ایران و ژاپن؛ تبادل صریح پیام

اسماعیل سلطنت‌‌پور/خبرنگار

 نخست‌وزیر ژاپن بعد از 41سال به تهران آمد،آبه شینزو برای اینکه نشان دهد خیلی برای رسیدن به تهران عجله دارد واپسین پله‌های پلکان هواپیما را دوان‌دوان به پایین آمد و با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران دست داد.
آبه شینزو که گفته می‌شد حامل پیام از طرف آمریکا به تهران است، پیام تهران را هم درباره مسائل منطقه شنید چنانچه حسن روحانی در نشست مشترکش با نخست‌وزیر ژاپن گفت که شاهد تنش در منطقه هستیم و ریشه این تنش‌ها جنگ اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران است، هر زمان این جنگ متوقف شود شاهد تحول چشمگیری در منطقه خواهیم بود.
آبه که بعد از دیدار با ترامپ در ژاپن به  تهران آمده است، هنگام خروج از فرودگاه مهرآباد با جمعی از جوانان احتمالا دانشجو مواجه شد که با در دست داشتن نوشته‌هایی شعارهای ضد‌آمریکایی می‌دادند، در بعضی از این پلاکاردها از نخست‌وزیر ژاپن خواسته شده بود برای برداشته شدن تحریم‌های ایران با ترامپ مذاکره کند. او پیش از ترک کشورش به سمت ایران در فرودگاه «هاندا» توکیو گفته بود که می‌خواهد از طریق میانجیگری میان ایران و آمریکا به صلح و ثبات منطقه کمک کند.
او که به‌عنوان نخستین رهبر ژاپن بعد از 4دهه به ایران سفر ‌کرده، قصد دارد از ظرفیت روابط دوستانه و سنتی تهران و توکیو برای کاهش تنش‌ها در منطقه به‌ویژه میان ایران و آمریکا که به بالاترین حد رسیده است استفاده کند. آبه گفته است می‌خواهد از طریق تبادل صریح دیدگاه‌ها به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کند.
نخست‌وزیر ژاپن بلافاصله بعد از ورود به تهران به کاخ سعدآباد رفت و مورد استقبال رسمی حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران قرار گرفت.
در ادامه مذاکرات رسمی سران دو کشور برگزار و پس از مذاکرات خصوصی روسای دولت‌های ایران و ژاپن، مذاکرات مشترک اعضای 2هیأت برپا شد. این مذاکرات نزدیک به 3ساعت پس از استقبال رسمی طول کشید. پیش از آنکه ملاقات‌های طرفین برگزار شود، صبح دیروز وزیران خارجه 2 کشور درباره دستور مذاکرات، نشست‌هایی را برگزار کرده بودند. به‌نظر می‌رسد در همین نشست‌ها تفاهم‌های نهایی برای محور مذاکرات رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر ژاپن انجام شده بود. در دور اول این دیدارها، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به روابط دیرینه2‌کشور و ۹۰ سال روابط دیپلماتیک ایران و ژاپن، این کشور را دوست و شریک خوب ایران در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خواند و از سفر مقامات عالی‌رتبه ژاپن به ایران استقبال کرد.
کونو تارو وزیر خارجه ژاپن نیز در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از حضور در ایران و پذیرش هیأت عالی ژاپن توسط مقامات عالی کشورمان خاطرنشان کرد: ایران کشوری مهم در منطقه است و ما معتقدیم در این منطقه مهم هر چه تنش کمتر باشد به نفع همگان است؛ در غیر این صورت همه ضرر می‌کنیم. ژاپن آماده است هر کاری که به کاهش تنش منجر شود انجام دهد. در هیأت سیاسی ایران سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه و سفیر اسبق ایران در توکیو، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه، مرتضی رحمانی موحد، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ژاپن، حسین قریبی دستیار و بهزاد صابری مشاور وزیر خارجه دیده می‌شدند.
آبه‌شینزو شب گذشته شام را در مراسم ضیافتی، میهمان روحانی بود. حدود 60خبرنگار ژاپنی سفر آبه‌شینزو به تهران را پوشش خبری و تصویری می‌دهند. دیدار وگفت‌وگو با رهبر معظم انقلاب، مهم‌ترین برنامه سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران است که امروز انجام می‌شود. ژاپن از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان و عضو گروه 7 است که همواره با ایران روابط دوستانه داشته، 2 کشور ایران و ژاپن این روزها نودمین سالگرد برقراری روابط خود را جشن می‌گیرند. ژاپن متحد استراتژیک آمریکا به شمار می‌رود و ازجمله اهداف سفر آبه‌شینزو کمک به کاهش تنش یا جلوگیری از افزایش تنش بین ایران و آمریکا عنوان شده است.
ایران و آمریکا از سفر  آبه‌شینزو استقبال کرده‌اند و مقام ژاپنی در جریان سفر 2‌هفته قبل دونالد ترامپ به توکیو هنگام بازی گلف او را در جریان برنامه‌اش برای سفر به ایران قرار داد و ترامپ هم او را به انجام این سفر تشویق کرد.

آرزوی 30 ساله آبه

مذاکرات روحانی و آبه حدود 2ساعت طول کشید و سپس آبه و روحانی در جمع خبرنگاران نتایج مذاکرات خود را تشریح کردند، روحانی با بیان اینکه، از اینکه دولت ژاپن به روابط بین 2 کشور در زمینه اقتصادی سیاسی و منطقه‌ای و بین‌المللی مصمم است ما استقبال می‌کنیم، گفت: هم در جلسه خصوصی و هم در جلسه بین 2 هیأت درباره سرمایه‌گذاری ژاپن در چابهار صحبت کردیم، ژاپن علاقه‌مند به خرید نفت از ایران و همکاری مالی با ایران است.
وی افزود: ما علاوه بر مسائل دوجانبه درباره امنیت و تنش‌زدایی در منطقه گفت‌وگو کردیم. هر 2 کشور برای ثبات منطقه اهمیت قائلند من گفتم ما در منطقه آغازگر جنگی نخواهیم بود اما اگر جنگی بخواهد علیه ما بشود پاسخی بسیار قاطع خواهیم داد، آقای نخست‌وزیر نسبت به آینده خوش‌بینی زیادی داشتند و گفتند تغییراتی در راه است من بسیار خوشحالم که آقای نخست‌وزیر در مذاکرات بر حمایتشان از برجام تأکید کردند و این توافق را برای منطقه و جهان حائز اهمیت می‌دانند.

روحانی تأکید کرد: من از آقای نخست‌وزیر خواستم بین دو کشور در زمینه هسته‌ای شاهد همکاری باشیم چون هر 2 کشور معتقد به فعالیت صلح‌آمیز هستیم و هر 2 با سلاح هسته‌ای مخالفیم.
رئیس‌جمهور یادآور شد: اگر شاهد تنش هستیم ریشه این تنش‌ها به جنگ اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران برمی‌گردد هر زمان این جنگ متوقف شود شاهد تحول چشمگیری در منطقه خواهیم بود.

آبه‌شینزو نیز با بیان اینکه پس از 41سال از آخرین سفر نخست‌وزیر ژاپن راه طولانی پیموده‌ام و به ایران آمده‌ام گفت: ژاپن و ایران 2 کشور تاریخی هستند که روابط طولانی داشته‌اند، من بعد از 36سال از نخستین سفرم دوباره به ایران آمده‌ام، آن زمان پدرم وزیر خارجه بودند و من جوان 20ساله بودم که ایشان را همراهی می‌کردم و تحت‌تأثیر منظره با ابهت تهران قرار گرفتم و خاطره تجربه آن زمان هنوز هم برای من فراموش نشدنی است. خوشحالم آرزوی 30ساله‌ام به ثمر نشسته تا دوستان قدیمی‌ام را ببینم.

نخست‌وزیر ژاپن سپس در خصوص مهم‌ترین هدف خود از سفر به تهران گفت: در حال حاضر تنش در منطقه رو‌به‌افزایش است لازم است به هر قیمتی جلوی درگیری گرفته شود نباید جنگ رخ دهد ثبات مهم است و ژاپن آرزو دارد در حد توان خود برای کاهش تنش نقش حداکثری را انجام دهد.
وی افزود: برای اینکه از وقوع درگیری تصادفی جلوگیری کنیم ضروری است ایران نقش سازنده خود را ایفا کند. دین اسلام دین صلح و تساهل و تسامح است و من همیشه از این عبارت اسلامی؛  «خیر‌الامور اوسط‌ها» تحت‌تأثیر قرار می‌گیرم و احترام زیادی برای فتوای رهبر ایران درباره حرمت سلاح هسته‌ای قائلم.