پیشروی سیل در شهرها و روستاها
تاکنون 7 شهر و 250 روستای در معرض خطر سیل خوزستان کم و بیش تخلیه شدهاند/مسئولان لرستان و ایلام در تلاش برای بازگرداندن مناطق سیلزده به وضعیت عادی هستند
لرستان و ایلام روزهای پس از سیل فروردین 98 را میگذرانند و مسئولان کشور قول دادهاند اوضاع این استانها ظرف 9 ماه آینده بهبود خواهد یافت و شرایط زندگی در شهرهای سیلزده آنها چند ماهه به حالت عادی برخواهد گشت. این در حالی است که مردم خوزستان با سیل دوم دست و پنجه نرم میکنند و روزها و شبهای سختی را
میگذرانند.به گزارش همشهری، در لرستان، شهرستان پلدختر بیشترین آسیبها را از سیل دیده و مسئولان وعده دادهاند که کار بازسازی خانههای آسیبدیده از هفته آینده آغاز خواهد شد.
در استان ایلام نیز سیل به شهرستان درهشهر بیشترین خسارتها را وارد کرده است و حالا مسئولان در حال برآورد دقیق خسارتها هستند تا کار ساماندهی را شروع کنند. اما خوزستان هنوز گرفتار سیل است؛ مسالهای که هر روز وارد فاز تازهتری میشود و ابعاد نگرانکنندهتری پیدا میکند.
400 هزار خوزستانی در خطر سیل
سیل در خوزستان شهر به شهر و روستا به روستا در حال پیشروی است. پس از بارندگیهای شدید فروردین امسال در خوزستان، سطح آب رودخانه و سد کرخه بالا آمد و مسئولان پیشبینی کردند که احتمال سرریز کردن این سد و جاری شدن یک سیلاب بزرگ بسیار بالاست بنابراین شهرها و روستاهای حاشیه این سد باید تخلیه شوند.پس از اعلام این پیشبینی، استاندار دستور تخلیه 7 شهر و 14 روستای حاشیه سد کرخه را صادر کرد و بسیاری از ساکنان این مناطق در چادرهایی که هلال احمر و ارتش آماده کرده بودند، اسکان یافتند یا به خانههای اقوام خود رفتند.
اما بسیاری از اهالی حاضر به ترک روستاهای خود نشده و همچنان ماندهاند تا از خانهها، مزارع و دامهای خود در برابر سیل محافظت کنند.آنها با کمک یکدیگر و با وجود کمبود امکانات و تجهیزاتی همچون لودر اقدام به ایجاد سیلبندهایی در روستاهای خود کردند تا مانع ورود سیلاب به خانه و زندگیشان شوند، هرچند برخی از این سیلبندها در برابر هجوم سیلاب طاقت نیاورده و تخریب شدهاند و روستاهای زیادی تاکنون زیر آب رفتهاند. در تعدادی از این روستاها، به -خصوص در سوسنگرد، به دلیل نزدیکی به رود کرخه، تردد در معابر و نیز کمکرسانی به مردم تنها با قایق ممکن است. برخی امدادرسانیها نیز تنها با بالگرد انجام میشود و امکان توزیع زمینی آنها وجود ندارد.
از زمان وقوع سیل اول (12 فروردین امسال) در خوزستان تاکنون دستور تخلیه حدود 250 روستا و 7 شهر این استان صادر شده است، 105 روستا دچار آبگرفتگی شدهاند و حدود 105 هزار سیلزده در اردوگاهها و محلهای اسکان اضطراری اسکان داده شدهاند. به گفته وزیر کشور، 400 هزار خوزستانی در معرض خطر وقوع سیل هستند.
در این شرایط سیلاب موجب ورود پسماندهای نفتی به رودخانه کارون هم شد و به مشکلات اخیر افزود.
تخلیه 5 منطقه شهر اهواز
اما هشدار تخلیه روستاها و شهرها تنها به ساکنان حاشیه کرخه محدود نشد و پنجشنبه گذشته (22 فروردین) بود که 5 منطقه شهر اهواز نیز هشدار تخلیه گرفتند. عین دو، گلدشت، سیاحی، سادات و سلیمآباد 5 منطقهای بودند که دستور تخلیه آنها صادر شد و بسیاری از ساکنانشان پس از انتشار خبر لزوم تخلیه، خانههای خود را ترک کردند و به اردوگاههایی که برای اسکان سیلزدهها در اهواز آماده شده است، پناه بردند.
هشدار تخلیه مناطق اهواز پس از آن اعلام شد که آب 2 رودخانه دز و کرخه در مقطع الهایی (واقع در اهواز) به هم پیوست و به سمت اهواز جاری شد و مناطقی از شهر ازجمله عیندو را زیر آب برد که با اقدام بهموقع همه دستگاههای امدادرسان و نیروهای مردمی، جلوی پیشرفت آب در شهر گرفته شد.
«جمال عالمی نیسی» فرماندار اهواز گفته که مشکل ورود سیلاب به شهر مدیریت شده است و جای نگرانی نیست و با اینکه دستور تخلیه برخی مناطق اهواز صادر شد، اما سیلبند ایجاد شده و دستگاههای اجرایی آماده دفاع از شهر هستند.جاری شدن سیلاب در اهواز به پسزدگی و بالا آمدن فاضلاب در سطح شهر منجر شده و بسیاری از مناطق با فاضلاب روان و بدبو درگیر هستند. به گفته مسئولان، اگر مشکل پسزدگی کنترل نشود، فاضلاب به خانههای مردم هم وارد و مشکلات دوچندان خواهد شد.اما در شرایطی که مردم خوزستان با افزایش آورد سد کرخه و احتمال سرریز کردن آن دست و پنجه نرم میکنند، مسئولان هواشناسی خوزستان از وقوع و ادامه بارندگی در استان تا یکشنبه هفته جاری خبر دادهاند.
با اینکه رئیس جمعیت هلال احمر کشور چهارشنبه گذشته اعلام کرد که «وضعیت سیلاب در خوزستان هنوز بحرانی نشده، اما نگرانکننده است»، مدیرکل آموزش و پرورش این استان گفته است: اگر شرایط سیلاب به همین شکل ادامه پیدا کند، مجبور میشویم سال تحصیلی را در خوزستان پایانیافته اعلام کنیم. او گفت: باید ببینیم شرایط تا چند روز آینده چگونه خواهد بود. به گفته«محمدتقیزاده» در صورت اعلام پایان سال تحصیلی در مناطق درگیر سیل، برای سالآینده جبران عقب ماندگیها لحاظ خواهد شد.
امدادرسانی ادامه خواهد داشت
اما از زمان وقوع سیل اول در خوزستان تاکنون وزیران کشور، نیرو، نفت، دفاع، جهاد کشاورزی، بهداشت و آموزش و پرورش، تعدادی از مقامات نظامی کشور و نیز استاندار تهران به خوزستان آمدهاند تا از نزدیک در جریان اوضاع مناطق سیلزده خوزستان قرار بگیرند و بتوانند اقدامات لازم را برای کمکرسانی انجام دهند.
«عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور که در جریان وقوع سیل خوزستان برای بار سوم به این استان سفر کرده، آخر هفته گذشته به همراه استاندار خوزستان از وضعیت کانال «سلمان» در حاشیه شهر اهواز بازدید و از نزدیک وضعیت این کانال را که جریان آن به آبگرفتگی برخی نقاط حاشیهای شهر اهواز منجر شد، بررسی کرد.
رحمانی فضلی گفت: هشدارهایی که داده میشود تنها برای جلوگیری از وقوع هرگونه حادثه احتمالی است و جای هیچگونه نگرانی نیست چون مسئولان پیش از وقوع هرگونه اتفاقی مردم را مطلع خواهند کرد.«رضا اردکانیان» وزیر نیرو نیز در سفر به خوزستان اعلام کرد: فرایند کاهش خروجی سدها از جمله سد کرخه در حال انجام است و با استناد به محاسبات انجامشده پیشبینی میکنیم که در یک بازه زمانی کوتاه بتوانیم مقداری از خروجیها را به نفع کاهش فشار مناطق پاییندست به خصوص اهواز انجام دهیم.
سرتیپ «امیر حاتمی» وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز در سفری که آخر هفته گذشته به خوزستان داشت، گفت: امدادرسانیهای صورت گرفته توسط نیروهای مسلح تا زمان از بین رفتن کامل بحران سیل ادامه خواهد داشت.
وزارت نفت روی محیط زیست حساس است
«بیژن نامدار زنگنه» وزیر نفت نیز پنجشنبه گذشته برای بررسی وضعیت تاسیسات نفتی در شرایط سیلاب و همچنین بازدید از نحوه پشتیبانی شرکتهای وابسته به این وزارتخانه در مقابله با سیل به خوزستان آمد. وی روز جمعه نیز از تاسیسات نفتی و نیز تالاب هورالعظیم بازدید هوایی انجام داد.زنگنه پنجشنبه شب نیز در جمع خبرنگاران درباره خبری منتشر شده در شبکههای اجتماعی مبنی بر ممانعت وزارت نفت برای هدایت سیلاب کرخه به سمت تالاب هورالعظیم به منظور حفظ تاسیسات نفتی گفت: دور تا دور همه تاسیسات نفتی ما در تالاب هورالعظیم آب است و جایی وجود ندارد که بدون آب باشد و هیچ انسان باشرافتی هم برای تولید چند هزار بشکه نفت به دنبال این نیست که به مردم خسارتی وارد شود.
وزیر نفت تاکید کرد: ما روی مسائل زیستمحیطی حساسیت داریم تا مشکلاتی برای محیط زیست به وجود نیاید چون مردم قرار است پس از سیلاب هم در حاشیه هورالعظیم زندگی کنند.
زنگنه با اشاره به اینکه تمام امکانات صنعت نفت از روز نخست وقوع سیل در خوزستان برای کاهش درد و رنج مردم این استان مورد استفاده قرار گرفت، گفت: اما دشمنان به دنبال انتشار این شایعه هستند که وزارت نفت مانع ورود آب به تاسیسات نفتی میشود.
وی افزود: مسئولان دولت، صنعت نفت و مدیران استانی خوزستان هرگز به دنبال خسارت زدن به مردم برای حفظ تاسیسات نفتی نبودهاند و نیستند.ضمن این که در روزهای سیلاب خوزستان، ما برای حفظ جان سیلزدهها میزان تولید نفت را کاهش دادیم. زنگنه اظهارات خود را در حالی مطرح کرده که فعالان محیطزیست و خبرنگاران خوزستان تاکید دارند وزارت نفت برای حفظ تاسیسات نفتی خود که در هورالعظیم قرار دارد، حاضر نیست آب ناشی از سیل کرخه را به سمت این تالاب هدایت کند. برای همین تعدادی از مخازن هورالعظیم خشک و بیآب ماندهاند.
پرداخت خسارت کشاورزان از امروز
وزیر جهاد کشاورزی نیز در بازدید از مزارع سیلزده خوزستان از جمله شهرستان شوشتر، از پرداخت خسارت سیل به کشاورزان خبر داد و گفت: خسارت آن دسته از کشاورزان خوزستانی که مزارع خود را بیمه کرده بودند، از 24 فروردین (امروز) پرداخت میشود.
«محمود حجتی» اضافه کرد: برای آن دسته از کشاورزانی که مزارع آنها بیمه نشده است، با پیشنهادهایی که وزارت جهاد کشاورزی به دولت ارائه داده، پس از تصویب، به پرداخت خسارت به صورت بلاعوض و وامهای قرضالحسنه اقدام خواهد شد. حجتی عنوان کرد: امهال 3 ساله وامهای دریافتی کشاورزان آسیبدیده از سیل هم عملیاتی خواهد شد.
آبگیری دائمی هور؛ راه کنترل سیل خوزستان
جمعی از اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز در نامهای خطاب به رئیسجمهوری خواستار آبگیری دائم تالاب هورالعظیم برای کنترل سیلاب در خوزستان شدند. این نامه را 114 استاد این دانشگاه امضا کردهاند.
در این نامه آمده است: «علیرغم وعده مسئولان در مورد آبگیری تالاب هورالعظیم برای هدایت سیل جاری در خوزستان و برخلاف درخواستها و تقاضاهای مکرر همه آحاد مردم، بزرگان و دلسوزان، همچنان از آبگیری بخشهایی از تالاب هورالعظیم خودداری میشود و این امر موجب مصائب بسیاری برای مردم به ویژه اقشار مستضعف استان شده است.»در بخش دیگری از این نامه آمده است: «خواستاریم که در اسرع وقت فرمان آبگیری کل تالاب هورالعظیم به صورت دائمی داده شود تا از خطرات جانی و مالی و فلج شدن فعالیت بسیاری از مردم، گروهها، نهادها و موسسات و خسارات جبرانناپذیر زیست-محیطی به مردم خوزستان پیشگیری شود.»در این نامه تاکید شده است که «هرگونه فعالیت اقتصادی در تالاب هورالعظیم از جمله در حوزه نفت باید با حفظ محیط زیست تالاب باشد.»
احتمال وقوع سیل در آبادان
اما با سرازیر شدن روانآبها از سمت عراق به آبادان، احتمال جاری شدن سیل در این شهرستان نیز دور از ذهن نیست.
فرماندار ویژه آبادان با ابراز نگرانی از سرازیر شدن روانآبها از سمت عراق به آبادان گفت: تدابیر لازم برای مهار روانآبها از سمت عراق در حال انجام است.«زینالعابدین موسوی» با بیان اینکه سیلاب در شهرستان آبادان تحت کنترل است و تاکنون شرایط بحرانی مدیریت شده، گفت: الان نگران جاری شدن سیلاب از سوی سدهای عراق و روانه شدن آب از آن سوی مرز به سمت آبادان و خرمشهر هستیم.موسوی گفت: به منظور پیشگیری از بحران احتمالی، ساخت 7 کیلومتر سیلبند و انسداد 7 نهر در دست اجراست تا مسیر سیلاب از سمت اروندرود مهار شود.وی تاکید کرد: تمامی امکانات از سوی ارگانهای اجرایی در آبادان بسیج شدهاند تا این بحران را به خوبی مدیریت کنیم.
تلاش برای کنترل سیلابها در سد سیمره ایلام
از وقوع سیل استان ایلام نیز حدود 2 هفته میگذرد و مسئولان حوزههای گوناگون در حال برآورد خسارتهای وارد آمده به زیرساختها و بخشهای مختلف از جمله راهها، واحدهای مسکونی، تاسیسات شهری، آب و فاضلاب شهری و روستایی، برق، مخابرات، کشاورزی، میراث فرهنگی، گردشگری و... هستند.
طبق گفته «قاسم سلیمانی دشتکی» استاندار ایلام، ۲۰ هزار واحد مسکونی در این استان بر اثر سیلاب اخیر آسیب دیدهاند که حدود ۲ هزار واحد به بازسازی کامل نیاز دارند.
از میان شهرهای آسیبدیده از سیل در ایلام، بیشترین خسارتها به شهرستان درهشهر وارد شده است.
بحران سیل در ایلام مدیریت شد
پس از وقوع سیل ایلام، وزیر جهاد کشاورزی از مناطق سیل زده این استان بازدید کرد.
«محمود حجتی» با اعلام رضایت از عملکرد مدیریت بحران استان گفت: استان ایلام، علیرغم کوهستانی و مستعد سیل بودن و با وجود بارش بیسابقه، خوشبختانه تلفات جانی نداشت و هزینه کمتری ایجاد در سیل اخیر داد و از این بابت از استاندار و مجموعه همکاران تشکر میکنم.
تملک اراضی مخزن سد سیمره
وزیر نیرو هم که طی روزهای اخیر به استانهای سیلزده سفر کرده است، سفری هم به ایلام داشت و در بازدید از سد سیمره واقع در شهرستان بدره گفت: سد سیمره یکی از افتخارات مهندسی ایران است که نقش مهمی در کنترل سیلاب، تامین آب شرب و کشاورزی و مسائل زیستمحیطی دارد.
وی ادامه داد: در سیل هفتههای گذشته، سد سیمره نقش مهمی در کنترل سیلابها داشت، ولی به دنبال بازبینی راهحلهای جدید برای کنترل سیلابها در این سد هستیم.
اردکانیان عنوان کرد: یکی از مهمترین راهکارها تملک اراضی کشاورزی و مسکونی روستاهای قرار گرفته در محدوده مخزن سد سیمره است که سرعت بیشتری میگیرد و دولت متعهد شده است تا 3 ماه آینده این اراضی تملک شوند.وی افزود: این مهم باعث میشود آبگیری بیشتری در سد سیمره انجام شود و در پاییندست و بالاستدست مشکلات کمتری بر اثر سیلابها به وجود آید چراکه خروجی این سد به کرخه خوزستان سرازیر میشود.
وزیر نیرو تاکید کرد: اولویت وزارت نیرو استفاده حداکثری از سد سیمره است و امیدواریم مشکلات روستاهای قرار گرفته در نزدیکی مخزن این سد هم حل شود.
آغاز بازسازی خانههای سیلزده پلدختر از هفته آینده
در لرستان حدود 2 هفته از وقوع سیل ویرانگر میگذرد و اوضاع سیلزدگان هنوز عادی نشده است چراکه خانههای بسیاری از مردم مناطق سیلزده تخریب شده و به بازسازی نیاز دارند. به گفته مسئولان، در سیل اخیر لرستان 5 هزار واحد مسکونی و تجاری آسیب
دیدهاند.
آسیب دیدن زیرساختها نیز قابل توجه بوده است به طوری که به گفته مسئولان مربوط ۱۵۰۰ میلیارد تومان به حوزه راه، ۶۳ میلیارد تومان به برق، 300 میلیارد تومان به آب و فاضلاب شهری و ۱۵۲ میلیارد تومان به آب و فاضلاب روستایی خسارت وارد آمده است. همچنین به گفته مدیرکل ارتباطات لرستان، یکسوم خطوط فیبر نوری استان - معادل 500 کیلومتر - در سیل اخیر تخریب و 31 میلیارد تومان به زیرساختهای ارتباطی این استان خسارت وارد شد.
در این سیل آثار تاریخی و گردشگری استان نیز در امان نماندند و 80 اثر آسیب دیدند که مبلغ کل آسیبها در این زمینه تاکنون 70 میلیارد تومان برآورد شده است.
مسئولان لرستان میگویند با توجه به شرایط زمینشناسی، توپوگرافی کوهستانی و میانگین بالای بارشها، این استان با داشتن ۴۳۶ نقطه سیلخیز جزو ۵ استان اول کشور از نظر سیلخیزی است.
پاکسازی پلدختر از گل و لای
در سیل لرستان حدود 5 هزار واحد مسکونی و تجاری آسیب دیده که از این تعداد 3 هزار واحد متعلق به شهرستان پلدختر است. اکنون استاندار لرستان از آغاز به کار عملیات بازسازی خانههای تخریب شده این شهرستان از هفته آینده خبر داده است.«موسی خادمی» در پایان هفته گذشته در این رابطه گفت: امیدواریم از هفته آینده هرچه سریعتر بتوانیم با پرداخت وام و کمک بلاعوض به سمت بازسازی خانههای تخریب شده پلدختر برویم تا کمکم وضعیت عادی در منطقه ایجاد شود.استاندار لرستان گفت: پاکسازی شهر سیلزده پلدختر از گل و لای در حال انجام است و گاز، برق و آب مردم وصل شده و کار بازسازی خانهها هم از هفته آینده شروع میشود.
بازسازی ۹ ماهه پلدختر
مسئول بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نیز از بازسازی ۹ ماهه پلدختر خبر داد و گفت: ارزیابی خسارتهای وارد شده به پلدختر به اتمام رسیده و کار بازسازی شهر و روستاهای این شهرستان از هفته بعد آغاز خواهد شد.«غلامحسین خانی» اظهار کرد: با کمکهای مردمی، حوزه علمیه، بسیج، ارتش، سپاه و شهرداری تهران امیدواریم بتوانیم طی چند روز آینده پاکسازی شهر را تمام کنیم.
ابلاغ طرح حفاظت اضطراری از قلعه فلکالافلاک و پل کشکان
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان نیز گفت: طرح حفاظت اضطراری 2 اثر تاریخی قلعه فلکالافلاک و پل کشکان که در جریان سیل آسیب دیدهاند، ابلاغ میشود.
«امین قاسمی» بیان کرد: به منظور پایش و بررسی قلعه فلکالافلاک و پل کشکان و پیرو سفر معاون میراث فرهنگی کشور، 3 نفر از کارشناسان و مشاوران معاونت میراث فرهنگی کشور با تخصص سازه و گرایشهای مختلف از این آثار بازدید کردند.وی افزود: در این بازدید آخرین رانش تپه و بنای قلعه فلکالافلاک از نظر سازهای و همچنین وضعیت پایه پل تاریخی کشکان مورد بررسی قرار گرفتند.قاسمی ادامه داد: در این بازدید مقرر شد به منظور شروع مرمتهای اضطراری در این 2 اثر، پس از بررسی مرمتهای قبلی، طرح حفاظت اضطراری قلعه فلکالافلاک و پل کشکان به استان ابلاغ شود.
وعدههای وزیر نیرو
در جریان وقوع سیل در لرستان چند وزیر از جمله وزیر نیرو به این استان سفر کردند. وزیر نیرو که آخر هفته گذشته به لرستان سفری داشت، در جلسه ستاد مدیریت بحران این استان عنوان کرد: رئیسجمهوری دستور تشکیل کمیته ملی بررسی سیل، مستقل از سازمانهای اجرایی و اداری، تحت مسئولیت یکی از دانشگاههای بزرگ کشور را صادر کردند.
«رضا اردکانیان» افزود: مسائل مربوط به تخصیص منابع آبی لرستان از مسیر صحیح و به سرعت در وزارت نیرو پیگیری خواهد شد و دوشنبه (26 فروردین) جلسهای با حضور مدیران استانی در این زمینه برگزار میشود.
وی اظهار کرد: هماکنون وزارت نیرو به صورت جدی بر رفع بحران و امدادرسانی متمرکز است و بعد از آن احداث دیواره حفاظتی، تخصیصها، جبران خسارات و دیگر موضوعات را دنبال خواهد کرد.
کمکهای خارجی
پس از وقوع سیل لرستان تعدادی از کشورها از جمله پاکستان برای کمک به سیلزدگان اعلام آمادگی کردند. هفته گذشته کمکهای دولت پاکستان از طریق فرودگاه خرمآباد به لرستان رسید تا بین مردم سیلزده توزیع شود.
همچنین سازمان ملل متحد و سازمانهای زیرمجموعه آن برای کمک به مردم سیلزده لرستان اعلام آمادگی کردهاند.