داخلی
مظنون پرونده قتل زوج فرهنگی، عامل آتش‌سوزی کمپ ترک اعتیاد بندرعباس بود
اعتراض مرگبار به خشونت در کمپ
آتش‌سوزی مرگبار در یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد در بندرعباس بار دیگر زنگ خطر درخصوص نظارت بر این مراکز را به صدا درآورد. در این حادثه تعدادی از مددجویان در اعتراض به وضعیت بدی که در کمپ داشتند آنجا را به آتش کشیدند که این آتش‌سوزی موجب مرگ یکی از آنها و مصدومیت 11نفر دیگر شد.
به گزارش همشهری، شامگاه یکشنبه به آتش‌نشانی بندرعباس خبر رسید در کمپ ترک اعتیاد منطقه آبشورک، آتش‌سوزی مهیبی رخ داده است. دقایقی از این حادثه می‌گذشت که آتش‌نشانان خود را به محل وقوع حادثه رساندند. با اینکه دود غلیظی از داخل کمپ بیرون می‌آمد اما شواهد نشان می‌داد که مددجویان از داخل، در را قفل کرده‌اند و امکان ورود آتش‌نشانان به آنجا وجود ندارد. آتش از کمپ زبانه می‌کشید و راهی برای ورود وجود نداشت. بیش از 10 نفر از معتادان داخل کمپ حضور داشتند و جانشان در خطر بود.
در این شرایط آتش‌نشانان شروع به تخریب یکی از دیوارها کردند تا بتوانند وارد کمپ شوند. دقایقی بعد با تلاش زیاد روزنه‌ای برای ورود گشوده شد و سرانجام آتش‌نشانان توانستند شعله‌های آتش را مهار کنند. با خاموش شدن آتش معلوم شد 12نفر از مددجویان در آنجا حضور دارند که همگی دچار دودگرفتگی شده بودند که به بیمارستان منتقل شدند اما یکی از آنها که مردی 45ساله بود جانش را از دست داد.
حادثه به روایت آتش‌نشانی
هرچند ابتدا علت وقوع این حادثه به‌درستی مشخص نبود اما در ادامه معلوم شد که آتش‌سوزی عمدی بوده و مددجویان کمپ به‌دلیل اعتراض به شرایط سخت، آنجا را به آتش کشیده‌اند. آتشپاد فرجام دانش، مدیرعامل آتش‌نشانی بندرعباس در این‌باره به ایرنا، گفت: «ظاهرا بیماران بستری به شرایط نامناسب و رفتارهای بد متولیان این مرکز اعتراض‌هایی داشته‌اند. آنها در اعتراض به این شرایط درهای محل اسکان را از داخل قفل کرده و تهدید به آتش زدن محل کرده‌اند و پس از یک ساعت‌ونیم تهدید خود را عملی کرده و آنجا را به آتش کشیده‌اند.»
خودکشی، از شایعه تا واقعیت
با وجود اینکه مدیرعامل آتش‌نشانی بندرعباس به صراحت این حادثه را خودکشی دسته‌جمعی اعلام کرده بود، اما خیلی زود بهزیستی استان هرمزگان این خبر را تکذیب و روایت تازه‌ای را مطرح کرد.
غلامحسین رازمند، مدیر روابط عمومی بهزیستی هرمزگان در این‌باره به ایرنا گفت: «موضوع خودکشی دسته‌جمعی بیماران در مرکز ترک اعتیاد آبشورک دروغ محض و شیطنت رسانه‌ای است. ماجرا این است که 2نفر از بیماران مرکز با زندانی کردن سایر بیماران در سالن، اقدام به قفل کردن در و آتش زدن پتوها کرده‌اند که موضوع به آتش‌نشانی، اورژانس و پلیس اطلاع داده شد و پس از هدر رفت زمان و حضور با تأخیر خودروی آتش‌نشانی سرانجام با مداخله پلیس آتش خاموش شد و عاملان آتش‌سوزی دستگیر شدند.» وی ادامه داد:« فعالیت این مرکز به‌علت آسیب یکی از اتاق‌های آن تا اطلاع ثانوی متوقف و نسبت به اعزام بیماران به مراکز دیگر اقدام شده است.»
واقعیت چه بود؟
ضد‌ونقیض‌گویی‌ها درباره حادثه کمپ آبشورک در حالی ادامه دارد که یک منبع آگاه در گفت‌وگو با همشهری جزئیات تازه‌تری از این اتفاق را بازگو کرد. او گفت: «افرادی که در کمپ نگهداری می‌شدند به وضعیت آنجا اعتراض داشتند. آنها چند مرتبه به شرایط اعتراض کردند و در نهایت می‌خواستند از آنجا خارج شوند اما مسئولان کمپ اجازه ندادند. آنها هم همراه 10نفر دیگر از داخل در را قفل و تهدید کردند که آنجا را به آتش خواهند کشید.»
وی ادامه می‌دهد: «مسئولان کمپ تهدیدهای مددجویان را جدی نگرفتند و وقتی این شرایط حدود یک ساعت ادامه پیدا کرد آنها تخت‌ها و پتوهای خود را در گوشه‌ای از اتاق جمع کردند و به آتش کشیدند. عامل اصلی آتش‌سوزی 2 نفر از مددجویان بودند که با فندک پتوها را آتش زده بودند. یکی از آنها جوانی 30 ساله است و دیگری جوانی است که مدتی قبل به اتهام دست داشتن در قتل زوجی فرهنگی دستگیر اما با به‌دست نیامدن مدرک علیه‌اش آزاد شده بود.»
این فرد مطلع درباره متهمان پرونده گفت: «آنها در بازجویی‌های اولیه اتهام آتش‌افروزی را به گردن گرفته‌اند اما مدعی هستند مسئولان کمپ هم باید به‌دلیل کوتاهی محاکمه شوند.» به گفته این منبع آگاه، هم‌اکنون این دو نفر به اتهام قتل عمدی در بازداشت به‌سر می‌برند و تحقیقات برای روشن شدن زوایای دیگر این حادثه همچنان ادامه دارد.
زنگ خطر کمپ‌های ترک اعتیاد
مجید ابهری/رفتارشناس و مدرس دانشگاه
اعتیاد یکی از بزرگ‌ترین بیماری اجتماعی و پرهزینه‌ترین چالش فراروی خانواده‌ها و دولت‌هاست. متأسفانه در زمینه درمان اعتیاد فعالیت‌های مؤثری صورت نگرفته است. از آنجا که بیش از 90درصد مراکز ترک اعتیاد در اختیار بخش خصوصی است متولیان این کمپ‌ها تحت نظارت خاص و منظمی نیستند و گاهی شاهد وقایع تلخی در این مراکز هستیم.
بسیاری از معتادان بهبودیافته به خاطر رفتارهای نامناسب بعضی از کمپ‌ها و شرایط غیرانسانی آنها تا پایان عمر احساس حقارت می‌کنند و اعتماد به نفس خود را نمی‌یابند. وقتی بیش از 90درصد کمپ‌ها خصوصی است و یک تجارت به‌حساب می‌آید، سگ‌درمانی، زنجیردرمانی، کتک‌درمانی و شرایط غیرانسانی، برآنها حاکم می‌شود و به‌خاطر پشت‌گرمی و حمایت‌های مافیایی، صاحبان و مدیران بعضی از کمپ‌ها خود را از هرگونه نظارت با پاسخگویی درباره عملکردشان مصون می‌دانند و اطمینان دارند که کسی سراغ‌شان نمی‌رود. در حادثه اخیر بندرعباس و آتش‌سوزی یک کمپ باید مسئولان توجه ویژه به بازرسی کمپ‌های رسمی و غیررسمی کنند. سازمان بهزیستی به خاطر تنوع وظایف و گستردگی مأموریت‌ها و محدودیت‌های مالی و انسانی توانایی نظارت و کنترل کمپ‌های خصوصی و غیردولتی را ندارد؛ چه رسد به کمپ‌های غیرقانونی که در سوله‌های قرون وسطایی به درمان معتادان مشغولند. بعضی از این افراد که با فشار خانواده به کمپ می‌روند و روش‌هایی که برای ترک آنها اعمال می‌شود معمولا غیرانسانی است. بسیار به جاست که نیروی انتظامی و معاونت پیشگیری قوه قضاییه بر این کمپ‌ها نظارت کنند و با تعطیل کردن کمپ‌های غیراستاندارد اجازه ندهند با انسان‌ها اینگونه رفتار شود. هرچند نمی‌شود خدمات مثبت بسیاری از کمپ‌های ترک اعتیاد را نادیده گرفت اما برخی از کمپ‌ها توسط معتادانی که تا سال قبل در کمپ بودند راه‌اندازی شده است و برخی هم اصلا مجوز ندارند اما به خاطر منفعت‌طلبی وارد این کار شده‌اند. برخی از معتادان به خاطر بیماری‌های مختلفی که بر اثر مواد‌مخدر به آن مبتلا شده‌اند در کمپ‌ها از دنیا می‌روند. بسیاری دیگر به انواع بیماری‌های پوستی، شپش، هپاتیت، اچ‌آی وی و... مبتلا می‌شوند و خطر انتقال این بیماری‌ها به دیگران و خانواده‌ها وجود دارد. همچنین خطر آتش‌سوزی، نزاع و خودکشی در این کمپ‌ها بسیار محتمل است که باید درباره این خطرات فکری عاجل کرد.
