بتکراریم یا نه؟

نگار حسینخانی

«عید شما مبارک»؛ کلیشه‌ای‌ترین جمله‌ای است که هفته‌ها پس از اتمام تعطیلات عید نوروز خواهید شنید. انگار قرار نیست این تبریک‌ها قطع یا متوقف شود، درست مانند تغییر دو فصلی ساعت که تا مدت‌ها مردم را گیج ساعت قدیم و جدید خواهد کرد، عید نیز شما را به اشتباه می‌اندازد که آیا به فلانی تبریک گفته‌اید یا نه. این است که «عید شما مبارک» در اردیبهشت و گاه حتی تا خردادماه ادامه خواهد داشت. اما آنچه پس از تعطیلات منتظرش هستید لباس‌های تازه و چهره‌های نو شده است. کسانی که می‌شناختید و انگار رنگی از بهار در چهره ذخیره کرده‌اند و درباره روزهایی که نبوده‌اند و به‌اصطلاح در تعطیلات به سر می‌بردند، حرف‌هایی برای گفتن دارند. آنها از شعار سال می‌گویند که هر سال عادت‌مان شده سیاست‌های سال بعد را درباره‌اش پیش‌بینی کرده و حدس بزنیم چه پیش خواهد آمد. از کلیشه‌های بعد از عید همان اتفاقاتی خواهد بود که همه می‌دانیم و می‌خواهیم درباره‌اش باز به هم بگوییم. بگوییم فهمیدی فلانی مرد، فلان چیز خراب شد، فلان کس را دیدی که فلان کرد و آن‌گاه در این متن فلان پربسامدترین کلمه و کلیشه‌ای‌ترین خواهد بود.



کلیشه اگر بخواهید صحبت از خرید میوه‌های یخ زده و پسته و آجیل گرانقیمت است. این جملات کلیشه‌ای از روز اول بهار آغاز می‌شود و تا آخر‌ماه فروردین ادامه دارد؛ از مهمانی‌های زورکی و بازدیدهای نچسب و سفرهایی که بیشتر برای فرار، برنامه‌ریزی شده‌اند؛ فرار از اقتصاد بد و روزمرگی و زندگی پس از تعطیلات. اما اگر بخواهید به کلیشه‌ها بپیوندید می‌توانید از سال خوک و صفت‌هایش حرف بزنید. از اینکه سالی که نکوست از بهارش پیداست و حیوان امسال می‌تواند نماد فلان چیز باشد و به بادمان دهد. هیچ‌چیز برای دراماتیزه کردن ماجراهایی که از سر گذرانده‌ایم و آنچه پیش‌رو داریم کم نیست. ما قهرمانان دراماتیک کردن سال پیش‌رو خواهیم بود. خوب می‌دانیم چطور با بدبینی‌مان همدیگر را از تعطیلاتی که از سر گذرانده‌ایم پر و خالی کنیم. ما عاشق کلمات کلیشه‌ای هستیم و خوب می‌توانیم همدیگر را با آن بچزانیم. مثلا 2روز مانده تعطیلات تمام شود، روزشمار پایان تعطیلات بگذاریم. یا اصلا از همان روز نخست تعطیلات این روزشمار را شروع کنیم و هر روز یک روز از تعطیلات بکاهیم و از چزاندن همدیگر کیف کنیم. بعد دوباره بعد از تعطیلات، درست فردای تعطیلات سراغ تقویم برویم و روزهای تعطیل آینده را رصد کنیم. ما مردمان کلیشه‌ساز، عاشقان تکراریم.