گزارش
کانون‌های شیوع پشه شناسایی می‌شوند
علاوه بر اقدامات برای شناسایی منشأ پشه، عملیات مبارزه با این حشره درحال انجام است
سارا گلابگیریان | یزد- خبرنگار:
این روزها تصاویر دلخراشی از نیش پشه‌های معروف منتسب به دریاچه تصفیه‌خانه فاضلاب شهر یزد در فضای مجازی استان دست‌به دست می‌شود که نشان از اوج ناراحتی همسایگان دریاچه از جمله ساکنان بلوار جمهوری یزد، شهروندان شهرهای شاهدیه و زارچ دارد. بر اساس گلایه‌های مردمی که تصاویر آن نیز در عکس‌های منتشرشده مشهود است، نیش این پشه‌ها بسیار دردناک همراه با باد و سوزش بسیار است که به‌ویژه برای کودکان بسیار آزاردهنده است.
جای نیش با تورم و قرمزی همراه است و خارش‌های ناشی از جای نیش، به زخم شدن محل نیش می‌انجامد. حجم پساب تولیدی تصفیه‌خانه فاضلاب شهر یزد 220 لیتر بر ثانیه است و اکنون دریاچه‌ای با وسعت 250 هکتار ناشی از تجمع این پساب در کویر شهر یزد ایجاد شده است و بهره‌برداری‌های بسیاری از جمله برگزاری تورهای کویرنوردی و تفریحات کویری و حتی استفاده از نمای آن برای بسیاری از تولیدات تصویری صورت می‌گیرد، اما باید به انتقاداتی که متوجه آن است نیز توجه شود.
شرکت آب منطقه‌ای یزد برای بهره‌برداری از این آب به واگذاری آن به شرکت‌های متقاضی اقدام کرده است، اما با گذشت چند سال از واگذاری، هنوز اقدامی برای انتقال پساب صورت نگرفته است و مردم شهرستان یزد مدعی هستند که این شرکت‌ها توانایی بهره‌برداری را ندارند و باید برای پساب جمع‌شده راهکار دیگری اندیشید؛ موضوعی که بر اساس گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد در دست پیگیری است و اگر امسال به انتقال نینجامد، به لغو قرارداد بهره‌برداری منجر خواهد شد.
تحمل مشکلات پساب
یکی از معترضان به شیوع پشه در محدوده تصفیه‌خانه فاضلاب شهر یزد و مشکلاتی که برای مردم شهر شاهدیه ایجاد کرده است می‌گوید: حضور این پشه‌ها و افزایش روزافزون آنها در منطقه مسکونی چشمگیر است و اهالی شاهدیه به‌ویژه نصرت‌آباد دیگر تحمل مشکلات پساب تصفیه‌خانه یزد از جمله بوی بد و پشه را ندارند. «مرتضی میرجلیلی» می‌افزاید: مردم منطقه خواستار بررسی عوامل شیوع پشه و بوی بد در منطقه هستند، اما این انتقادات جدی گرفته نشده است و مسئولان باور ندارند که این انتقادات صحت دارد. از این رو خواستاریم که مسئولان استان ساعاتی در این مناطق حضور پیدا کنند و شاهد وضعیت اسف‌بار باشند.
یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: 10 سال است مشکلات پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهروندان شاهدیه و زارچ را آزار می‌دهد و در این مدت بارها و بارها قول انتقال و حذف دریاچه فاضلاب با تکمیل چرخه تصفیه فاضلاب داده شده، اما این مشکل همچنان به قوت خود باقی است. «حسین میرجلیلی» می‌افزاید: این آب به بخش خصوصی واگذار شده و حتی قطره‌ای نیز برای شهرهای مجاور در نظر گرفته نشده است. پس دلیلی ندارد که همه مشکلات آن برای شهرهای زارچ و شاهدیه باشد.
وی اضافه می‌کند: این دریاچه ناشی از تصفیه فاضلاب شهر یزد است، اما مشکلات آن برای شهرهای دیگر و شهروندانی است که به جبر روزگار در فاصله کمی از دریاچه تصفیه‌خانه قرار دارند. حتی بهره‌برداری اقتصادی نیز در حاشیه دریاچه برای بخش خصوصی ایجاد شده است، اما تنها مشکلات آن عاید شهرهای زارچ و شاهدیه است؛ شهرهایی که خودشان هنوز شبکه فاضلاب ندارند.
یکی از ساکنان بلوار جمهوری یزد هم به این وضعیت انتقاد می‌کند و می‌افزاید: نیش پشه‌ها بسیار دردناک است و جای آن به دلیل زهرآگین بودن نیش، هم ورم می‌کند و هم خارش بسیاری به دنبال دارد. از این رو باید برای برطرف کردن این معضل قدم‌های اساسی برداشته شود. «محمد رضوی» می‌افزاید: بزرگی این پشه‌ها نیز بسیار قابل توجه است. بسیاری منشا آن را تصفیه‌خانه فاضلاب و دریاچه پساب می‌دانند و لازم است که به نگرانی‌های مردم توجه شود و برای همیشه این معضل برطرف شود.
اختلاف نظر درمورد منشأ شیوع پشه‌ها
اما اختلاف نظرهایی در مورد منشا شیوع پشه در این منطقه وجود دارد. مدیرعامل موسسه کوثر به عنوان یکی از بهره‌برداران پساب تصفیه‌خانه ادعا دارد که این پشه‌ها با دریاچه پساب ارتباطی ندارند.
« صلواتی» می‌افزاید: منشا پشه‌ها دریاچه پساب تصفیه‌خانه نیست، چراکه حوزه حرکت پشه‌ها در نهایت 6 کیلومتر است و در این حاشیه منطقه مسکونی وجود ندارد و نقاطی که ادعای مزاحمت پشه‌ها را دارند دورتر از این حوزه قرار دارند.
تشکیل دریاچه 250 هکتاری پساب در منطقه
اما «علی اسلامی» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری یزد، منشا این پشه‌ها را پساب ناشی از تصفیه فاضلاب شهر می‌داند و می‌افزاید: در حال حاضر، 200 تا 250 هکتار فضای تجمع پساب در منطقه ایجاد شده است که باید برای بهره‌برداری از آن اقدام شود.
تشکیل تیم کارشناسی برای شناسایی منشا
فرماندار یزد نیز از تلاش برای حل این مشکل خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به این‌که در مورد کانون‌های شیوع پشه اختلاف نظرهایی وجود دارد، به دنبال تشکیل تیم کارشناسی با نظارت مرکز بهداشت و انتخاب مشاور توانمند در این حوزه هستیم.«محمد رستگاری» می‌افزاید: بعد از انتخاب مشاور، قرارداد با شرکت آب و فاضلاب شهری و همراهی نمایندگان دستگاه‌های مختلف محیط زیست، آب منطقه‌ای و شهرداری‌های زارچ و شاهدیه منعقد می‌شود تا کار کارشناسی در منطقه انجام شود و کانون‌هایی که ممکن است تجمع پشه داشته باشند شناسایی شود. وی ادامه می‌دهد: در کنار اقدامات برای شناسایی منشا شیوع پشه در منطقه، عملیات مبارزه در محدوده تصفیه‌خانه و به‌ویژه شهر شاهدیه و زارچ در حال انجام است.
تلاش مسئولان برای رفع مشکلات
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد پیش از این در گفت‌وگو با همشهری اظهار کرده بود که راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت برای حل مشکلات تصفیه‌خانه فاضلاب شهر یزد در حال پیگیری است. «محمدمهدی جوادیان‌زاده» می‌گوید: مردم گلایه دارند که چرا پساب مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرد و باید قرارداد بهره‌برداری لغو شود، در حالی که قرارداد حقوق مکتسبه دارد و فسخ آن نیازمند طی شدن فرایند حقوقی است.
وی می‌افزاید: یکی از راهکارهای اندیشیده‌شده برای مدیریت پساب در این منطقه عملیات بازچرخانی برای تغذیه مصنوعی سفره‌های آب زیرزمینی است، اما در راهکار کوتاه‌مدت سم‌پاشی بیشتر در دستور کار است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد درباره پیشرفت بازچرخانی پساب می‌گوید: مطالعات بازچرخانی رو به اتمام است، اما باید تاییدیه وزارت نیرو گرفته شود. از این رو این راهکار بلندمدت قلمداد می‌شود. وی اظهار می‌کند: با توجه به این‌که اهالی بر اساس توافقات صورت‌گرفته سال گذشته از مهار پشه‌ها راضی بودند، قرار است عملیات سال گذشته با شدت بیشتر امسال از سوی شرکت آب و فاضلاب شهری نیز ادامه یابد.
جوادیان‌زاده می‌گوید: همچنین قرار است کمیته نظارتی شکل بگیرد تا بر اساس ارزیابی بر کار سم‌پاشی نظارت شود. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد با تاکید بر این‌که امسال تلاش می‌شود که آب به دست صاحبان آن برسد می‌گوید: اما در صورتی که خواهان نباشند، برای مصارف دیگر برنامه‌‌ریزی خواهیم کرد.وی با بیان این‌که ورودی تصفیه‌خانه فاضلاب 250 لیتر بر ثانیه است که 90 درصد این میزان ورودی پساب است می‌گوید: البته بارندگی‌های اخیر ناشی از ورود آب‌های سطحی به شبکه فاضلاب حجم ورودی را افزایش داده و مشکلات را مضاعف کرده است.
