پیشنهادهای بیل و مارک

مصطفی قوانلوقاجار

بیل گیتس، مؤسس مایکروسافت و مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیسبوک که به‌ترتیب ‌ دومین و چهارمین فرد ثروتمند جهان‌ هستند؛ مطالعه و کتاب خواندن را کلید موفقیت خود می‌دانند. آنها همواره مورد توجه رسانه‌ها قرار دارند و هر ساله در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها کتاب‌هایی را که خوانده‌اند پیشنهاد می‌کنند. بیل گیتس هر سال در حدود 50جلد کتاب مطالعه می‌کند که نظرات خود را راجع به بسیاری از آنها در وبلاگ شخصی‌اش به اشتراک می‌گذارد. گیتس هر شب حداقل یک ساعت کتاب می‌خواند. زاکربرگ در کتاب خواندن به اندازه گیتس سریع نیست‌ اما در سال 2015 هدفش این بود که هر دو هفته یک‌بار حداقل یک کتاب بخواند. مارک زاکربرگ بنیانگذار فیسبوک نیز علاقه بسیاری به کتاب دارد و در فیسبوک نیز بخشی به‌عنوان «باشگاه آنلاین کتاب» راه‌اندازی کرده و کاربران شبکه‌های اجتماعی را به مطالعه دعوت می‌کند. هرساله این دو، فهرستی از بهترین کتاب‌هایی که در سال 2017میلادی خوانده‌اند، برای مطالعه به رهبران سیاسی و اقتصادی جهان همزمان با اجلاس جهانی «داووس» پیشنهاد می‌کنند. امسال نیز یک فهرست 14تایی انتخاب و برای مطالعه پیشنهاد شد. این فهرست البته انتقاد الیف شافاک نویسنده ترک را به این دو همراه داشت. شافاک در مطلبی نوشت:« نگرانی من این است که چرا در این فهرست که از جهات دیگر به زیبایی تنوع را رعایت کرده، نویسندگان زن وجود ندارند؟ صمیمانه امیدوارم آنها در سال جدید بیشتر آثار نویسندگان زن را بخوانند.» در این فهرست 14 تایی کتاب‌های بسیاری دیده می‌شود که بیشتر در حوزه مسائل علمی، مدیریتی و اقتصادی است. در ایران و تا این لحظه از فهرست اعلام شده، چند کتاب به فارسی ترجمه شده که سعی می‌شود در ادامه این مطلب به آنها اشاره کنیم.

نایکی چطور نایکی شد!

کتاب «کفش باز» نوشته فیل نایت مؤسس و بنیانگذار نایکی‌ و پـانزدهمین فرد ثروتمند دنیاست. او در این کـتـاب داستـان خلق برند نایکی را نوشته است؛ یعنی از زندگی در خانواده‌ای معمولی تا خلق برند میلیارد دلاری نایکی. مخاطبان این کتاب فارغ از اینکه چه کسب‌وکـاری داشته یا اینکه در چه رشته‌ای درس خـوانـده باشند، در این کـتاب داستان رسیدن به خواسته‌ها و آرزوهـا را می‌خوانند. کتاب در واقع راهنمـای از هیچ به ‌همه ‌چیز رسیدن. این کـتـاب نه‌تنهـا راهـنمایی برای اهالی کسب‌وکـار و مدیریت است، بلکـه بـرای هر خواننده‌ای کـه به‌خود و آرزوهایش ایمان دارد خواندنی است؛ زندگینامه‌ای که جنگیدن و دست ‌نکشیدن از تلاش را می‌آموزد. بیل گیتس درباره فیل نایت نوشته: چندین بار طی سال‌های اخیر او را ملاقات کرده‌ام. او شخصیتی بسیار دلپذیر و در عین حال محکم و ثابت قدم دارد. او مسیری را هموار کرد که نشان می‌دهد، انسان هر آنچه بخواهد، می‌تواند انجام دهد. این کتاب را چندین ناشر در ایران ازجمله هیرمند، میلکان و بهار سبز به چاپ رسانده‌اند.

عشق به طبیعت، پرهیز از خشونت

کتاب مشترکی که بیل گیتس و زاکربرگ درباره آن صحبت کرده و مطالعه آن را به همه توصیه کرده‌اند، «زوایای بهتر طبیعت ما: چرا خشونت رو به کاهش است؟» نام دارد که توسط «استیون پینکر» ـ استاد روانشناسی دانشگاه «هاروارد» ـ به نگارش درآمده است. موضوع جالب این کتاب، درباره کاهش خشونت در جهان است و به همین‌ خاطر به فهرست پرفروش‌ترین‌های سایت «آمازون» راه پیدا کرده است. «گیتس» در توئیتر خود این کتاب را اینگونه توصیف کرده: «الهام‌بخش‌ترین کتابی که تاکنون خوانده‌ام». او در این‌باره گفته: «پینکر» نشان می‌دهد جهان چطور رو به بهتر شدن است. به‌نظر احمقانه می‌آید اما حقیقت دارد. الان صلح‌آمیزترین دوران تاریخ بشر است. این مهم است؛ چون وقتی شما فکر می‌کنید دنیا رو به بهبودی است، می‌خواهید این پیشرفت را به انسان‌ها و مکان‌های بیشتری گسترش دهید. ‌البته به این معنا نیست که شما مسائل مهم را نادیده می‌گیرید، بلکه باور دارید اینها قابل حل هستند. مرد شماره یک فیسبوک هم این کتاب را در باشگاه کتابخوانی خود معرفی کرده و موجب صدرنشینی آن در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌ها شده است. «زاکربرگ» درباره این اثر گفته: این کتابی است به‌موقع، درباره اینکه چرا و چطور خشونت به‌طور مدام رو به کاهش می‌رود و ما چگونه می‌توانیم این روند را ادامه دهیم.

چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟

دارن عجم اوغلو استاد دانشگاه‌ ام.‌آی.‌تی و جیمز. ای. رابینسون استاد دانشگاه هاروارد در کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» با نثری ساده و درخشان به این پرسش پاسخ می‌دهند که چرا برخی کشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیرند و به واسطه ثروت و فقر، سلامتی و بیماری غذا و قحطی از یکدیگر مجزا می‌شوند؟ بیل گیتس درباره این کتاب در وبلاگ خود انتقاد سنگینی به مبانی تحلیلی نویسندگان این کتاب وارد کرده. اما با این حال این کتاب را در فهرست کتاب‌های پیشنهادی‌اش قرار داده: « این کتاب به آسانی قابل مطالعه است و داستان‌های تاریخی زیاد و جالبی درباره تفاوت کشورها دارد. من تحلیل نویسندگان را مبهم و ساده یافتم... آنها با وجود تاریخ و منطقه، کلیه عوامل مؤثر دیگر را نادیده گرفته‌اند. عبارت‌ها و مفاهیم اصلی واقعا تعریف نشده‌اند و آنها هرگز توضیح نمی‌دهند که چگونه یک کشور می‌تواند به سمتی حرکت کند که نهادهای فراگیرتری داشته باشد. نویسندگان، تئوری مدرنیزاسیون را به سخره می‌گیرند. این تئوری بیان می‌کند که بعضی مواقع یک رهبر قدرتمند با انتخاب درست می‌تواند به رشد یک کشور کمک کند و شانس خوبی برای کشورها وجود دارد که سیاست‌های فراگیری داشته باشند. کره و تایوان مثال‌هایی هستند که واقعا اتفاق افتاده است.» این کتاب در ایران با ترجمه محسن میردامادی، محمدحسین نعیمی‌پور توسط نشر روزنه منتشر شده است.

هواخواه

در این فهرست نام یک رمان هم دیده می‌شود. رمانی را با عنوان «هواخواه» اثر ویت‌تان نوین که برنده جایزه ادبی پولیتزر در سال 2016 و نیز برنده جایزه ادگار در همین سال شد. ویت‌تان نِوین استاد زبان انگلیسی و مطالعات آمریکایی و قومی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است. این کتاب اثری است ستایش‌ شده به قلم نویسنده‌ای ویتنامی-آمریکایی که در خلال روایتی از زندگی روزمره راوی، جهان را به نقد می‌کشد. بیل گیتس در توصیف این رمان می‌نویسد «همدردی مخاطب با راوی به راحتی اجازه نمی‌دهد که خواننده از داستان جدا شود.» این کتاب توسط فرانک معنوی منتشر شده و نشر میلکان آن را به چاپ رسانده است.