شور راست‌ها در انتخابات اروپا

مردم در 28کشور عضو اتحادیه اروپا از فردا برای انتخاب 751نماینده عضو پارلمان اروپا که نهاد رسمی قانونگذاری در اروپا به‌شمار می‌رود، به پای صندوق‌های رأی می‌روند؛ انتخاباتی که پیش از این اغلب بی‌سروصدا و بی‌حاشیه برگزار می‌شده اما امسال با حضور احزاب راست افراطی و ملی‌گراها شور تازه‌ای به ‌خود گرفته است.
احزاب میانه‌رو و حامیان ایده «اروپای واحد» طی 40سالی که انتخابات پارلمان اروپا برگزار شده، همیشه میدان‌دار اصلی بوده‌اند و اکثریت مطلق کرسی‌ها را از آن خود کرده‌اند. امسال اما شرایط کاملا متفاوت است. جنبش‌ها و احزاب ملی‌گرا و پوپولیست‌ها در کشورهای مختلف اروپایی ساختارهای تثبیت‌شده سیاسی را به چالش کشیده و سهم بیشتری از قدرت را طلب می‌کنند. همان‌ها در گام بعدی اکنون به‌دنبال حضور پرقدرت در پارلمان اروپا هستند که همیشه افتخار بزرگ هواداران همگرایی در اروپا بوده است.
ملی‌گرایان اروپا که با سازوکارهای نشأت‌گرفته از ایده اروپای واحد مخالف هستند و دائما بر ضرورت کاهش اختیارات نهادهای زیرمجموعه اتحادیه اروپا و کاهش دخالت آنها در امور کشورهای خود تأکید دارند، اکنون مسیر صندوق‌های رأی را برای فتح اتحادیه اروپا در پیش گرفته‌اند. آنها قصد دارند با رخنه در زیربنایی‌ترین نهاد اتحادیه اروپا، یعنی پارلمان اروپا، آن را از درون سست و بی‌اثر کنند.
احزاب راست افراطی، ملی‌گراها و پوپولیست‌ها به ابتکار «متیو سالوینی» که او را قدرتمندترین چهره سیاسی امروز ایتالیا می‌دانند،‌ ماه گذشته در شهر میلان گرد هم آمدند و ائتلافی را بنیان گذاشتند که اکنون یکی از مهم‌ترین مدعیان کرسی‌های پارلمان اروپاست. احزاب راست افراطی و ملی‌گرا از ایتالیا، دانمارک، فنلاند و آلمان با صدور بیانیه‌ای خواستار «خیزش مردم» برای احیای حقوق ازدست‌رفته خود در اتحادیه اروپا شدند.
سالوینی که یکی از افراطی‌ترین سیاستمداران ضد‌مهاجرت در اروپا به‌شمار می‌رود، سال گذشته پس از به قدرت رسیدن راست‌های افراطی در ایتالیا در جایگاه معاون نخست‌وزیر و وزیر کشور قرار گرفت. شعار او و دیگر همفکرانش تقویت مرزهای ایتالیا و اروپا، تقویت اختیارات دولت‌های ملی در برابر سازوکار‌های اتحادیه اروپا و در مجموع ایجاد یک اتحادیه اروپای ضعیف است. احزاب راست افراطی در فرانسه، لهستان و مجارستان اگرچه در ائتلاف سالوینی حاضر نشده‌اند اما دیدگاه‌هایشان کاملا هم‌راستا با او قرار دارد.

ساختار پیچیده تصمیم‌گیری
نمایندگان پارلمان اروپا با رأی مستقیم مردم در کشورهای عضو به‌مدت 5سال انتخاب می‌شوند. تعداد کرسی‌های متعلق به هر کشور براساس نسبت جمعیتی تعیین می‌شود. اروپایی‌ها طی 3روز آینده فرصت دارند انتخابات را برگزار کرده و در نهایت نامزدهای برنده را به پارلمان اروپا معرفی کنند. نمایندگان منتخب براساس خط فکری خود در 8طیف سیاسی در پارلمان قرار می‌گیرند. طی دوره 5ساله گذشته، طیف سیاسی متشکل از حزب حاکم دمکرات مسیحی‌های آلمان و جمهوریخواهان فرانسه بیشترین قدرت را در پارلمان اروپا داشته‌اند و امور را آنگونه که خواسته‌اند پیش برده‌اند. آنها طرفدار اروپای واحد هستند.
ساختار اتحادیه اروپا به‌طور کلی و پارلمان اروپا به‌طور خاص یک ساختار پیچیده به‌شمار می‌رود. پارلمان اروپا قدرت قانونگذاری دارد، بودجه را تعیین می‌کند و بر عملکرد بسیاری از نهادهای زیرمجموعه اتحادیه اروپا نظارت دارد. این نهاد همچنین رئیس کمیسیون اروپا را انتخاب می‌کند. رئیس کنونی ژان کلود یونکر است که یکی از حامیان اصلی همگرایی در اروپا به‌شمار می‌رود. پارلمان اروپا در عین حال در جاهایی قدرت تصمیم‌گیری کامل ندارد و در کنار دیگر نهادهای اروپایی ازجمله کمیسیون اروپا تصمیم می‌گیرد. اعضای کمیسیون اروپا را دولت‌های ملی در کشورهای عضو تعیین می‌کنند. شورای اتحادیه اروپا متشکل از وزرای کشورهای عضو و همچنین شورای اروپا متشکل از سران کشورهای عضو نیز در برخی حوزه‌ها قدرت تصمیم‌گیری پارلمان اروپا را محدود می‌کنند.
شاید همین ساختار پیچیده و نه چندان چابک پارلمان اروپا در حوزه تصمیم‌گیری و قانونگذاری باعث شده تا بسیاری از مردم و سیاستمداران در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، آن را وزنه‌ای نه‌چندان سنگین درنظر بگیرند. بر مبنای همین نگاه، رأی‌گیری در انتخابات پارلمان اروپا اغلب بدون شور و هیجان خاصی برگزار شده است. غیراز سال1979 که نخستین‌بار انتخابات پارلمان اروپا برگزار می‌شد و 62درصد از مردم در اروپا در آن شرکت کردند، در دیگر دوره‌ها، میزان حضور حدود 40درصد بوده است. در دوره قبل یعنی سال2014، 42.6درصد از واجدان شرایط رأی دادن در انتخابات شرکت کردند.

شور انتخاباتی راست‌ها
احزاب راست افراطی و پوپولیست‌های اروپایی که طی 2سال گذشته در بسیاری از رأی‌گیری‌ها خودی نشان‌داده‌اند موفق شده‌اند طی هفته‌های اخیر هواداران خود را برای حضور در پای صندوق‌های رأی متقاعد کنند. برگزاری گردهمایی‌های انتخاباتی پرشور همچون انتخابات ملی کشورها، تاکتیک راست‌ها برای کشاندن هواداران‌ به پای صندوق‌های رأی بوده است. این باعث شده تا برای نخستین‌بار، شور انتخاباتی پارلمان اروپا بسیاری از کشورهای عضو را فرابگیرد؛ به همین دلیل است که پیش‌بینی می‌شود میزان مشارکت در انتخابات امسال بالاتر از دوره‌های قبلی باشد.
راست‌های افراطی البته هدفشان تنها تصاحب کرسی‌های پارلمان اروپا برای اصلاح امور اتحادیه اروپا نیست. آنها سعی دارند تا با قدرت‌نمایی در انتخابات پیش‌رو، در گام بعدی در انتخابات داخلی در کشورهای خودشان نیز سهم بیشتری از قدرت را طلب کنند یا حتی همچون ایتالیا همه قدرت را از آن خود کنند.