گزارش
گسترش ارائه خدمات سلامت روان در کردستان
یک روان‌شناس: مسئولان علوم پزشکی و وزارت بهداشت به‌حضور روان‌شناس و مشاور در واحدهای روستایی و شهری در کنار پزشک توجه کنند
زانکو شریفی| سروآباد- خبرنگار:
با توجه به آمار بالای بیکاری، نبود آموزشهای لازم در زمینه‌های گوناگون، موارد اضطرابزا، آسیب و اختلال‌های روانی افزایش مییابد. خانوادهها در ایجاد سلامت جامعه نقش بسزایی بر عهده دارند. طبق آخرین غربالگریهای امور اجتماعی استانداری، مسائلی همچون افسردگی، ناراحتیهای روانی، بدبینی و پرخاشگری و عصبانیت بین نوجوانان و جوانان کردستان رو به ازدیاد است و همین موضوع زمینه‌ساز اضطراب، ترس و حالات روانی است که اگر درست کنترل نشوند، هم به افراد جوان و هم به خانواده و اجتماع آسیب میرساند. البته از سوی دیگر ارائه خدمات سلامت روان هم در استان در حال افزایش است. خدماتی که هدف آنها حفظ سلامت خانواده ها در استان است.
ترویج فرهنگ مراجعه به روان‌شناس
یک متخصص مشاوره خانواده در رابطه با بهداشت روان می‌گوید: بهداشت روان افراد قاعدتاً برگرفته از محیط خانوادگی است. فردی که محیط خانوادگی سالمی داشته باشد، بهداشت روان سالمی را دارد. فرد سالم در خانواده سالم است و خانواده سالم باعث ایجاد جامعه سالم می‌شود.
«ناصر یوسفی» با اشاره به عوامل تأثیرگذار در بهداشت روان می‌افزاید: عوامل فیزیولوژیکی، روان‌شناختی و اجتماعی در به وجود آوردن جامعه سالم نقش دارند که خانواده از همه مهمتر و تأثیرگذارتر است.
وی اظهار می‌کند: متأسفانه در استان کردستان به دانش خانواده توجه کمی شده است، باید آگاهی افراد در این زمینه بیشتر شود. به‌ویژه قبل از ازدواج که افراد با آگاهی کامل زندگی مشترک را شروع کنند. اگر مبنای زندگی مشترک علم و آگاهی باشد، زوجین در آینده زندگی سالمی خواهند داشت.
تأثیر خانواده بر سلامتی کودک
این متخصص به تأثیر خانواده بر سلامتی کودک اشاره و تصریح می‌کند: موقعی که مشاجرات خانوادگی نباشد، کودک از لحاظ روانی و جسمی سالم بار میآید. پس توجه به خانواده سالم رکنی اساسی و مهم است.
«ناصر یوسفی» درباره پدیده طلاق در استان می‌گوید: استان کردستان از استانهای مشکل‌دار در آسیب طلاق و جدایی زوجین است. خوشبختانه در چند سال اخیر دادگاه افرادی را که برای جدایی و طلاق مراجعه کرده‌اند به مراکز مشاوره می‌فرستد و در مراکز مشاوره بیشتر آنها با تکنیک‌های مشاوره و مهارت‌های زناشویی متقاعد می‌شوند که به زندگی مشترکشان بازگردند.
وی می‌افزاید: مراجعین در استان بیشتر به علت ناآشنایی با مهارت‌های زندگی، آسیب‌های حاکم در خانواده، نبود ساز و کار برای حل مسائل مراجعه میکنند، چراکه بلد نیستند کوچک‌ترین مسائل را چگونه حل کنند و با توجه به این‌که آموزش ندیدهاند باید به آنها بیشتر توجه شود. با این قبیل کارها میتوان به بهداشت روان افراد جامعه کمک کرد.
یوسفی با بیان این‌که مسئولان علوم پزشکی و وزارت بهداشت در واحدهای کوچک روستایی، شهری و استانی در کنار پزشک به روان‌شناس و مشاور توجه کنند، می‌افزاید: به همان میزانی که افراد به جسم توجه میکنند به روان و بهداشت روان هم باید توجه کنند. امروزه بیشتر آسیب‌های روانی متأثر از عوامل روان‌شناختی است. برای بهبود سلامت روان ضروری است که فرهنگ مراجعه به روان‌شناس و مشاور از طریق رسانه‌ها و دانشگاهها، برگزاری سمینار و برنامهها ترویج شود، چراکه با این کار بیشتر مسائل و موارد روانی حل‌وفصل می‌شود.
ارائه خدمات روانی در استان
مدیرگروه سلامت روان علوم‌پزشکی کردستان با اشاره به ارائه خدمات روانی در استان می‌گوید: سال پیش در روستاها به صورت فعال به وسیله بهورز، سیستم بهداشتی و پزشک، بیماریابی و آموزش لازم به آنها داده می‌شد.
«فاروق وفایی» ادامه می‌دهد: اواخر سال ۹۴ کار ما به عنوان مسئولان بهداشتی با هدف ارتقای سطح زندگی و بهبود افراد دارای اختلال در سطح شهرها شروع شد. اکنون در این سیستم سلامت روان پزشک، روان‌شناسان و مراقبان سلامت کار میکنند.
وی اظهار می‌کند: به صورت فعال مشغول بیماریابی و ارائه خدمات هستیم و سیستم ارجاعمان فعال شده است. یعنی برای سطح بالاتر برای بستری کردن بیمار در بیمارستان‌های روان‌پزشکی، به صورت سیستماتیک بیمار را به بستری شدن هدایت میکنیم. قبلاً بخش بستری طوری بود که خود بیمار مراجعه میکرد و بستری می‌شد، اما اکنون به صورت سیستماتیک بیمار را شناسایی و برای مراحل بستری شدن، ویزیت روان‌پزشک و کارهای تخصصی اقدام میکنیم. مدیرگروه سلامت روان علوم‌پزشکی کردستان می‌افزاید: برای ارائه آمار بیماران روانی از مدل آمارهای ملی پیروی میکنیم. مثلاً ۲۳/۶ درصد افراد ۱۵تا۶۰ سال دچار اختلال و مشکل روانی هستند که نیاز به خدمات روانی دارند. کردستان هم با همان آمار ملی مطابقت می‌کند.
همه مراکز بهداشتی استان روان‌شناس دارند
مدیر گروه سلامت روان علوم‌پزشکی کردستان تصریح می‌کند: اعتیاد، طلاق، کودک‌آزاری هم در حوزه روان اتفاق میافتد. کار اختصاصی ما در دانشگاه علوم‌پزشکی کردستان اختلالات روان‌پزشکی است. به صورت فعال و عینی برای سیستم بهداشتی روان‌شناس جذب کردیم. همه درمانگاهها و مراکز بهداشتی درمانی شهری استان روان‌شناس دارند. همچنین روان‌شناس به برگزاری جلسات آموزشی و جلسات مشاوره خصوصی و ارجاع دادن افراد به روان‌پزشک در سطح شهر اقدام می‌کند.
وفایی عنوان می‌کند: تا ۳ سال پیش در سطح روستا چنین چیزی نداشتیم. این سیستم به واسطه کارشناس بهداشت فعالیت می‌کند و تاکنون نه‌تنها در کردستان بلکه در سطح کشوری نتوانسته‌ایم برای روستاها روان‌شناس جذب کنیم. در برنامه هست که به ازای هر مرکز بهداشتی درمانی در روستاها یک روان‌شناس حضور داشته باشد.
تمام 16 بیمارستان سطح استان، بیماران روانی را پذیرش می‌کند. طبق بخش‌نامه ۱۰درصد تختهای بیمارستانها با ضریب ۷۰ درصد اشغال باید تخت روان‌پزشکی نیز داشته باشند. در بیشتر شهرها چنین چیزی را داریم. این آمار جدا از بیمارستان‌های اختصاصی «قدس» در سنندج است. این بیمارستان‌های اختصاصی مختص بستری شدن بیماران روانی است. همچنین در بیمارستان امام خمینی(ره) سقز ۲۰ تخت برای بستری چنین بیمارانی وجود دارد.
امکانات روان‌درمانی استان
مدیرگروه سلامت روان علوم‌پزشکی کردستان می‌گوید: علوم پزشکی جدا از خدمات در بیمارستان و درمانگاهها به افراد متخصص هم مجوز مطب روان‌پزشکی داده، اما گونه مجوزی برای تأسیس مؤسسات درمانی صادر نکرده است. بهزیستی برعکس علوم پزشکی است. بهزیستی به روان‌شناسان مجوز می‌دهد، اما به روانپزشکان خیر. غیر از این موارد سازمان نظام روان‌شناسی در چند سال اخیر چندین مرکز را در استان فعال کرده و خدمات روان‌شناختی ارائه میدهند. همچنین در بیمارستان قدس ۱۲۰ تخت، بیمارستان کوثر ۲۰ تخت برای بیماران سایکوسوماتیک (جسمی روانی) و بیمارستان توحید هم تخت‌هایی دارد. 2 گروه روان‌پزشکی و روان‌شناسی در بیمارستان قدس فعالند که این 2 گروه برای بیماران مراجعه‌کننده خدمات ارائه میدهند. همچنین بخشی برای پوشش دادن به بیماران معتاد که به مادون آرام نیاز دارند، اختصاص یافته است.
