مسکن
بازسازی خانه‌های آق‌قلا
پس از بررسی دقیق از سوی کمیسیون کارشناسی نسبت به تخریب، بازسازی و یا نوسازی خانه‌های سیل‌زده تصمیم‌گیری می‌شود
بنیامین شریعتی| آق‌قلا- خبرنگار :
کمتر از یک ماه از سیل در گلستان می‌گذرد. این سیل یک‌باره رخ نداد؛ با گذشت بیش از 10 روز از اترک و گرگان‌رود و قره‌سو سرازیر شد و بعد از عبور از گنبدکاووس به آق‌قلا و گمیشان رسید.
دو روزی است خبرهایی از ورود آب به دشت‌های مجاور ترکمن‌صحرا منتشر شده است. در حال حاضر به مرحله جدیدی در مدیریت بحران سیلاب رسیده‌ایم و آن تخلیه کامل آب و گل‌و‌لای و پس از آن بازسازی خانه‌هایی است که تخریب شده‌اند.
اگر چه اندکی دیرتر از آنچه انتظار می‌رفت، به وقوع پیوست، اما سرانجام دولت تصمیم به بازسازی خانه‌های تخریب‌شده گرفت. سرپرست استانداری گلستان می‌گوید: آب تقریبا از قسمت شرقی و شمال‌شرقی گمیشان خارج شده است.«میرمحمد غراوی» بیان می‌کند: خانه‌ها پس از بررسی دقیق توسط کمیسیون کارشناسی امکان اسکان خواهند داشت و اگر چنانچه این کمیسیون رأی به استحکام‌نداشتن بنا بدهد، تخریب و بازسازی خواهد شد. در آق‌قلا احداث کانال از ضلع شرقی و روستای یلمه‌خندان انجام شده و آب به سمت شمال‌غربی در حال هدایت است. تلاش داریم مسیرهای ورود آب به شهر را کاملا مسدود کنیم.
تسهیلات کافی نیست
اهالی آق‌قلا و بخش‌هایی از گمیشان که دچار آبگرفتگی شده بودند، حالا دغدغه دیگری دارند. آنها می‌گویند مبلغ معین شده برای بازسازی از سوی دولت ناکافی است.
«امانگلدی» یکی از ساکنان محله عیدگاه آق‌قلا که تا چند روز گذشته در آب بود، اظهار می‌کند: دولت می‌گوید برای خانه‌های شهری، 50 میلیون تومان وام و یک میلیون تومان وام بلاعوض در نظر گرفته است. برخی از این خانه‌ها بیش از 20 روز در آب بوده‌اند.
«داوود» یکی دیگر از اهالی آق‌قلا هم معتقد است کمک‌های تسهیلاتی ممکن است همه خسارت‌‌ها را پوشش ندهد.وی می‌گوید: موضوع این است که این مردم فقط خانه‌هایشان را از دست نداده‌اند. وی ادامه می‌دهد: من فکر نمی‌کنم که اینها را مدیران دولتی نتوانند درک کنند. من هر روز تصویر زلزله‌زدگان کرمانشاه را به خاطر می‌آورم که چطور خانه‌هایی یک شکل و در اندازه‌های کوچک که اصلا شبیه خانه‌های قبلی‌شان نبود، برایشان ساختند. اینها دل آدم را به درد می‌آورد.
همه خانه‌ها صددرصد آسیب ندیده‌اند
یک کارشناس شهرسازی هم می‌گوید: دولت برای چنین کمک‌رسانی‌هایی دارای محدودیت است. «عادل آذرید» بیان می‌کند: این تسهیلات عمومیت دارد. درصد خانه‌های صددرصد تخریبی بسیار کمتر از خانه‌های آسیب‌دیده است. بنابراین افراد زیادی مبلغ مناسبی دریافت می‌کنند. ممکن است این انتقاد مطرح شود که این موضوع خلاف عدالت است. اینجا نقش مدیریت استان به میان می‌آید. استان می‌تواند برای گروهی که نیاز به تسهیلات بیشتری دارند، کارگروه جداگانه‌ای تعریف کند.
وی ادامه می‌دهد: ساماندهی امور مربوط به تسهیلات و بازسازی‌ها بسیار سخت‌تر و سنگین‌تر از روند امدادرسانی است. از آنجایی که ممکن است سوءاستفاده‌هایی هم بشود، دولت نمی‌تواند اقدامی انجام دهد و تسهیلات را به صورتی در نظر بگیرد که کنترلش را از دست بدهد. بنابراین دولت از مشارکت انبوه‌سازان و کمک‌های دیگر استفاده می‌کند.
مفید بودن میزان تسهیلات
یکی دیگر ازاهالی محل که نخواست نامش ذکر شود،در باره موثر بودن وام 50 میلیون تومانی دولت برای نوسازی خانه های آسیب دیده گفت: بیشتر خانه ها آسیب دیده اند.حتی برخی از وسایل خانه ها با گل ولای غیر قابل استفاده شده‌اند.
با این حال کمک یک دولت و وام پیش بینی شده به خوبی می تواند خسارت های وارد شده را پوشش دهد.
وی افزود:اتفاق بزرگی که که درچند روزگذشته رخ داده است ، تخلیه کامل سیلاب ازمنطقه گمیشان وآق قلاست . اقدامات انجام شده درمنطقه به گونه ای است که امکان جریان آب به صورت سیلاب در منطقه به حداقل رسیده است.
ارزیابی کارایی تسهیلات پرداختی
یک کارشناس ارشد مدیریت شهری بیان می‌کند: حقیقت این است که آنچه دولت به عنوان تسهیلات می‌پردازد صرفا کمک به بازسازی است. با یک محاسبه ساده می‌توان متوجه شد که ساخت کامل یک خانه یعنی از ابتدا تا انتها با قیمت مصالح و تاسیسات ساختمانی امروز بیش از اینها نیازمند هزینه است.
«عیسی ممیزی» ادامه می‌دهد: البته دولت هم دلایل اقتصادی خود را دارد، به هر حال ابعاد حادثه گسترده است، اما مسئولان باید به نتیجه عملکرد خود هم توجه کنند. حوادثی مانند سیل و زلزله به‌ویژه در کشور ما ابعاد اجتماعی و اقتصادی فراوانی دارد. به نظر می‌رسد نتیجه چنین بازسازی‌هایی، ایجاد بافتی است که ما آن را به نام بافت ناکارآمد یا فرسوده شهری می‌شناسیم.
وی درباره راه جلوگیری از ایجاد بافت ناکارآمد یا فرسوده شهری می‌گوید: دولت اعلام کرده است که وام می‌دهم. سیمان را هم رایگان می‌دهم. اگر قرار است شهر را بازسازی کنیم، باید مشارکت دولت یا سایر نهادها آن هم در منطقه لرزه‌خیزی مانند آق‌قلا افزایش پیدا کند.
