فرمانداری علیه زیست شبانه

حامد فوقانی/ خبر‌نگار
گویا فرمانداری تهران عزمش را جزم کرده تا جلوی مصوباتی که حیات را به پایتخت هدیه می‌دهند، بگیرد؛ البته با روشی خارج از آنچه در قانون آمده است. فرمانداری پس از آنکه در نامه‌هایی، با 3مصوبه مهم شورای شهر تهران مخالفت کرده بود، به تازگی نیز با مصوبه زیست شبانه مخالفت کرده است. درحالی‌که براساس قانون هیچ مقام اجرایی بدون اظهارنظر هیأت تطبیق حق اظهارنظر شخصی در مورد مصوبات شورای شهر ندارد؛ چراکه طبق قانون، تمام مصوبات شورای شهر در تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور، توسط هیأتی به نام هیأت تطبیق مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد. با وجود این، فرماندار تهران، نامه‌هایی را به هیأت رئیسه شورا، آن هم بدون ادله کافی و قانونی ارسال کرده که در آنها برخی از مصوبات شورا را غیراجرایی و در تعارض با قوانین بالادست دانسته است. به هرترتیب اکنون 2 نکته مهم مطرح می‌شود؛ نخست آنکه چرا برخی از مصوبات شورا که می‌تواند به زیست‌پذیری تهران کمک کند و بسیاری از کارشناسان امر هم روی آن نظر مثبت دارند، بدون ذکر دلیلی قانونی، مورد مخالفت فرمانداری قرار می‌گیرد؟ و دوم اینکه تاکنون هیأت تطبیق تشکیل جلسه نداده‌است و نظری در باب مصوبات شورای شهر مطرح نکرده ‌است. فرمانداری بدون نظر هیأت تطبیق اقدام به رد مصوبات کرده که محمل قانونی ندارد. در این میان، مسئله‌ای که وجود دارد، احتمالا به تشکیل نشدن جلسات هیأت تطبیق برمی‌گردد؛ هیأتی که در شهرهای بزرگ متشکل از 3نفر یعنی فرماندار، یک‌ مقام قضایی یا نماینده دادستانی و یک‌نماینده از شوراست و به بررسی مصوبات پارلمان شهری می‌پردازد. به همین‌خاطر با چند کارشناس شهری و حقوقی گفت‌وگو کرده‌ایم که در زیر می‌خوانید.


اساس تشکیل هیأت تطبیق، جلوگیری از اعمال نظر شخصی بوده است

مهدی چمران، رئیس دوره‌های سوم و چهارم شورای شهر:
در مورد مصوبات شورای شهرهای بزرگ، هیأت تطبیق مطابق با مقررات و قوانین کشور است که به بررسی موضوع می‌پردازد و نظرش را می‌تواند اعلام کند. به‌عبارتی شخص فرماندار نمی‌تواند با یک‌نظر شخصی با مصوبه‌ای مخالفت کند یا خواستار اصلاح آن شود. البته فرماندار، نظر نهایی هیأت تطبیق را در قالب یک‌نامه به شوراها ارسال می‌کند اما در این نامه باید نگارش به‌طور صحیحی صورت گیرد که معلوم شود، آنچه بیان شده، تصمیم هیأت تطبیق بوده است. اینکه چرا فرماندار، نظر هیأت تطبیق را اعلام می‌کند به نداشتن دبیرخانه جداگانه هیئات تطبیق در کل کشور برمی‌گردد. با این حال، از لحاظ قانونی، فرمانداران به‌صورت شخصی جایگاهی برای مخالفت با مصوبات شوراها ندارند. اتفاقا همین مسئله شخصی‌نگری سبب شد که سال‌ها پیش، از طریق شورای‌عالی استان‌ها، طرح تشکیل هیأت تطبیق را به مجلس شورای اسلامی بردیم و سرانجام در حدود سال‌های 93تا 94، این هیأت در شهرهای بزرگ شروع به ‌کار کرد. از آن زمان، هیأت تطبیق قانونا می‌تواند استدلال‌های خودش را برای اصلاح مصوبه‌ای بیان کرده و عنوان کند در پی مغایرت با کدام قوانین جاری کشور یا خارج بودن از حدود وظایف شوراها، قابل اجرا نیست یا باید اصلاح شود. از نظر ما این هیأت حتی باید نظارت بر انتخابات شوراهای شهر را هم برعهده بگیرد و قدرت قانونی بیشتری پیدا کند.

اقدام عجیب فرمانداری

علی اعطا، سخنگوی شورای شهر:
تمام مصوبات شورای شهر تهران را باید هیأت تطبیق با قوانین و مقررات کشور طبق ماده 90قانون شوراهای اسلامی بررسی کند و سپس درصورت داشتن نظری، آن‌را به شورا ارائه کند. هیأت تطبیق اگر چنانچه به مصوبه‌ای اعتراض داشت، باید با ذکر مورد به‌گونه‌ای دقیق و به‌طور مستدل حداکثر ظرف 2هفته از تاریخ ابلاغ مصوبه اعتراض خود را به شورا اعلام و درخواست تجدید‌نظر کند. شورا نیز موظف است ظرف ‌10‌‌روز از تاریخ وصول اعتراض، تشکیل جلسه دهد و به موضوع رسیدگی و اعلام نظر کند. در این بین اگر شورا از مصوبه مورد اختلاف عدول نکند، با درخواست رسمی مقام صلاحیت‌دار موضوع به هیأت حل اختلاف ذیربط ارجاع می‌شود. حالا ما شاهدیم که فرماندار تهران درباره برخی ‌مصوبات، اعتراض یا مخالفت‌هایی داشته که موضوع جلسه هیأت تطبیق نبوده است. این مسئله برای مدیریت شهری در اجرای مصوبات ابهاماتی را به‌وجود آورده که باید روشن شود. انتظار ما این است که فرماندار، صورتجلسه هیأت تطبیق را برای ما ارسال کند و رویه‌ها منطبق با قانون پیش برود. البته در مورد وضع عوارض موضوع فرق می‌کند چراکه وزیر کشور می‌تواند طبق ماده‌76قانون شوراها در هر مقطعی که وصول هر نوع عوارض را منطبق بر آیین‌نامه مصوب نداند، نسبت به اصلاح یا لغو اقدام کند؛ ولی در مورد سایر مسائل فرق می‌کند.

شورا علیه فرماندارتهران اعلان جرم کند

دکتر نعمت احمدی، حقوقدان:
مصوبات شوراهای اسلامی شهر لازم‌الاجراست. بنابراین نه‌تنها فرماندار، بلکه استاندار و حتی وزیر کشور هم که در راس این نهاد قرار دارد، طبق قانون، حق ابطال مصوبات شورا را ندارند. اینکه فرماندار تهران شخصا مصوبات شورا را در چند مورد ابطال کرده طبق قانون مرتکب جرم شده است. از سوی دیگر، هیچ مسئولی نمی‌تواند پست، جایگاه و مقام خود را وسیله‌ای برای عدم‌اجرای قانون قرار دهد، در غیراین صورت، قانون مجازات اسلامی در این مورد مجازات تعیین کرده است. بنابراین اختلافات باید در هیأت تطبیق مطرح شود. اگر این هیأت، تصمیم قانونی بگیرد و مصوبه شورا را با استناد به قوانین بالاستی رد کند، تمکین شورا ضرورت دارد. به هر حال در این مورد که فرماندار تهران خارج از ضوابط، مصوبات شورای شهر تهران را رأسا ابطال می‌کند، به عقیده من دو حالت وجود دارد؛ نخست اینکه فرض کنیم ابهامی در قوانین شورا وجود دارد که در این صورت، شورا باید از طریق شورای‌عالی استان‌ها خلأ قانونی را برطرف کند. اما تا جایی که من اطلاع دارم، قانون شورا کم و کاستی در این زمینه ندارد و در دومین حالت نیز اگر فرماندار بدون طی تشریفات و خارج از چارچوب هیأت تطبیق رأسا وارد شده و برای خود قانون مازاد قائل و مانع از اجرای مصوبات شورا ‌شود، شورا باید علیه فرماندار به‌عنوان خاطی اعلان جرم کند.

زیست شبانه با نظر پلیس در شورا نهایی شد

زهرا نژادبهرام،  عضو هیأت رئیسه شورا:
رئیس پلیس تهران بزرگ اخیرا عنوان کرده که اجرای طرح زیست شبانه بعد از‌ ماه مبارک رمضان مشکلی ندارد اما اجرای آن نیازمند پیوست‌های انتظامی و ترافیکی است. اینکه پلیس معتقد است زیست شبانه، پیوست انتظامی ندارد، جای تعجب دارد؛ چرا که شهرداری تهران یگان حفاظت دارد که کارکردش بررسی رابطه ما با نیروی انتظامی است. پیش از اینکه طرح زیست شبانه بررسی شود، چندین جلسه با سردار یعقوبی و یگان حفاظت شهرداری تهران برگزار کردیم و در این جلسات، ابعاد آن مورد بررسی قرار گرفت. مسئولان پلیس گفتند که طرح چگونه باید اجرا شود؛ حتی آنها زودتر از ما تحقیق و پژوهش کردند. ضمن اینکه امکان ندارد بدون حضور پلیس اقدامی انجام شود. تأکید می‌کنم در جلسات متعددی با حضور پلیس، این طرح بررسی شده و خود من شخصاً با آقای رحیمی، رئیس پلیس تهران بزرگ طی نشستی زیست شبانه را مطرح کردم و ایشان هم نظراتشان را بیان کردند؛شورا نیز بر همین اساس نظرات آنها را اعمال کرده است. به همین سبب تعجب می‌کنم از اینکه دوستان می‌گویند مذاکره‌ای با پلیس انجام نشده و پلیس در جریان طرح نیست؛ حتی پلیس آثار امنیتی مثبتی را که طرح در شهرهای دیگر گذاشته بود برای ما مطرح کرد.