نیاز آذربایجان غربی به رادار هواشناسی

هادی پناهی| ارومیه – خبرنگار:


بیشتر مردم هواشناسی را فقط با گزارش‌های وضعیت آب و هوا که در بخش‌های خبری پخش می‌شود می‌شناسند، اما از اهمیت هواشناسی بر زندگی خود غافل هستند. به عنوان نمونه در آذربایجان غربی و در بارندگی‌های فروردین گذشته، همچنین سرمای دیررس بهاره با پیش‌بینی‌های مناسب کارشناسان اداره کل هواشناسی و همچنین عملکرد مؤثر رسانه‌ها در انتشار و انتقال اخبار میزان خسارت‌ها در استان بسیار کمتر از سال‌های گذشته بود. 

هرچند هنوز از لحاظ سخت‌افزاری در آذربایجان غربی کمبود‌های زیادی وجود دارد و باید برای تقویت آن تلاش شود. همچنین نبود رادار هواشناسی برای پوشش کل شهرهای استان هم به عنوان یک نقص مطرح می‌شود و قرار است در صورت تحقق بودجه مورد نیاز آذربایجان غربی به رادار هواشناسی تجهیز شود. 


خشکسالی همچنان هست 

مدیر کل اداره هواشناسی آذربایجان غربی می‌گوید: در حدود 80 درصد از ابرهای باران‌زا از آذربایجان غربی به کشور وارد می‌شوند و به نسبت سال گذشته بیشترین بارش‌ها را سردشت و کمترین بارش‌ها در پلدشت وجود داشته است. از لحاظ درصدی نیز اشنویه با 57 درصد، پیرانشهر با 55 درصد و نقده نیز با 54 درصد افزایش بیشترین میزان افزایش بارش‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. 
 «حبیب عبدلی» می‌افزاید: به دلیل بارندگی‌های مناسب امسال هم دمای هوا به میزان 2/1 درجه سانتی‌گراد به نسبت سال گذشته کاهش پیدا کرده است. 

عبدلی با اشاره به لزوم توجه به یک نکته مهم‌، بیان می‌کند: بارندگی‌های امسال گرچه وضعیت خوبی داشت، نتوانست استان را از خشکسالی نجات دهد. شهرهای جنوبی و جنوب شرقی استان از جمله نقده، مهاباد، بوکان، شاهیندژ و تکاب از خشکسالی رنج می‌برند. وی ادامه می‌دهد: گفته می‌شود کشور از خشکسالی وارد مرحله ترسالی شده است اما در حال حاضر چندان شواهد قوی برای آن وجود ندارد و همچنان باید در مصرف آب هوشیار باشیم. 

عبدلی با اشاره به بارندگی مناسب و حیات دوباره دریاچه ارومیه می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه برای منطقه نه‌فقط از منظر ریزگرد‌ها که از منظر حفظ شرایط اقلیمی بسیار مهم است. دریاچه ارومیه در زمستان سرمای هوا و در تابستان نیز گرمای هوا را می‌گیرد. حیات دوباره دریاچه همچنین موجب افزایش بارندگی می‌شود و دمای هوا را هم معتدل نگه می‌دارد. 


104  ایستگاه هواشناسی 

مدیر کل اداره هواشناسی آذربایجان غربی درباره کاربردهای هواشناسی در زندگی مردم استان اظهار می‌کند: می‌دانید که آذربایجان غربی استانی با محوریت کشاورزی است؛ بنابراین معیشت بیشتر مردم استان به کشاورزی بستگی دارد؛ برای مثال در سرمای دیررس اردیبهشت امسال اگر پیش‌بینی‌های این اداره و همراهی رسانه‌ها در انتشار اخبار دقیق به مردم نبود، کشاورزان استان متحمل ضررهای هنگفتی می‌شدند. حال آن‌که با اقدامات انجام‌شده، میزان خسارات‌های بخش کشاورزی حداقلی بود. 

وی به زیرساخت‌های این اداره کل اشاره می‌کند و می‌افزاید: در سراسر استان 104 ایستگاه هواشناسی داریم. همچنین در سال گذشته 2 ایستگاه هواشناسی خودکار در شهرهای چایپاره، اشنویه، خوی و سردشت نیز راه‌اندازی شده است. در کنار این مراکز، یک ایستگاه هواشناسی شهری نیز در ارومیه وجود دارد. ایستگاه‌های خودکار اطلاعات را هر 10 دقیقه به مرکز ارسال می‌کنند اما در شیوه سنتی بین یک تا 3 ساعت فرآیند ارسال اطلاعات طول می‌کشد. 

این مسئول تاکید می‌کند: در شرایط فعلی اولویت استان یک رادار هواشناسی است. ما اکنون از رادار مستقر در تبریز استفاده می‌کنیم که فقط بخشی از شهرستان ارومیه را پوشش می‌دهد. برای تهیه این رادار یک بودجه 500 میلیون تومانی برای مطالعه و تحقیق از مرکز درخواست کرده‌ایم که مورد موافقت نیز قرار گرفته است. بعد از مطالعات و مکان‌یابی درخواست خرید و تجهیز رادار هواشناسی نیز انجام خواهد شد. 


بارورسازی ابرها شایعه است

عبدلی در پاسخ به ناتوانی هواشناسی برای پیش‌بینی سیلاب‌ها بیان می‌کند: بارش‌های تندری و رگبار‌ها که عموماً به سیلاب تبدیل می‌شوند، نتیجه نابودی جنگل‌ها و طبیعت به دست انسان‌هاست. تخریب اراضی و ساخت‌و‌ساز در آن‌ها، در آینده با واکنش طبیعت رو‌به‌رو می‌شود؛ البته همکاران ما با توجه به زیرساخت‌های موجود حداکثر توان و دقت را در تجزیه و تحلیل اطلاعات به کار می‌برند و مراتب نیز در رسانه‌ها برای اطلاع عموم منتشر می‌شود. 

مدیر کل اداره هواشناسی آذربایجان غربی درباره این‌که گفته می‌شود بارندگی‌های فراوان امسال بر اثر بارورسازی ابرها اتفاق افتاده است، اظهار می‌کند: چنین حرف‌هایی شایعه است. حرف‌هایی هم که گفته می‌شود برخی کشورها مانع از ورود ابرها به کشور ما هستند هم حاشیه‌سازی است. 

مسائل هواشناسی مرز جغرافیایی نمی‌شناسد، هرچند برخی اقدامات در تداخل‌های بارندگی توسط کشورها انجام می‌شود اما به طور کلی بارندگی‌های فروردین امسال در کشور طبیعی بود. این مسئول تاکید می‌کند: علم بارورسازی در کشور ما وجود دارد اما این روش هم محدود است و هم در زمان‌های بحرانی می‌توان به آن دل بست. صرفه‌جویی یا به عبارت بهتر مدیریت صحیح مصرف آب بهترین روش برای عبور از دوره خشکسالی است.


سامانه تهک

معاون کشاورزی کاربردی اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی می‌گوید: تاکنون برای کاهش خسارت‌ها در زمینه کشاورزی اقدامات متنوعی انجام شده است. «عباسعلی سلیمانی» ادامه می‌دهد: ما می‌دانستیم سرمای دیررس بهاره خواهیم داشت و بر این اساس نیز بلافاصله جلسات موثری را با مدیر کل جهاد کشاورزی آذربایجان غربی برگزار کردیم. 

بر اساس پیش‌بینی‌های اولیه احتمال خسارت 270 هزار میلیارد ریالی می‌رفت اما با اقدامات صورت‌گرفته و آگاه‌سازی مردم، این خسارت‌ها به 3 هزار میلیارد ریال کاهش پیدا کرد. سلیمانی با اشاره به سامانه تهک بیان می‌کند: در فضای مجازی، سامانه تهک با هدف ارتباط مؤثر با کشاورزان ایجاد شده است و مردم با ثبت‌نام در این سامانه همه اطلاعات و پیش‌بینی‌های لازم را به موقع دریافت می‌کنند. در حال حاضر در ارومیه 4 هزار نفر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند.