دستفروشی غذا در پیاده‌رو‌ها

فرزاد عسگری|  البرز - خبرنگار:

دستفروشی غذا از دیرباز در شهرهای مختلف وجود داشته است. به عنوان مثال فالوده-بستنی، جگرکی و کبابی‌هایی که در خیابان لاله‌زار تهران وجود داشت بخشی از هویت این منطقه شده بود. این روزها شاهد این پدیده در خیابان‌های نظرآباد هم هستیم، طوری که اگر چند قدمی در خیابان‌های اصلی راه بروید، به فاصله هر 100 یا 200 متر، حداقل یک غذافروشی سیار فلافل یا جگرکی به چشم می‌خورد. 

فرار از مالیات، اجاره ملک و هزینه خدمات موجب شده تا افراد به‌جای تاسیس رستوران یا فست فود در محل مناسب، اقدام به دستفروشی در خیابان‌های شهر کنند. در ادامه بیشتر به بررسی این پدیده نوظهور در شهرستان نظرآباد که در بسیاری موارد غیراصولی و گاه بدون رعایت نکات بهداشتی صورت می‌گیرد، می‌پردازیم.


جگرکی‌های سیار

حوالی ساعت 21 برای بررسی بهتر موضوع به خیابان تهران، بلوار آیت‌الله خامنه‌ای رفتیم. هر 2‌طرف بلوار، به فاصله حداکثر 50 متر، عده‌ای دور آتش جمع شده و مشغول کباب کردن غذا روی زغال هستند. 
یکی از این عرضه‌کنندگان غذا در خیابان‌های نظرآباد می‌گوید: حدود 3 سال است که به این کار مشغولم. قبلا در یک شرکت تولیدی کار می‌کردم که تعطیل شد و همه کارگرانش را اخراج کرد. سرمایه کافی برای اجاره مغازه ندارم و با درآمد این کار فقط می‌توانم اسباب گذران زندگی روزانه‌ام را تامین کنم و چیزی برای پس‌انداز باقی نمی‌ماند. با گران شدن گوشت، قیمت دل و جگر هم افزایش پیدا کرد در نتیجه ما هم مجبور شدیم قیمت هر سیخ دل و جگر را بالا ببریم و این امر موجب کاهش تعداد مشتری‌ها شده است.

«قاسم همتی» که منکر هرگونه آلودگی و عدم رعایت بهداشت است، درباره فاسد شدن مواد غذایی بیان می‌کند: من برای این‌که مواد گوشتی فاسد نشوند، یک یخچال پشت وانت نصب کرده‌ام. البته بیشتر فعالان این صنف همین کار را هم نمی‌کنند و گوشت‌ها را درون یخ نگه می‌دارند. من از شب قبل همه مواد غذایی را می‌شویم تا مدیون مردم نباشم.

وی می‌افزاید: خودروهای گشت اداره اماکن و شبکه بهداشت حداکثر ماهی یک بار برای جمع‌آوری یا تذکر به ما مراجعه می‌کنند. در شرایط فعلی مجبوریم با آنها مدارا کنیم تا اجازه دهند به فعالیتمان ادامه دهیم. اگر تسهیلات و شرایط مناسب برای تاسیس واحد تجاری در شهر وجود داشته باشد، هرطور شده یک مغازه اجاره می‌کنم، اما متاسفانه گرفتن مجوزهای بهداشت و اصناف آنقدر سخت و پرخرج است که ترجیح می‌دهم دستفروشی را ادامه دهم.

یکی دیگر از دستفروشان در اطراف نظرآباد مشغول سیخ زدن کتف و بال مرغ است. چرخ‌دستی‌اش بوی روغن سوخته می‌دهد و اکثر نقاطش به شدت چرب است. داخل قابلمه بزرگی که پر از روغن است و به وسیله کپسول گاز داغ می‌شود، فلافل و سوسیس سرخ می‌کند. او می‌گوید: هزینه‌ای بابت اجاره مغازه و برق پرداخت نمی‌کنم و همین موجب می‌شود سود بیشتری از فروش عایدم شود. در صورت اجاره واحد تجاری، با احتساب هزینه‌های جانبی و افزایش قیمت مواد غذایی، سود چندانی نخواهم کرد.

«ایوب زمانیان» ادامه می‌دهد: همسرم از شب قبل مواد غذایی را در خانه آماده می‌کند تا خوب جا بیفتد، سپس در فریز آنها را منجمد می‌کنیم تا فاسد نشوند. بهداشت را هم تا جایی که بتوانیم رعایت می‌کنیم، اما فکر نمی‌کنم کار ما بتواند پروانه بهداشت بگیرد. البته من از صندوقچه‌های یونولیتی استفاده می‌کنم تا یخ گوشت‌ها باز نشود.


دقت در نگهداری گوشت و جگر

یک متخصص تغذیه درخصوص شرایط نگهداری گوشت و جگر می‌گوید: مدت نگهداری گوشت، جگر و دل گاو و گوسفند در یخچال حداکثر 48 ساعت است. نگهداری این مواد خارج از یخچال تنها 3 تا 4 ساعت در هوای اتاق امکان‌پذیر است. احتیاط در مصرف گوشت قرمز و به‌ویژه جگر و شیوه درست نگهداری این مواد با توجه به امکان آلودگی گوشت به بیماری‌های مختلف، مانند تب کنگو، ضروری است.«سعید بهرامی» می‌افزاید: لاشه دام باید به مدت 24 ساعت در محیط سردخانه یا یخچال نگهداری شود تا عوامل احتمالی بیماری از بین بروند.

وی اظهار می‌کند: جگر جزو مواد غذایی بسیار حساس به بیماری‌هاست. چنانچه مردم در نظر دارند آن را به صورت کبابی مصرف کنند، حتما باید توجه داشته باشند که حرارت پخت به گونه‌ای باشد که تکه‌های جگر مغزپخت شود. در ضمن، شست‌و‌شوی قبل از پخت نیز بسیار حائز اهمیت است و باید به گونه‌ای باشد که خون دام به طور کامل از روی آن پاک شود.

اجرای طرح ساماندهی اغذیه‌فروشان

مدیر روابط عمومی شهرداری نظرآباد با اشاره به اهمیت رفع مشکلات دستفروشان می‌گوید: با توجه به این‌که عرضه محصولات غذایی در خیابان‌های شهر وجهه خوبی ندارد و از نظر بهداشتی هم مناسب نیست، طرحی برای ساماندهی دستفروشان غذا پیشنهاد شد که با کمک بخش خصوصی و پیمانکاری به سرانجام رسید.
«سهیلا آلاداغلو» ادامه می‌دهد: طبق این طرح، چندین کانکس با امکان ایجاد فضای پخت غذا در پارک شهرک فرهنگیان نظرآباد قرار داده شد. واگذاری این کانکس‌ها که با قیمتی پایین‌تر از واحدهای تجاری در دسترس هستند، بر عهده بخش خصوصی است.