حاشیه‌های ترامپ در نشست گروه‌20

نشست سالانه سران 19کشور جهان به علاوه اتحادیه اروپا که به «گروه‌20» معروفند، طی 2روز گذشته در اوزاکا ژاپن با محوریت بررسی بحران‌های جهانی برگزار شد؛ نشستی که در پایان آن، اعضا نسبت به تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین و وخامت وضعیت اقلیمی جهان هشدار دادند.

همچون سال گذشته، در نشست امسال گروه‌20 ماجرای جنگ تجاری میان آمریکا و چین پررنگ‌تر از هر موضوع دیگری بود. بیانیه پایانی اعضا نیز پیش و بیش از هر موضوع دیگری به این ماجرا پرداخت و نسبت به تشدید آن هشدار داد‌. اعضای گروه‌20 در بیانیه خود به همان نکته‌ای اشاره کردند که نهادهای مختلف بین‌المللی فعال در زمینه اقتصاد طی روزها و هفته‌های منتهی به نشست ژاپن بر آن تأکید داشته‌اند و آن آثار منفی ادامه تقابل تجاری میان این دو کشور بر اقتصاد جهانی است. بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) در ماه‌های اخیر بارها در گزارش‌های خود تأکید کرده‌اند که ادامه تنش تجاری میان آمریکا و چین به کاهش رشد اقتصاد جهانی و همچنین کاهش سرمایه‌گذاری در جهان منجر شده است. طبق گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، نرخ رشد اقتصاد جهان اکنون به 3.2درصد رسیده که پایین‌ترین میزان طی 3دهه گذشته است. اعضای گروه‌20 با وجود ابراز نارضایتی آمریکا، در بیانیه پایانی خود تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی را موتور محرکه رشد، توسعه و اشتغال‌زایی در کشورهای مختلف جهان دانسته و خواستار پایان‌دادن به جنگ تجاری واشنگتن و پکن شدند. در نشست‌های مختلف 2روز گذشته در اوزاکا، آنقدر به موضوع تنش میان آمریکا، چین و ایران پرداخته شده که رئیس‌جمهور 2کشور در دیدار خود اعلام کردند برای ازسر‌گیری مذاکرات تجاری به توافق رسیده‌اند. یازدهمین دور مذاکره میان هیأت‌های اقتصادی 2کشور، ‌ماه گذشته بی‌نتیجه ماند و مذاکرات متوقف شد. رئیس‌جمهور چین دیروز هم به‌صورت یکجانبه در جنگ تعرفه‌ای میان 2کشور اعلام آتش‌بس کرد، اما از طرف مقابل هیچ پاسخی به او داده نشد.
دونالد ترامپ که به‌خاطر نقش مخربش در اقتصاد جهانی محور بسیاری از نشست‌ها و بحث‌های نشست امسال گروه‌20 بود، دیروز در پستی توییتری، دیدار با همتای چینی‌اش را «عالی» توصیف کرد و گفت که با شی‌جین‌پینگ برای پایان‌دادن به تنش تجاری توافق کرده‌است؛ ادعایی که طی یک سال گذشته بارها از سوی او مطرح شده اما هر بار وضعیت تجارت میان دو طرف وخیم‌تر از گذشته شده است.

آمریکا علیه جهان
بحران آب‌وهوایی چند‌سالی است که به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است. نگرانی کشورهای جهان در مورد وخامت وضعیت اقلیمی زمین در توافق آب‌وهوایی پاریس در سال‌2015 نمایان شد؛ توافقی که در چارچوب آن کشورها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای متعهد شده‌اند. دیروز اعضای گروه‌20 بعد از اقتصاد، آب‌وهوا را مهم‌ترین بحران امروز جهان دانستند و بر تعهد خود برای تغییر این وضعیت تأکید کردند. همه کشورها پای بیانیه آب‌وهوایی گروه‌20 را امضا کردند، جز آمریکا. چین و آمریکا بیشترین گازهای گلخانه‌ای را در جهان منتشر می‌کنند. چینی‌ها زیر فشار جامعه جهانی بالاخره به توافق‌های صورت‌گرفته در پاریس تن دادند اما دونالد ترامپ ماجرای توافقنامه آب‌وهوایی پاریس را بازی کشورهای رقیب آمریکا برای مهار اقتصاد این کشور می‌داند. او معتقد است جهان آنقدرها هم که دیگران می‌‌گویند گرم نشده، چرا‌که آمریکا همچنان زمستان‌های سردی دارد.

بن‌سلمان، دوست ترامپ 
هرچقدر نشست سال گذشته گروه‌20 در بوینس‌آیرس آرژانتین برای سعودی‌ها گران تمام شد، نشست امسال برای آنها یک دستاورد بزرگ بود. سال گذشته نشست گروه‌20 اندکی پس از قتل فجیع جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد دولت عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول، برگزار می‌شد و از میان سران کشورهای عضو گروه‌20 کمتر کسی تمایل داشت با ولیعهد عربستان که به‌عنوان نماینده این کشور به آرژانتین رفته بود، مراوده‌ای داشته باشد. محمد‌بن‌سلمان منزوی‌ترین چهره نشست گروه‌20 در بوینس‌آیرس بود. امسال اما او به مدد میزبانی عربستان در دوره بعدی، در ردیف اول و در مرکز عکس گروهی سران قرار گرفت. هر‌ساله یکی از اعضای گروه‌۲۰ به‌صورت چرخشی ریاست آن را برعهده می‌گیرد و سال آینده نوبت عربستان است.
فارغ از این، نشست صبحانه‌ کاری محمد‌بن‌سلمان با دونالد ترامپ نیز به دیداری شاخص تبدیل شد تا 2کشور نشان دهند در معادلات امروز جهان چقدر به یکدیگر نزدیک هستند. ترامپ در این نشست، از ولیعهد جوان عربستان به‌خاطر اقدامات «فوق‌العاده‌اش» تقدیر و او را «دوست» خودش خطاب کرد. ترامپ همچنین از بن‌سلمان به‌خاطر «خریدهای خوبش» از آمریکا تشکر کرد و گفت که دیدار دوباره با او باعث افتخارش است. در همین نشست، یکی از خبرنگاران آمریکایی در حضور بن‌سلمان از دونالد ترامپ در مورد قتل خاشقجی پرسید‌ که این سؤال‌ با بی‌توجهی رئیس‌جمهور آمریکا روبه‌رو شد. این در حالی است که هم نهادهای اطلاعاتی آمریکا و هم گزارش اخیر سازمان ملل، دولت عربستان و شخص محمد‌بن‌سلمان را مسئول قتل جمال خاشقجی معرفی کرده‌اند.

ایران، یک پای نشست‌های ترامپ
دونالد ترامپ همچون ماه‌های گذشته که در هر فرصتی علیه ایران موضع‌گیری کرده، طی 2روز حضورش در ژاپن هم در همه نشست‌ها و گفت‌وگوهایش با رسانه‌ها اتهام‌هایی را به ایران وارد کرد؛ اتهام‌هایی که اکنون دیگر برای همه تکراری شده است. ترامپ در دیدار با محمد‌بن‌سلمان، ایران را «تهدید جدی» خواند و از عربستان به‌خاطر نقشش در «تضمین ثبات در خاورمیانه، با وجود فعالیت‌های ایران» تقدیر کرد. او در دیدارش با ولادیمیر پوتین نیز موضوع ایران را پیش کشید و به ماجرای حمله به تانکرها در دریای عمان اشاره کرد. ترامپ اما از این دیدار نتوانست علیه ایران استفاده کند و رئیس‌جمهور روسیه تأکید کرد که ترجیح می‌دهد برای حل تنش به‌وجود آمده مسیر دیپلماتیک را دنبال کند. ترامپ در جای دیگر در یک نشست خبری، تحریم‌های آمریکا علیه ایران را مؤثر دانست و گفت: «ما هیچ عجله‌ای نداریم؛ به اندازه کافی وقت داریم. بالاخره این تحریم‌ها جواب می‌دهد.» 

کره‌شمالی، دغدغه همیشگی ترامپ
دونالد ترامپ از همان ابتدا که قدم به کاخ سفید گذاشت، با رهبر جوان کره‌شمالی وارد یک دعوای کلامی بی‌سابقه شد. هر دو بارها طرف مقابل را تهدید به نابودی کردند. این فضا ناگهان به فضای مذاکره تبدیل شد و دونالد ترامپ و کیم‌جونگ‌اون ابتدا در سنگاپور و سپس در ویتنام باهم دیدار کردند. نتیجه این دیدارها اما آن چیزی نبود که ترامپ بارها به هوادارانش وعده داده بود.
دونالد ترامپ دیروز طبق برنامه بعد از نشست گروه‌20، ژاپن را به مقصد کره‌جنوبی ترک کرد اما پیش از خروج از محل برگزاری نشست، در اقدامی که ظاهرا برنامه‌ریزی شده نبود، در پستی توییتری از تمایلش برای دیدار با کیم‌جونگ‌اون گفت. ترامپ گفت که آماده است رهبر کره‌شمالی را در منطقه مرزی میان 2 کره ملاقات و به او سلامی کند. رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با خبرنگاران نیز گفت: «اگر آقای کیم آنجا باشد، ما برای 2دقیقه همدیگر را می‌بینیم و همین خوب است.»