فانوسکهای خاموش
به بهانه تب تند فیلمسازان برای شرکت در جشنوارههای جهانی و نگاه سرد جشنوارهها به آثار ایرانی
مسعود میر/روزنامهنگار
فروشنده در کن و اسکار درخشید و دیگر پس از آن کمتر فیلم ایرانی توانست دل داوران جشنوارههای الف دنیا را ببرد. سال گذشته هم جعفر پناهی در کن جایزهای گرفت که بیش از اهمیتش در حوزه سینما، همان کارکردهای سیاسی همیشگی در برلین را داشت. هرازگاهی هم خبری منتشر میشود درباره اینکه یک فیلم ایرانی در یکی از جشنوارههای گمنام سینمایی دنیا موفقیتی کسب کرده اما واقعیت این است که یافتن نشان این جشنوارهها آنقدر دشوار است که احتمالا جوایز اعطا شده به پاس همین سختکوشی و ممارست فیلمسازان ایرانی در فرستادن فیلم به چنین جشنوارههایی درنظر گرفته میشود!
رکورد درخواست
واقعیت این است که تقلا برای حضور سینمای ایران در عرصههای مختلف جهانی حالا به یک رکورد از بابت میزان درخواستهای ارائه شده نزدیک میشود اما درخشش در این عرصهها کمکم چونان فانوسی رو به خاموشی جلوه میکند. امروز که این متن مهمان چشمان شماست 2 روزی فرصت برای ثبتنام و ارسال فیلم برای بخش رسمی کن2019 باقی است و موعد ثبتنام فیلمهایی هم که قرار است در هفته منتقدین کن به نمایش درآیند 19اسفند به پایان میرسد. از همین حالا هم میتوانیم ذوق ایرانیها برای حضور در فستیوال کن را پیشبینی کنیم و بیراه نیست اگر بگوییم اکثر تولیدات سینمای کشور برای حضور در جشنوارهای مثل کن فرم پر میکنند. این اشتیاق اما در نهایت ختم میشود به حضور اندک فیلمهای ایرانی در بخشهای غیراصلی و غیررقابتی و جالب اینکه برخی رسانهها همچنان با ذوق و شوق از این حضور یاد میکنند که گویی یک اثر ایرانی برنده یکی از جوایز اصلی جشنواره کن یا جشنوارههای الف مشابهی مانند برلین شده است.
ستاره خاموش اقبال
یک منبع آگاه درباره شرایط فعلی سینمای کشور در جشنوارههای جهانی نظر قابل تاملی دارد. او که نمیخواهد نامش فاش شود، تأکید میکند که کیفیت بسیار پایین تولیدات سینمایی از یک سو و عدمحمایت دولت از حضورهای بینالمللی سینمای ایران از سوی دیگر باعث شده تا ستاره اقبال فیلمهای ایرانی در جشنوارههای معتبر جهانی رو به افول بگذارد.
این منبع آگاه همچنین به این موضوع اشاره میکند که در تمام سخنرانیهای فرهنگی و بهخصوص سینمایی مسئولان و مدیران از رئیسجمهور تا وزیر و رئیس سازمان سینمایی همواره اشارهای به درخشش سینمای ایران در عرصههای جهانی میشود اما این مسئولان برای چنین حضور و درخششی هیچ هزینهای نمیکنند و معمولا موفقیتها مدیون فعالیتهای بخش خصوصی است و مدیران دولتی فقط از بخش افتخارآفرینی این مسیر بهره بردهاند.
فارغ از این نگاه میتوان برای مشخص شدن مسیر سینمای ایران در سال جدید میلادی نگاهی به 2جشنواره تراز اول سینمایی دنیا که از ابتدای سال جدید میلادی برگزار شدهاند، انداخت. جشنواره فیلم ساندنس بهعنوان مهمترین جشنواره فیلمهای مستقل آمریکا در ماه ژانویه هیچ نمایندهای از ایران نداشت و در جشنواره برلین هم خبرهای رسمی از حضور یک مستند ایرانی در یک بخش فرعی حکایت داشت. حالا بماند که یک اثر ایرانی با نام «نشت» به تهیه کنندگی مجید برزگر که محصول مشترک به شمار میآمد توانست در بخش «فروم» جشنواره برلین نمایش تحسینآمیزتری داشته باشد و بیشتر بدرخشد و جایزه هم بگیرد اما چندان مورد توجه رسانههای داخلی قرار نگرفت.
حالا باید چند روزی صبر کرد تا جشنواره معتبر فرانسوی فیلمهای پذیرفته شده برای کن2019 را معرفی کند اما بیتردید اوضاع و احوال سینمای ایران در جشنوارههای جهانی، هرچه هست، درخشان نیست.