مطلب از این قرار است
هرچه گرانتر بهتر
سعید مروتی/روزنامه نگار
در روزهایی که صحبت از حضور سرمایههای مشکوک در سینما بالا گرفته این جمله کارگردان «ما همه با هم هستیم» حجت را بر همگان تمام کرد
. کمال تبریزی به ایسنا گفت: «سرمایهگذار ما همه با هم هستیم خودش تمایل داشت که هزینه تولید بالا برود». پروژهای که از همان روزهای پیشتولید دچار حاشیه شد و خبر پرداخت دستمزدهای غیرمتعارف به بازیگران مشهور برای نقشهای کوتاه، واکنشهای متعددی از طیفهای مختلف سینمایی برانگیخته بود، حالا به گفته کارگردانش به شکلی تعمدی گران تمام شده است. جمله طلایی کمال تبریزی که بعید است بدیلی در هیچ جای دنیا داشته باشد، نشانهای آشکار از بیماری اقتصاد سینمای ایران است. داستان گران تمام کردن پروژههای سینمایی با فیلم ما همه با هم هستیم شروع نشده و سالهاست چنین معضلی چه در تولیدات نهادهای دولتی و چه در محصولات بخش ظاهرا خصوصی وجود دارد، ولی این اولین بار است که به صراحت از تصمیم برای بالابردن هزینه تولید صحبت میشود. اولین سوالی که مطرح میشود این است که سرمایه تولید فیلم از کجا میآید که هرچه بیشتر هزینه شود برای سرمایهگذار مطلوبتر است؟ این چه سرمایهگذاری است که اصرار به بالابردن هزینهها دارد و به قول علی دایی کجای دنیا حامی مالی اینقدر بیحساب و کتاب پول خرج میکند و بر ولخرجی اصرار دارد؟ این پول حتی اگر گنج قارون باشد، حتی اگر ارث پدری باشد، حتی اگر صاحبش آن را در خیابان پیدا کرده باشد باز هم آتشزدنش با این شیوه با هیچ عقل سلیمی جور درنمیآید. حتی اگر این ثروت به شیوهای کاملا مشروع به دست آمده باشد باز هم برهمزدن مناسبات بازار و بالا بردن بدون قاعده دستمزدها، خیانتی است به سینما. همان خیانتی که در اوایل دهه90، بخشهای دولتی مرتکبش شدند و با پوشش سینمای فاخر تا توانستند پول کلان خرج کردند و دستمزدِ بالا دادند تا مشروعیت و اعتبار کسب کنند. مشروعیتی که به دست نیامد و اعتباری هم حاصل نشد جز اینکه در جشنوارهای که برگزار میکردند به خودشان جایزه بدهند.
سینماگرانی بودند در آن سالها که یک تلهفیلم را با قیمتی چندین برابری به اسم فیلم فاخر تولید میکردند و حالا هم هستند دوستانی که با سرمایه بیحساب و کتابی که معلوم نیست چگونه، از کجا و طی چه فرایندی حاصل شده فیلم گران میسازند و بعد همه چیز را به گردن سرمایهگذار میاندازند. اینکه فردی با شعار «هرچه گرانتر بهتر» وارد عرصه سرمایهگذاری میشود آنقدر غیرطبیعی هست که بشود از نهادهای مسئول خواست وارد میدان شوند و دستکم به انبوه ابهاماتی که درباره این سرمایههای مشکوک وجود دارد پاسخ بدهند. شاید همه این حرف و حدیثها بیهوده باشد و عدهای بدون هیچ دلیل عقلانی، دوست داشته باشند به عشق مهران مدیری و لیلا حاتمی پولشان را در نهایت ولخرجی به فنا بدهند. شاید هم توجیه اقتصادی در مورد برخی فیلمهای سینمایی به جای مقرون بهصرفه تمامکردن تولید در هرچه گرانتر شدنشان باشد. با هر میزان خوشبینی، نمیشود از کنار این تولیدات (که ما همه با هم هستیم فقط یکی از آنهاست) به سادگی گذشت و گفت انشاءالله که گربه است. بهنظر میرسد این قصه سر دراز دارد و به همین سادگی نمیشود از کنارش عبور کرد.