دستان خالی چهارمحال و بختیاری از گردشگری سلامت

   چهارمحال و بختیاری با وجود برخورداری از ظرفیت‌های طبیعی در حوزه گردشگری سلامت به سبب ناهماهنگی بین بخشی، نبود زیرساخت‌های لازم نظیر خدمات هتلینگ بیمارستانی، راه‌های ریلی و هوایی و ناتوانی در جذب سرمایه‌گذار نتوانسته تاکنون از این ظرفیت در رونق گردشگری خود استفاده کند.
به گزارش ایرنا، گسترش صنعت گردشگری علاوه بر نقش و تأثیر آن در ابراز هویت ملی، موجب رشد وسیع اقتصادی  در ابعاد مختلف از جمله ایجاد فرصت‌های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و گسترش عدالت اجتماعی و رفاه در جامعه می‌شود.

در این میان در سال‌های اخیر از بین حوزه‌های مختلف گردشگری، گردشگری سلامت به دلیل قابلیت‌ها و مزیت‌های رقابتی از توجه زیادی برخوردار شده است.
برای توریسم درمانی که از آن با عنوان گردشگری سلامت نیز یاد می‌شود، تعاریف گوناگونی بیان شده است. سازمان جهانی گردشگری (WTO) به طور خاص گردشگری سلامت را چنین تعریف می‌کند: استفاده از خدماتی که با استفاده از آب‌های معدنی، آب و هوا یا مداخلات پزشکی به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد به طول می‌انجامد.

مقوله گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است و شامل گردشگری پزشکی، گردشگری طبیعت‌درمانی و گردشگری تندرستی می‌شود.
در گردشگری پزشکی که رایج‌ترین و حساس‌ترین زیرشاخه گردشگری سلامت است، عموماً سفرها برای درمان بیماری یا انجام عمل جراحی و چک‌آپ سلامت گردشگر در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها با امکانات پزشکی بالا و هزینه‌های درمانی مناسب انجام می‌شود. سفر درمانی به مراکز دارای منابع و خدمات درمانی طبیعی تحت نظارت پزشک را گردشگری طبیعت‌درمانی می‌گویند که این منابع و خدمات طبیعی شامل چشمه‌های آب گرم، دریاچه نمک، آفتاب درخشان، لجن طبی، ماساژ طبیعی، حمام گیاهی و همچنین محیط ‌زیست زیبا، پاک و آرام است. در گردشگری تندرستی، گردشگر به دنبال آرامش است و برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره و تجدید قوا بدون مداخله و نظارت پزشکی راهی سفر می‌شود. معمولاً این گردشگران بیماری جسمی مشخصی ندارند و بیشتر در پی بهره‌مندی از طبیعت شفابخش و دوری از شلوغی‌ها، تنش‌ها و آلودگی‌های زندگی شهری هستند. با نگاهی به جاذبه‌های طبیعی و مواهب خدادادی کشور می‌توان دریافت که ایران می‌تواند یکی از بهترین مقاصد گردشگری سلامت در جهان معرفی شود اما این مقوله در ایران با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان به علت نبود تبلیغات مناسب، بی‌توجهی به ظرفیت‌های طبیعی و نبود پیوستگی لازم بین نهادها و دستگاه‌های متولی هنوز جایگاه خود را در بازار پیدا نکرده و گام‌های نخست را طی می‌کند. در این میان توجه به ظرفیت استان‌هایی که می‌تواند ایران را در حوزه گردشگری سلامت رو به جلو حرکت دهد از اهمیت دوچندانی برخوردار است.

چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌هایی است که با برخورداری از آب و هوایی پاک و به دور از آلودگی، چشمه‌های آب معدنی سرد، طبیعتی بکر، گونه‌های گیاهی درمانی و جاذبه‌های طبیعی آرامش‌بخش می‌تواند به یکی از مقاصد گردشگری سلامت کشور تبدیل شود.
در حوزه گردشگری سلامت دو نهاد دانشگاه علوم پزشکی و میراث فرهنگی بازیگران اصلی به‌شمار می‌روند که رسالت مهمی در این حوزه برعهده دارند.

گردشگری سلامت به طور رسمی در قالب آیین‌نامه‌ای در سال ۱۳۹۳ از سوی معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح و برنامه‌ها و تکالیفی در قالب این آیین‌نامه به استان‌ها ابلاغ شد. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری در همین زمینه گفت: در قالب این ابلاغیه استان چهارمحال و بختیاری نیز به مبحث گردشگری سلامت ورود پیدا کرد و تمرکز خود را در گام نخست بر آموزش و فرهنگ‌سازی معطوف کرده است.

«محسن درخشان»، برقراری تعامل با سازمان گردشگری سلامت را از دیگر اقدامات این نهاد برای شکل‌گیری گردشگری سلامت در استان عنوان کرد و افزود: از آنجا که گردشگری سلامت فرصت‌های بسیاری را در حوزه توسعه گردشگری، اشتغال‌زایی و ارتقای خدمات پزشکی در اختیار ما قرار می‌دهد تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا بتوانیم زیرساخت‌های لازم را در این زمینه ایجاد کنیم. وی با اشاره به افزایش تخت‌های بیمارستانی و مراکز درمانی و بهداشتی در استان طی سال‌های اخیر، تصریح کرد: این خدمات درمانی بیشتر بر نیاز و ضرورت داخل استان متمرکز بوده اما انتظار می‌رود با بهره‌برداری از بیمارستان‌های ولی‌عصر(عج) بروجن، پارسیان و بیمارستان الحاقی هاجر بتوان بخشی از ظرفیت بیمارستانی را آزاد کنیم و به جذب بیماران بین‌المللی اختصاص دهیم.


نیاز به زیرساخت مناسب

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری، رونق گردشگری سلامت در استان را مستلزم ایجاد زیرساخت‌های لازم، اعلام آمادگی مراکز درمانی و بیمارستان‌ها و همکاری شرکت‌های گردشگری دانست و گفت: ما از همه ضوابط قانونی برخوردار هستیم اما ضروری است هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه بیش از پیش شکل گیرد.
درخشان خاطرنشان کرد: از آنجایی که برخی از استان‌ها با توجه به نزدیکی جغرافیایی به مرزهای کشورهای هم‌جوار و استان‌های صنعتی و بزرگ کشور با مشارکت بخش خصوصی در حال درآمدزایی از این صنعت هستند استان‌هایی نظیر چهارمحال و بختیاری با چالش‌هایی در این حوزه روبه‌رو هستند. وی ادامه داد: نبود زیرساخت‌های لازم، پیش‌قدم نشدن بخش خصوصی در سرمایه‌گذاری در این حوزه، نبود شرکت‌های گردشگری و گردشگری سلامت بومی، نبود ظرفیت‌ خالی در بیمارستان‌های بزرگ، ناشناخته بودن ظرفیت‌های گردشگری طبیعت‌درمانی استان، سیستم حمل‌و‌نقل ضعیف درون و برون استانی و نبود امکانات شهری و بین شهری که راه را برای رسیدن به اهداف تبیین شده ناهموار کرده است.


نیاز به همکاری دستگاه‌های مربوط

درخشان با بیان این‌که تاکنون شرکت‌های گردشگری که مجوز فعالیت در حوزه گردشگری سلامت را دارند به دانشگاه علوم پزشکی معرفی نشده‌اند، اظهار کرد: بحث جذب گردشگر و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای رونق آن تنها برعهده یک دستگاه نیست و ضروری است همه دستگاه‌های مربوطه در این زمینه همکاری داشته باشند.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی، خدمات درمانی و بهداشتی چهارمحال و بختیاری افزود: برای گردشگری تندرستی و راه‌اندازی نقاهت‌گاه‌ها هنوز ضوابط و دستورالعمل‌های لازم به استان ابلاغ نشده اما در این خصوص آمادگی همکاری‌های لازم را داریم. 


   ابلاغ دستور العمل‌های جدید

 معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری نیز در همین زمینه گفت: به‌تازگی دستورالعمل‌های جدیدی درخصوص فعالیت‌های گردشگری سلامت به استان‌ها ابلاغ شده تا ظرفیت‌های موجود در حوزه بهداشت و درمان را شناسایی و اعلام کنیم. «محمدرضا عباسی» ادامه داد: این نامه برای دانشگاه علوم پزشکی استان ارسال شده اما تاکنون جوابی از سوی این نهاد مبنی بر ظرفیت‌های موجود حوزه بهداشت و درمان استان برای شکل‌گیری گردشگری سلامت دریافت نشده است. وی تصریح کرد: اگر دانشگاه علوم پزشکی قابلیت‌ها و ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد را به ما اطلاع دهد، ما نیز این اطلاعات را به دفاتر گردشگری اعلام و زمینه جذب توریسم را فراهم می‌کنیم.  عباسی ادامه داد: تمامی دفاتر مجوزدار گردشگری، به انجام فعالیت در حوزه گردشگری سلامت مجازند و نیازی به دفاتر تخصصی در این حوزه نیست.