گزارش
شهرهای بزرگ رنگ عوض می‌کنند
گزارش همشهری از شهرهای مطرح دنیا که مدیریت آنها برای افزایش آرامش و نشاط اجتماعی و زیبایی نمای شهری به بحث رنگ اهمیت فراوان می‌دهد
حامد فوقانی/خبرنگار
یک‌تابلوی هنری، یک افق زیبا و یک قاب تصویری که جلوه‌ای جالب و آرامش‌بخش از زندگی شهروندی را پیش‌روی مردم قرار می‌دهد. این رویکرد شهرداران شهرهای بزرگ دنیاست که در دهه حاضر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. بی‌تردید رنگ‌ها در عین حال که روی نمای شهری تأثیر فوق‌العاده می‌گذارند، می‌توانند جریان زندگی را به سمت و سوی نشاط و آرامش سوق دهند. این در حالی است که بسیاری از مدیران شهری موفق در دنیا توانسته‌اند با بهره مناسب از رنگ و معماری، زشتی‌ها و فضاهای کارگاهی را به‌نوعی از دیده مستقیم شهروندان دور نگه دارند. دیوارهایی که برای همخوانی با سایر عناصر شهری ساخته و رنگ‌آمیزی شده‌اند یا آثار سه‌بعدی، نمونه‌ای از اقدامات صورت‌گرفته در این راستا هستند. این رویکرد سبب شده که از حضور بزهکاران و خلافکاران نیز در فضاهای بی‌دفاع شهری جلوگیری شود. در ادامه برخی از شهرهایی که شهرداران‌شان توجه به رنگ در شهر را از اولویت‌های کاری خود قرار داده‌اند، آورده شده است.
لندن؛ صادق‌خان 20هنرمند را پای کار آورد
صادق‌خان، شهردار لندن از سال گذشته طی فراخوانی از هنرمندان خواست در زمینه رنگ‌آمیزی شهری پای کار بیایند. پس از داوری از آثار ارائه‌شده در نهایت 20هنرمند برگزیده شدند. جالب اینکه 20هنرمند معرفی‌شده همگی زن بودند و در نهایت صادق‌خان تصمیم گرفت با کمک آنها بزرگ‌ترین پروژه هنر و رنگ‌آمیزی عمومی را کلید بزند. در فاز نخست این پروژه قرار شد آثار در 12فضای عمومی مهم که نیازمند بازآفرینی و رنگ‌آمیزی بودند، اجرا شوند. و جالب‌تر اینکه سرانجام تصمیم گرفته شد در این رنگ‌آمیزی به نقش و حضور زنان در جامعه توجه بیشتر شود و از طرف دیگر استفاده از نور در آثار برای هنرمندان امکانپذیر باشد. در این بین، یک خبرنگار هنرمند هم برای رنگ‌آمیزی انتخاب شد. فاز بعدی رنگ‌آمیزی شهری در بهار امسال (2019) کلید می‌خورد. براساس این گزارش، هزینه مورد نیاز فاز اول، به میزان 1.2میلیون دلار از طریق یک صندوق دولتی تأمین شد.
پاریس؛ خانم شهردار، تاریخ را نقاشی می‌کند
خانم آنه هیدالگو، شهردار پاریس رویکردی را اتخاذ کرده و به تمام مدیران زیردست خود فرمان داده تا تمام فضاهای متروک و خالی از عناصر مفید شهری، رنگ‌آمیزی شود. البته نکته مهم در طرح او به نحوه رنگ‌آمیزی برمی‌گردد. هیدالگو خواسته که در اجرای پروژه‌های رنگ‌آمیزی و نقاشی، توجه به تاریخ فرانسه و پاریس فراموش نشود. یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های او مطالعه درباره پیشینه فضاهای زیرزمینی پاریس است که سالیان دورتر، پاتوق برخی از مردم بوده و به‌عنوان مکانی عمومی و حتی اضطراری استفاده می‌شده اما اکنون متروک مانده است. شهرداری پاریس همچنین رنگ‌آمیزی ایستگاه‌های مترو و تونل‌های شهری را هم در دستور کار دارد. این اقدام از سال2014 کلید خورده و دست‌کم تا سال2022 به طول می‌انجامد. در فاز نخست طرح، با نام Reinvent Paris (بازخوانی پاریس) املاک مربوط به قرن شانزدهم رنگ‌آمیزی شد. در فاز دوم با نام «بازخوانی پاریس2» اما رنگ‌آمیزی و نقاشی به مترو و فضاهای روسطحی شهر کشیده شده و از قرار معلوم 34سایت رنگ‌آمیزی با مساحت حدود 150هزار مترمربع با آثار تاریخی رنگ خواهند شد. ایستگاه‌های مترو سنت مارتین، برج ایفل با نام «قهرمان مریخ»، 5تونل شهری، یک گاراژ سابق رنو و 3پارکینگ زیرزمینی خودرو بخشی از پروژه مدنظر شهرداری پاریس در این راستاست.
هلسینکی؛ نمایش نمونه آثار فاخر بر دیوارهای شهر
رنگ‌آمیزی و نقاشی‌های دیواری در هلسینکی فنلاند قدمتی بسیار طولانی دارد. یکی از مهم‌ترین دستورهای شهرداری هلسینکی به سال1947 برمی‌گردد که براساس آن، نقاشی‌های بزرگ دیواری به هنرمندان سفارش داده شد. این اقدام سالیان بعد آنقدر استقبال شهروندان را در پی داشت که در سال1974 نمونه‌هایی از این آثار را به مرکز دانشگاهی آموزش زبان سوئد منتقل کردند تا بعدها برای چنین طرحی، رشته‌ای تحصیلی در دانشگاه ایجاد شود. حالا چندسالی می‌شود با پیگیری مدیریت شهری، نمونه‌ای کپی‌شده از آثار فاخر نقاشی و رنگ‌آمیزی بر دیوارهای شهر هلسینکی اجرا می‌شود. در این مسیر حتی کودکان هم مجاز هستند تا هنرنمایی خود را روی برخی از دیوارهای مشخص‌شده به نمایش درآورند. یکی از آخرین طرح‌ها، در جنوب هلسینکی به اجرا درآمده و براساس آن یک دیواره یک‌کیلومتری رنگ‌آمیزی و نقاشی شده است. روی این دیواره، مکان‌های جذاب گردشگری شهر، نقاشی شده‌اند و حتی کمک می‌کند تا گردشگران، راحت به اماکن گردشی دسترسی پیدا کنند. پشت این دیوار ساحل دریا قرار دارد و پروژه‌ای ساحلی در حال اجراست. در عین حال در بعضی از نقاط، روزنه‌هایی وجود دارد تا شهروندان ببینند پروژه ساحلی در چه وضعیتی قرار دارد و چقدر پیشرفت کرده است.
لابوکای آرژانتین؛ رنگ‌آمیزی با درهای قوطی
یکی از شهرهایی که بدون شک الگوی بسیاری از شهرهای دیگر دنیا برای رنگ‌آمیزی به‌خصوص در محدوده تاریخی شده، لابوکا در نزدیکی پایتخت آرژانتین، بوینس‌آیرس است. خانه‌های این شهر از تکه‌های باقیمانده در کارخانه کشتی‌سازی و رنگ‌های به‌جا مانده در ته قوطی‌های رنگ ساخته شده‌اند. رنگ‌های روشن این محله کارگرنشین مقصد جالبی برای گردشگران است تا کمک بزرگی به اقتصاد شهر شود.
سالوادور برزیل؛ برده‌داری به رنگ‌آمیزی تبدیل شد
در محله تاریخی پلورینیو (Pelourinho) در غرب شهر سالوادور برزیل، رنگ‌آمیزی جالب ساختمان‌ها غوغایی به‌پا کرده است. سالوادور نخستین بازار برده‌فروشی در قاره آمریکای جنوبی به‌حساب می‌آمده که پس از سال ۱۸۳۵ برده‌داری در آن ممنوع شد. در سال۱۹۸۵ نیز پس از آنکه این محله به‌عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شد، بازسازی‌های شهر با محوریت رنگ‌آمیزی مورد توجه قرار گرفت.
فهرستی از دیگر شهرهای رنگارنگ جهان
والپرایزو: شهر بزرگ و بندری کشور شیلی و یکی از مهم‌ترین بندرگاه‌های جنوب اقیانوس آرام. بندر تاریخی این شهر به‌عنوان میراث جهانی یونسکو به رسمیت شناخته شده است و هنرمندان آزادانه استعدادهای خود را روی دیوارهای شهر پیاده کرده‌اند تا خیابان‌ها به یک‌گالری بزرگ رنگ و نقاشی تبدیل شوند.
سنت جان، نیوفاندلند، کانادا: سنت‌جان، پایتخت نیوفاندلند (Newfoundland) و شرقی‌ترین شهر آمریکای جنوبی است. یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آن، خانه‌های رنگارنگ ویکتوریایی آن است که به سوی مرکز شهر هستند و به‌علت رنگ‌های قرمز تند، آبی، زرد و سبز به لوبیاهای ژله‌ای معروف شده‌اند. این رنگ‌ها از دهه۱۹۷۰ به بعد پدیدار شده‌اند.
جوزکار، اسپانیا: جوزکار نام شهری در جنوب اسپانیاست. این شهر به‌دلیل تصویربرداری و ساخت فیلمی هالیوودی در سال۲۰۱۱ رنگ‌آمیزی شد.
چارلستون، کارولینای جنوبی: در شرق چارلستون (Charleston) در یکی از ایالت‌های جنوبی آمریکا با نام کارولینا، محله‌ای بسان رنگین‌کمان وجود دارد.
بلاط، استانبول، ترکیه: بلاط، محله‌ای در منطقه فاتح استانبول و عین پتوی وصله‌دوزی‌شده‌ای از ساختمان‌های آبی، قرمز و سبزرنگ است.
ترینیداد، کوبا: ترینیداد یکی از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین جزیره‌های کوباست که در جنوب دریای کارائیب واقع شده است. ساختمان‌های قدیمی متعلق به قرن۱۶ در این شهر نمایانگر رنگ‌های محیط‌زیست هستند؛ سبز، آبی اقیانوس و زرد. گاهی یک ساختمان به‌صورت تک‌رنگ است و گاهی همه رنگ‌ها در یک ساختمان دیده می‌شود.
