گردشگری
خانه‌های بوم‌گردی؛ یک تیر و دو نشان
خانه‌های بوم‌گردی که رفته‌رفته جای پای خود را در صنعت گردشگری محکم می‌کنند، می‌توانند هم‌زمان ۲ هدف توسعه گردشگری و نیز اشتغال‌زایی را محقق کنند و از این نظر مزیت منحصربه‌فردی دارند.
به گزارش ایرنا، خانه‌های بوم‌گردی در سال‌های اخیر مورد توجه جدی بسیاری از مناطق دارای آثار طبیعی و تاریخی قرار گرفته است و نهادها و سازمان‌های متولی نیز توسعه این مکان‌ها را در دستور کار خود قرار داده‌اند. در 3 دهه گذشته، سیل مهاجرت‌های روستاییان به شهرها کشور را با مشکلات در حوزه بهداشت، آموزش، اشتغال و حاشیه‌نشینی روبهرو کرده است.
مشکلات یادشده باعث شده است مسئولان به دنبال راهکار به خصوص در حوزه اشتغال باشند. رفته‌رفته و با توسعه حوزه گردشگری در اقصی نقاط جهان و توجه خاص دولت‌ها به این مساله، مسئولان و دست‌اندرکاران حوزه اشتغال کشور بر آن شدند تا همسو با برنامه‌های جهانی به مؤلفه گردشگری نه به‌عنوان پدیده‌ای زودگذر که برای درمان قطعی بسیاری از معضلات اجتماعی بپردازند.
طبیعت بکر همراه با آثار و بناهای تاریخی یکی از عوامل مهم گردشگری در کشور ما شناخته می‌شود و فرصت خوبی را برای توسعه این صنعت فراهم می‌آورد، اما یکی از مشکلات موجود بر سر راه این مهم نبود زیرساخت‌ها و امکانات اولیه در بسیاری از مناطق از جمله روستاهاست.
مکان‌هایی جذاب برای گردشگران
کارشناس مسئول سرمایه‌گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین خانه‌ها و اقامتگاه‌های بوم‌گردی را مکان‌هایی جذاب برای گردشگران دانست و اظهار کرد: برخلاف برخی نظرها، جذابیت خانه‌های بوم‌گردی به عنوان راهی برای آشنایی گردشگران با حوزه معماری بومی یکی از اهداف مهم این حوزه به خصوص برای خارجیان است.
میثم علیمردانی فلسفه راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی را سازگاری با محیط زیست (از جمله پسماند و انرژی) در کنار مسائلی مانند نوع معماری بناها همراه با فرهنگ و غذاهای محلی برشمرد. وی با بیان این‌که کشور و استان قزوین در حوزه توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در ابتدای راه است، گفت: گرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب در این زمینه فاصله داریم اما با توجه به بضاعت‌های خود به خصوص در بخش راه‌اندازی بوم‌کاشانه‌های بین‌المللی حرکت‌های خوبی انجام شده است.
این مسئول گردشگری، اقامتگاه‌های بوم‌گردی را همانند هتل‌های آنتیک دانست و افزود: المان خانه‌ها همراه با بافت قدیمی و کهن منازل روستایی بدون شک از جاذبه‌های مهم و اصلی حوزه گردشگری خارجی محسوب می‌شود.
7 اقامتگاه بوم‌گردی فعال
علیمردانی تعداد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بهره‌برداری‌شده را در استان قزوین 7 مورد برشمرد و توضیح داد: پذیرش مسافر در بسیاری از این مراکز مانند زرآباد تا ۶ ماه آینده تکمیل شده است در حالی که در بسیاری از مناطق الموت قزوین از جمله گازرخان، پرچه‌کوه، بهجت‌آباد، شهرک و دیکن نیز تا ۳۴ مورد درخواست راه‌اندازی خانه‌های بوم‌گردی را داریم.
وی وجود برخی قوانین و مقررات دست و پاگیر را در خصوص استحکام‌بخشی و مقاوم‌سازی بناهای روستایی عاملی بازدارنده برای توسعه بوم‌کاشانه‌ها دانست و گفت: باید بدانیم که مقررات موجود برای مقاوم‌سازی سنخیت و تناسبی با بافت‌های قدیمی روستا ندارد. باید دستورالعمل‌هایی برای این موضوع همانند برخی استان‌ها از جمله اصفهان که خانه‌ها را باززنده‌سازی کرده‌اند، تدوین و ابلاغ شود.
به گفته کارشناس مسئول سرمایه‌گذاری و گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین، بسیاری از مناطق استان قزوین از جمله منطقه حفاظت‌شده باشگل، طارم، الموت شرقی و غربی، زیاران، طالقان، آوج و آبگرم ظرفیت‌های فراوانی در حوزه گردشگری به خصوص گردشگری تاریخی و طبیعی دارند.
علیمردانی به حوزه راه روستایی نیز اشاره کرد و یادآور شد: خوشبختانه راه‌های دسترسی به روستاهای دارای اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان مناسب است، اما در صورتی که بخواهیم به اکوتوریسم سایر مناطق روستایی استان توجه کنیم و درصدد رشد و گسترش آنها باشیم باید به این مساله توجه خاصی شود.
ارائه تسهیلات برای مقاوم‌سازی
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان قزوین نیز در این باره بیان کرد: حفظ بناهای قدیمی و مقاوم‌سازی از جمله اهداف این نهاد در ارائه تسهیلات به متقاضیان روستایی است. در این راه نیز تقسیم‌بندی روستاها در حوزه تناسب نوع بافت و همچنین معیشت‌محوری در دستور کار جدی این نهاد قرار دارد.
اصغر گونجی توضیح داد: سقف تسهیلات مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی با هدف حفظ و نگهداری بناهای سنتی در سال جاری ۴۰۰ میلیون ریال با کارمزد ۵ درصد و بازپرداخت ۱۲ ساله در نظر گرفته شده است. این تسهیلات می‌تواند برای ساخت بوم‌کاشانه‌های روستایی نیز هزینه شود.
وی معیشت‌محوری و اشتغال‌زایی را در حوزه روستایی یکی از دغدغه‌های مسئولان عالی کشور دانست و گفت: برای رفع معضل یادشده همه دستگاه‌های متولی از جمله میراث فرهنگی و بنیاد مسکن باید راهکاری‌های مناسب و اساسی را برای اشتغال‌زایی پایدار ارائه دهند.
این مسئول افزود: به نظر می‌رسد توسعه اقامتگاه‌های گردشگری که در بسیاری از مناطق کشور با استقبال فراوان و گسترده گردشگران خارجی و داخلی روبهرو شده است، می‌تواند پاسخگوی نیاز اشتغال بسیاری از روستاهای استان باشد.
گونجی یادآور شد: در این زمینه روستاییان می‌توانند ضمن بهره‌مندی از تسهیلات این نهاد در حوزه مقاوم‌سازی، اقامتگاه‌های گردشگری و خانه‌های بوم‌گردی را در مناطق مستعد بسازند و یا توسعه دهند. بنیاد مسکن در این خصوص آماده همکاری و ارائه راهکارهای لازم خواهد بود.
وی با بیان این‌که تا سال گذشته برای حفظ و مرمت بناهای قدیمی و معماری سنتی در قالب بوم‌کاشانه‌ها تا ۲۰۰ میلیون ریال تسهیلات به متقاضیان پرداخت می‌شد، تصریح کرد: این مساله ۲ سال پیش و براساس تفاهم‌نامه منعقدشده بین این نهاد با استانداری و میراث فرهنگی با هدف حفظ بافت باارزش بناها صورت گرفت.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان قزوین ادامه داد: بوم‌کاشانه‌ها به شرط احیا و ایمن‌سازی می‌توانند مکان‌های مناسب و ایده‌آلی برای گردشگران باشند. در این راه میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان تنها متولی حوزه گردشگری باید با برنامه‌ریزی‌های مناسب و هماهنگی با تورها، گردشگران را از خدمات ارائه‌شده در روستاهای استان بهره‌‌مند سازد.
قزوین قابلیت فراوانی در حوزه اکوتوریسم دارد
یک کارشناس حوزه گردشگری گفت: مناطق مختلف استان قزوین از جمله الموت و طارم سفلی علاوه بر قابلیت‌های مختلف گردشگری، در حوزه اکوتوریسم یا همان طبیعت‌گردی نیز از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردارند. در صورت سرمایه‌گذاری‌های لازم و توجه مسئولان استانی این مناطق می‌توانند به یکی از قطب‌های مهم تبدیل شوند.
محسن دربندی نبود زیرساخت‌های لازم از جمله محل اسکان را یکی از ضعف‌های بزرگ در حوزه گردشگری این استان دانست و افزود: با توجه به وجود جاذبه‌های فراوان گردشگری و البته وسعت منطقه، گردشگران نیازمند اقامت حداقل ۲ تا 3 روز در برخی مناطق مانند الموت هستند که این امکانات در حال حاضر وجود ندارد.
وی معیشت‌محوری را در روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری بسیار حائز اهمیت برشمرد و ابراز کرد: در حالی که دولت میلیون‌ها تومان برای ایجاد یک شغل پایدار در کشور هزینه می‌کند رفع معضل بیکاری و درآمدزایی روستاییان با ایجاد زیرساخت‌های اولیه می‌تواند با کمترین هزینه‌ها در بسیاری از مناطق صورت پذیرد. برای انجام این مهم نیازمند توجه و برنامه‌‌ریزی از سوی مسئولان عالی کشور و استان هستیم.
