی‌نژاد» افزود: 50 درصد شن‌های روان در روستا جمع‌آوری و انتقال داده شده بود که این شرکت تعطیل شد و مابقی شن‌های کپه‌شده در روستا همچنان پس از 4 سال باقی مانده است.
وی ادامه داد: ۱۵ کپه شن روان در کنار منازل این روستا مدت‌هاست که موجب رنج و گرفتاری اهالی شده است. طی این سال‌ها، بارها به اداره کل منابع طبیعی و راه و شهرسازی مراجعه کردیم اما نتیجه نگرفتیم.
شرفی‌نژاد افزود: گرمای تابستان‌های این منطقه غیر قابل تحمل است. حالا با هر وزش باد، بخشی از این شن‌ها وارد زندگی مردم می‌شود. ما هیچ پاسخی برای مردم روستا نداریم.
کار نیمه‌تمام و کمبود اعتبار
مدیر روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی استان در این‌باره گفت: در سال ۱۳۹۴ پس از بازدید از لیردف، طی اقدامی خارج از وظایف و اختیارات اداره کل راه و شهرسازی استان برای جمع‌آوری شن‌های روان در مساحتی حدود ۳۰۰ هزار مترمکعب، به شرکت یاران تراز جنوب به عنوان پیمانکار راه روستایی بخش لیردف ماموریت داده شد.
«شیرزاد عزتی» افزود: جمع‌آوری شن‌های روان در روستای پتروکی با توجه به اعتباری که آن سال از سوی استاندار وقت اختصاص داده شده بود توسط شرکت پیمانکار تا حدودی انجام و مشکل مردم به صورت مقطعی حل شد.
وی بیان کرد: تاکنون هیچ اعتباری به این اداره کل اختصاص داده نشده است.
ضمن این‌که انجام عملیات مذکور در حوزه عملیاتی اداره کل راه و شهرسازی نیست و در سال ۹۴ نیز این اقدام به دلیل حضور پیمانکار راه روستایی در منطقه برعهده اداره کل راه و شهرسازی گذاشته شد.
مالچ‌پاشی و نهال‌کاری
معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان با بیان این‌که طرحی به اسم جمع‌آوری شن‌های روان در روستاها نداریم، گفت: این موضوع در حوزه کاری ستاد بحران جاسک است.
این ستاد باید برای جمع‌آوری باقیمانده شن‌های روان روستا در روستای پتروکی اقدام کند.
«حبیب‌الله حاتمی» در ادامه افزود: عامل اصلی حرکت شن روان، باد است. بهترین بادشکن برای جلوگیری از نفوذ شن روان، وجود نهال‌های سازگار با محیط است. البته اجرای این روش در محدوده مسکونی روستا ممکن است با جمع شدن رسوبات و باز شدن یکباره بادشکن‌ها عواقب بدتری داشته باشد.
وی اضافه کرد: اداره منابع طبیعی استان سعی دارد با ایجاد موانع بادشکن و نهال‌کاری و مالچ‌پاشی حاشیه روستاهای جاسک، مانع نفوذ شن روان به روستاها شود. طی یک سال گذشته حدود ۳۰ هزار هکتار از نواحی روستایی جاسک نهال‌کاری شده و همچنین برای تثبیت شن روان بیش از ۹ هزار هکتار از مناطق کویری استان نیز مالچ‌پاشی شده است.
