بازگشت زندگی به بافت تاریخی ارومیه

هادی پناهی |  ارومیه – خبرنگار:


ارومیه بزرگ‌ترین شهر آذربایجان غربی است و تاریخ غنی‌ای را نیز با خود به همراه دارد. هنوز بسیاری از بافت‌های تاریخی که به نوعی هویت ارومیه را تشکیل می‌دهند پابرجا ایستاده‌اند اما نفس‌های آخر خود را می‌کشند. در این میان سال‌هاست که طرح‌های زیادی برای احیای بافت‌های تاریخی شهرستان مطرح شده اما در واقعیت اتفاق خاصی رخ نداده است. در آخرین طرح که اخیرا از سوی سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری ارومیه ارائه شده بیشترین بخش سخت‌‌افزاری احیای بافت‌ها از طریق دولت و دیگر اقدامات به دست خود صاحبان منازل قدیمی انجام خواهد شد و شهرداری نیز از آنها پشتیبانی خواهد کرد. 


تحرک اقتصادی در بافت سنتی 

رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری ارومیه می‌گوید: طرح احیای بافت‌های تاریخی ارومیه به شورای شهر ارسال شده و در کمیسیون سرمایه گذاری، مشارکت و گردشگری نیز مورد موافقت قرار گرفته است.
«رضا مشهدی کشتیبان» ادامه می‌دهد: با وجود نظر مثبت کمیسیون سرمایه‌گذاری به عنوان کمیسیون تخصصی، اعضای شورای شهر در صحن ایراداتی را وارد کرده‌اند و طرح برای بررسی‌های بیشتر به مرکز پژوهش‌های شورا ارسال شده 
است. مشهدی کشتیبان با اشاره به این‌که در موضوع احیای بافت‌های تاریخی موارد متعددی مطرح است، اظهار می‌کند: طرح ما ناظر بر مباحث نرم‌افزاری است. به این صورت که در بافت تاریخی به دنبال مکان‌هایی هستیم که باعث تحرک توسعه در آن منطقه شوند. معتقدیم اگر در بافت تاریخی تحرک اقتصادی را فعال کنیم خود به خود باعث حفظ و توسعه آن مناطق خواهد شد. 


تبدیل خانه‌های مسکونی به خدماتی

رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری در پاسخ به این‌که چرا با وجود شرایط اقتصادی مناسب در خیابان عطایی به عنوان یکی از مناطق بافت تاریخی ارومیه‌، خانه‌های قدیمی این منطقه در حال نابودی هستند، بیان می‌کند: در این منطقه رونق اقتصادی تنها در یک خیابان است و در داخل کوچه پس کوچه‌ها چیزی وجود ندارد. مشهدی کشتیبان با بیان این‌که به دنبال تزریق فعالیت‌های اقتصادی به کوچه‌ها هستیم، عنوان می‌کند: بر اساس این طرح در هر منطقه‌ای که یک خانه تاریخی وجود داشته باشد ما برای تغییر کاربری بنا از مسکونی به خدماتی استقبال و حمایت می‌کنیم. 

وی تاکید می‌کند: این طرح اختراع ما نیست و قبلا در شهرهایی مانند کاشان و یزد هم اجرایی شده است اما ما این الگو را بومی‌سازی کرده و به شورای شهر ارائه داده‌ایم. 


ارومیه، شهر خلاق

به گفته مشهدی کشتیبان، اگر طرح احیای بافت‌های تاریخی و سنتی در شورای شهر مصوب شود، اعلام عمومی خواهد شد تا مالکان بناهای قدیمی بتوانند از آن برای رونق محله استفاده کنند. 

این مسئول درباره این‌که قبلا نیز چنین طرح‌هایی مطرح شده و البته شکست خورده است و چه تضمینی برای موفقیت در اجرای طرح جدید وجود دارد، اظهار می‌کند: این طرح با موضوع بازآفرینی متفاوت است. در بازآفرینی کار سخت‌افزاری انجام می‌شود و به بودجه‌های هنگفتی نیاز است که عملا کار را با شکست مواجه می‌سازد، اما در طرح جدیدی که ارائه شده است حمایت‌ها معنوی است و به نوعی بستر‌های لازم برای رونق گردشگری محلات آماده می‌شود. وی درباره طرح معرفی ارومیه به عنوان شهر خلاق و ثبت آن در یونسکو می‌گوید: سازمان یونسکو بخشی به عنوان شبکه شهرهای خلاق دارد و پیش از این 2 شهر اصفهان و رشت عضو این سازمان شده‌اند. بر اساس قوانین یونسکو شهرهایی پذیرفته می‌شوند که در یکی از 7 موضوع موسیقی، صنایع دستی، هنرهای رسانه‌ای، سینما، طراحی، تغذیه و سلایق غذایی و توانایی داشته باشند تا با خلاقیت در این موارد به رونق اقتصادی و کارآفرینی دست پیدا کنند. ارومیه هم در شاخه موسیقی کاندیدا شده است اما نظر اعضای شورای شهر روی صنایع‌دستی و این طرح در حال بررسی است. 

وی تاکید می‌کند: عضویت در شبکه شهرهای خلاق، مقدمه‌ای بر قرار دادن خلاقیت و صنایع فرهنگی در قلب برنامه‌های توسعه‌ شهر در سطح محلی و همکاری فعال در سطح بین‌المللی خواهد بود. شهر ارومیه برای رسیدن به توسعه، علاوه بر توجه به بخش کشاورزی و صنعت، نیازمند توجه جدی به بخش گردشگری است زیرا دیگر بخش‌های اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند جوابگوی نیازهای افزایش درآمد و توسعه شهر باشد.


موافقت کمیسیون‌، مخالفت شورا

رئیس کمیسیون سرمایه گذاری، مشارکت و گردشگری شورای اسلامی شهر ارومیه هم در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: طرح احیای بافت‌های سنتی ارومیه در کمیسیون تایید شده است. نظر ما بر این است که با این طرح خانه‌های قدیمی احیا شود و به ارائه خدمات اقامتی و گردشگری بپردازند. «خالد حاتمی» ادامه می‌دهد: نظر برخی همکاران ما بر این است که ممکن است با این کار به هتل‌ها لطمه بخورد و همچنین از این خانه‌ها سوءاستفاده شود، اما ما می‌گوییم که رونق گردشگری در ارومیه باعث رونق کار هتل‌ها نیز خواهد شد و اماکن و نهادهای نظارتی نیز روی این خانه‌ها نظارت قانونی خواهند داشت. به گفته حاتمی در هفته آتی نیز طرح احیای بافت‌های سنتی مجددا در صحن علنی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.