زندگی تالاب‌ها در مرگ آدم‌ها

مائده امینی

انگار داغ آب در تمام این سال‌ها به تن گاوخونی مانده بود. تا همین یک‌ماه پیش اگر گذرت به شرق اصفهان می‌افتاد، خشکی تمام چشم‌هایت را پر می‌کرد اما حالا، در نوروز98، باران‌های سیل‌آسا، جان دوباره‌ای به این تالاب بخشید. این‌بار بعد از 15سال، لحظه‌‌ای که جریان آب به گاوخونی سرریز می‌کرد را ده‌ها گوشی تلفن ثبت کرده‌اند.قصه حیات این تالاب، در بیشتر تالاب‌ها و رودها و دریاچه‌های کشور این روزها تکرار شده است. سیلاب‌های اخیر اگرچه برای بسیاری از ایرانی‌ها، تبدیل به تراژدی شده اما حال هامون و شادگان و هورالعظیم و... را عوض کرده. باران‌های اخیر، نعمتی بود که می‌توانست برای ما تبدیل به چنین نقمتی نشود.

کدام‌ تالاب‌ها احیا شدند؟ 

تالاب هامون و هیرمند تا ۲۰‌درصد، تالاب حله بوشهر تا۷۰‌درصد و تالاب گندمان بروجن تا ۱۰۰‌درصد پرشده‌اند. سهم تالاب چغاخور چهارمحال‌وبختیاری ۸۰‌درصد، هورالعظیم۹۰درصد و تالاب بامدژ اهواز ۸۰ درصد اعلام شده است. تالاب مهارلوی استان فارس هم تا ۴۰درصد آبگیری و پر شده و سهم تالاب گاوخونی را هم منابع خبری بین 5 تا 20درصد اعلام کرده‌اند.

براساس آخرین پایشِ وضعیت تالاب گاوخونی تا هفدهم فروردین ماه، تنها 5درصد از 47هزار هکتار وسعت این تالاب آبگیری شده است. سخت است نام این آبگیری را احیا بگذاریم. در تالاب‌هایی که درصد آبگیری پایین است تبخیرهای سطحی می‌تواند آنها را به روزگار سابق برگرداند اما ادامه بارش‌ها می‌تواند خشک شدن دوباره این نشانه‌های حیات در ایران را تا سال‌ها به تعویق بیندازد.

حال خوب دریاچه ارومیه 

 باران‌های اخیر تأثیر مثبتی در بهبود وضعیت دریاچه ارومیه گذاشته، تا جایی که بعد از مدت‌ها می‌توان گفت این دریاچه به وضعیت نرمال نزدیک شده است. تراز دریاچه ارومیه 45سانتی‌متر افزایش یافته است. تراز دریاچه ارومیه در فروردین 98، به هزار و ۲۷۱متر و ۱۹‌سانتی‌متر رسیده. این تراز در مدت مشابه پارسال هزار و ۲۷۰متر و ۷۴سانتی‌متر بود.

هم‌اکنون، حجم آب موجود در دریاچه ارومیه، 3.13میلیارد مترمکعب است و این در شرایطی است که در سال گذشته در همین زمان، حجم آب موجود در این دریاچه تنها 1.99میلیارد مترمکعب بوده است.

رودخانه‌ها جاری شدند 

تقریبا تمام رودخانه‌های نیمه‌غربی و مرکزی کشور را باران‌های اخیر پر از آب کرده و سطح آنها را بالا برده است. رودخانه‌هایی که نتیجه طغیان برخی از آنها، سرازیر شدن سیل‌ در نقاط مختلف ایران بود. رودخانه ارنجک قزوین، رودخانه‌های دز، کرخه و سوسنگرد خوزستان، رودخانه کشکان و خرم‌رود لرستان، گاماسیاب هرسین کرمانشاه و رودخانه قره‌سو در گلستان از مهم‌ترین رودخانه‌هایی بودند که از بارش‌های اخیر سیراب شدند و حتی طغیان کردند.