بودجه 17هزار و 500میلیارد تومانی سال97 شهرداری تهران هفته گذشته تقدیم شورا شد. بلافاصله بودجه در اختیار مردم قرار گرفت تا برای نخستینبار جزئیات بودجه شهرداری در معرض دید و قضاوت مردم قرار گیرد. این اتفاق گامی مهم برای شفافسازی فعالیت شهرداری بودهاست. از طرفی شهردار تهران در زمان ارائه بودجه به شورا اعلام کرد که «این بودجه، بودجهای نیست که او مورد نظرش باشد و قطعا بودجه سال آینده، تفاوت چشمگیری با آنچه امسال ارائه شده خواهد داشت.» این سخن مردیاست که روزگاری بر صندلی سازمان برنامه و بودجه کشور تکیه زده و سالها در کمیسیون بودجه شورای شهر نیز بر بودجهریزی تهران نظارت داشت. نمیتوان گفت که این همه آنچیزی است که نجفی میخواهد بهعنوان بودجه شهر تهران تنظیم کند. شاید به همین دلیل این بودجه بحثهای گوناگونی برانگیختهاست. در نگاهی اجمالی 4نکته ضروری و اساسی بهنظر میرسد که باید مورد توجه قرار گیرد.
اول: ادبیات بودجه، ادبیات غیرشفافی است. در ردیفهای گوناگون، بودجه تکراری و مبهم و بدون توجه به اهداف یکی از نکاتی است که در لایحه بودجه سال97 دیده میشود. قطعا این لایحه براساس لوایح سنوات گذشته تنظیم شده و مشخص است که ردیفهای غیرشفاف موضوعی بوده که در بودجه سالهای گذشته نیز وجود داشتهاست.
دوم: کاملا روشن است که بودجه تنظیم شده، بدون توجه به اثربخشی در سالهای گذشته تدوین شدهاست. بسیاری از کارهای تکراری که در طول سالهای گذشته و صرفا بهدلیل وجود بودجه انجام میشده دوباره قرار است اجرا شود. طرحهای غیرضرور و غیرلازم بسیاری در بودجه سال آینده نیز پیشبینی شدهاست؛ مانند نصب و ترمیم جداول، بهسازی معابر جهت تردد معلولان و سالمندان، احداث روگذر و زیرگذر، مرمت پیادهروها، همسطحسازی دریچهها و.... همه این طرحهای کوچک با بودجههای 10میلیاردی، بدون ارزیابی اثربخشی دوباره تکرار میشود. طرح اثربخشی پروژههای بزرگ و بزرگتر بماند. سوم: شهردار تهران پیشتر از شکلگیری یک خزانه مرکزی سخن به میان آورد. قرار است بودجه نیز از خزانه مرکزی شهرداری اختصاص یابد. قطعا این گام به جلو است. اما همانطور که نهادی مثل سازمان برنامه و بودجه در کشور وجود دارد که کار تخصیص بودجه را بهصورت حرفهای در دست دارد، شهرداری تهران نیز نیازمند چنین نهادی است. شاید نهادی فرادستتر از شهردار و زیرنظر اعضای شورا باید شکل گیرد تا به بودجهریزی و صرف هزینهها در قالب ردیف بودجه نظارت کامل داشته باشد. اگرنه شهرداری از یک جیب پول درمیآورد و در جیب دیگر میگذارد تا هزینه کند. تا به امروز هم گزارشهای تفریغ بودجه به جز کشف هزینه فاقد سند 300میلیاردی در دوران شهرداری احمدینژاد و هزینههای انتخاباتی در دوران قالیباف، چه کاری انجام دادهاست. چهارم: لازم است آقای شهردار شخصا تبصره 7بودجه را مجدد بازخوانی کند؛ تبصرهای که حکم مصونیت حقوقی و قضایی کارکنان شهرداری حتی پس از پایان ماموریت را نیز تضمین میکند.