بودجه لایروبی رودخانه‌ها کجا هزینه شد؟

وزارت نیرو به‌عنوان دبیرخانه شورای‌عالی آب با همکاری سایر دستگاه‌های مرتبط علاوه بر برنامه‌ریزی برای لایروبی بستر رودخانه‌ها، بدون مماشات موضوع ساخت و سازها و تجاوز به حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها را به‌طور ویژه در دستور کار خود قرار داده است. این تازه‌ترین دستور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور خطاب به رضا اردکانیان، وزیر نیرو است که دیروز در نشست شورای‌عالی آب مطرح شد.

انتقادها از لایروبی نکردن رودخانه‌ها باعث شده تا نمایندگان استان‌های سیل‌زده در مجلس انگشت اتهام را به سمت وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای بگیرند. اصلی‌ترین پرسش این است که چرا سازمان برنامه و بودجه، بودجه ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها را اختصاص نداده است؟ این سازمان دیروز در پاسخ به پرسش همشهری، جزئیاتی از اختصاص 51میلیارد و 154میلیون تومانی بودجه به تفکیک هر استان و شرکت آب منطقه‌ای را در سال97 منتشر کرد که نشان می‌دهد 72درصد از کل بودجه پیش‌بینی‌شده و مصوب سال گذشته برای اجرای طرح‌های مطالعاتی و اجرایی را اختصاص داده‌است. در بودجه سال گذشته 71میلیارد و 336میلیون تومان اعتبار در دو قالب طرح‌های مطالعاتی و اجرایی برای ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها پیش‌بینی شده بود که از این میزان سهم طرح‌های مطالعاتی 34میلیارد تومان و سهم طرح‌های اجرای مصوب 37میلیارد تومان برآورد شده که از این میزان 51میلیارد تومان بین شرکت‌های آب منطقه‌ای استان‌های مختلف توزیع شده است.

وزارت نیرو شفاف‌سازی کند
اکنون نوبت رضا اردکانیان، وزیر نیرو است که گزارشی از نحوه هزینه‌کردن بودجه اختصاصی بابت ساماندهی و لایروبی رودخانه‌ها منتشر کند. به‌ویژه اینکه برخی نمایندگان استان خوزستان می‌گویند: اگر لایروبی رودخانه‌ها انجام شده و مازاد آب پشت سدها به موقع آزادشده بود، خسارت‌های سیل کاهش می‌یافت. به‌طور مشخص ماده قانون برنامه ششم توسعه دولت را موظف می‌سازد از سال اول اجرای این قانون، در قالب قرارداد 1975میلادی (موضوع قانون عهدنامه مربوط به مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق مصوب 29/2/1355) و قوانین مربوط و در قالب بودجه سنواتی، حداقل سالانه 25درصد نسبت به لایروبی اروندرود و توسعه سواحل آن اقدام کند. به‌طوری‌که در پایان 4سال به اتمام برسد.

سازمان برنامه و بودجه می‌گوید: ردیف بودجه‌ای که در سال گذشته به‌عنوان اعتبارات مطالعاتی پیش‌بینی شده برای انجام عملیات نقشه‌برداری رودخانه، مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه، مطالعات مراحل اول و دوم ساماندهی رودخانه و نظارت بر اجرای عملیات رپرگذاری و ساماندهی رودخانه‌هاست و تنها ردیف بودجه پیمانی برای اجرای عملیات رپرگذاری، ساماندهی، لایروبی و آزادسازی تصرفات بستر رودخانه‌ها اختصاص می‌یابد و بودجه مورد انتظار وزارت نیرو را تخصیص داده است.

پیش از این وزیر نیرو، درباره مسئولیت حفظ حریم رودخانه‌ها گفته بود: براساس قانون توزیع عادلانه آب سال 61، تعیین پهنای بستر رودخانه‌ها و مسیل‌ها برعهده وزارت نیرو است اما مسئولیت ممنوعیت دخل و تصرف با اجازه و ورود وزارت نیرو و قانون پیشگیری خطر و مبارزه با وزارت کشور است و همه نهادها و سازمان‌های دولتی در قبال مبارزه با سیل مسئولیت دارند.

اردکانیان در عین حال درباره اقدام دیرهنگام در لایروبی رودخانه‌ها نیز تأکید کرد: در سال‌های 96و 97، به‌طور متوسط سالانه 350کیلومتر عملیات لایروبی در سطح رودخانه‌ها انجام شد. در کشور ۷۶۰۰۰ کیلومتر رودخانه دائمی داریم که تاکنون 1665کیلومتر کار انجام شده است و تا 1400لایروبی رودخانه‌ها به 1970کیلومتر خواهد رسید.

دستور جهانگیری به اردکانیان
جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور دیروز از وزارت نیرو خواست به‌عنوان دبیرخانه شورای‌عالی آب با همکاری سایر دستگاه‌های مرتبط، ضمن برنامه‌ریزی برای لایروبی بستر رودخانه‌ها، بدون مماشات موضوع ساخت و سازها و تجاوز به حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها را نیز به‌طور ویژه در دستور کار قرار دهد تا از حریم طبیعت به‌خصوص رودخانه‌ها صیانت شود و شاهد تکرار وقوع اینگونه خسارات و آسیب‌ها نباشیم.

او افزود: استان‌های مختلف کشور و به‌خصوص استان خوزستان باید با درنظر گرفتن پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی و نیز با توجه به آب شدن پوشش برفی کوه‌ها، احتمال وقوع سیل در ماه‌های اردیبهشت و خرداد را جدی بگیرند و برنامه‌ریزی دقیقی برای پیشگیری از بروز خسارات مالی و تلفات انسانی ناشی از سیلاب انجام دهند. فرمان دوم جهانگیری به اردکانیان بازنگری در طرح‌های احداث سدهاست که متوقف شده است. او افزود: وزارت نیرو باید سدهایی را که روند احداث آنها متوقف شده مورد بررسی قرار دهد تا درصورتی که ضرورت تکمیل آنها احساس شود، برنامه زمانبندی برای تکمیل این سدها تدوین کند.