هدایت فهمی| پژوهشگر حوزه آب
بارشهای زمستانه و بهاره کشور بهویژه در غرب و شمالغربی کشور بهطور عمده ناشی از فعالیت مرکز کمفشار روی دریای مدیترانه و مرکز کم فشار سودانی است. سامانههای جوی که از دریای مدیترانه و سرخ رطوبت کسب میکنند در برخورد با رشتهکوههای زاگرس، تبدیل به تودههای رطوبتزا میشوند که نتیجه این مجموعه ایجاد باران در نواحی غربی است.
امسال اما این بارشها به شکل بیسابقهای در زمانی کوتاه رخ دادهاند که ناشی از اختلالی است که در اثر تغییر اقلیم رخ داده. در واقع ما امروز با 2 پدیده مواجه هستیم؛ تلاقی و فعالشدن هر دو سامانه جوی مدیترانهای و سودانی و دومی ناهنجاری در محل استقرار این سامانهها. اما آیا واقعا تالابها و دریاچهها و رودخانههای کشور در فروردینماه امسال، احیا شدند؟ در کشور خشک و گرمسیری مثل ایران، همواره تالابها و رودخانهها وضعیت ناپایداری دارند. آنها ممکن است دورههای خشک و تر مختلفی را پشتسر بگذارند و نمیتوان درباره احیای آنها نظری قطعی داد. ممکن است تالابی سالهای سال خشک باشد اما بعد از مدتی احیا شود و دوباره خشک شود. باید کمآبی ایران را بهعنوان یک حقیقت بپذیریم و با آن سازگار شویم. بسیاری از تالابها امروز وضعیت مناسبی پیدا کردهاند. رودخانهها و مخازن کشور پر شدهاند و کمبودهای آبی ما تا حدی جبران شده است اما اینکه این وضعیت به شکل دائمی ادامه داشته باشد، غیرقابل پیشبینی و حتی بعید است و همه این اتفاقهای خوب، متأسفانه در کنار حجم گستردهای از تخریب و تلفات انسانی رخ داده است. سیلاب ایران پیشبینی شده بود و ما میتوانستیم با مدیریت بهتری از وقوع این تراژدی بزرگ جلوگیری کنیم.
باید با کمآبی ایران کنار بیاییم
در همینه زمینه :