لیلا شریف
«دست‌دادن یا دست‌ندادن با جنس مخالف» از ابتدای انقلاب به‌عنوان دغدغه چهرههای سیاسی، هنری و ورزشی هنگام مواجهه با مردمانی از سرزمین‌های غیرمسلمان شناخته‌می‌شود؛ از مردان و زنان سیاسی گرفته تا سلبریتی‌های سینما، هر کدام به‌نحوی در این معادله پیچیده حضور داشته و بنا بر نوع واکنش‌شان در معرض قضاوت‌های گوناگون قرار گرفتند.
دستورالعملی برای سیاستمداران:دست‌دادن ممنوع!
مرضیه حدیدچی دباغ و نامه به گورباچف: سال‌های دهه 60 مبتنی بر شکل‌گیری تعاملات جدید با کشورهای مختلف بود. امام‌خمینی(ره) در سال67 تصمیم گرفت تا با ارسال نامه‌ای به میخائیل گورباچف - آخرین رئیس‌جمهور شوروی- او را از «مرگ کمونیسم» آگاه کند. آیت‌الله جوادی آملی، محمدجواد لاریجانی و مرضیه حدیدچی دباغ، 3 نفری بودند که به‌عنوان هیأت حامل پیام امام‌خمینی(ره) به شوروی انتخاب شدند.
دست‌دادن از سر اجبار حدیدچی با گورباچف - به‌عنوان یکی از حاشیه‌های این سفر در تاریخ ثبت شد. حدیدچی درباره این اتفاق در کتاب خاطراتش آورده است: «دیدم اگر تو ذوق گورباچف بزنم خیلی بد است، از این‌رو وقتی او دستش را دراز کرد، من چادر را روی دستم انداختم و با او دست دادم. این برخورد برای رهبری امپراتوری شرق خیلی سخت و گران آمد. سعی کرد به روی خود نیاورد و گفت: من دستم را برای دست‌دادن دراز نکردم بلکه دستم را به سوی این مادر انقلاب دراز کردم که بگویم ما همسایه‌های خوبی هستیم. ما دست بی‌اسلحه‌مان را به سوی شما دراز می‌کنیم، شما هم مردهایتان را تشویق کنید که دست بدون سلاحشان را به سوی ما دراز کنند».
البته این اتفاق به خاطرات دباغ محدود نشد؛ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی هم در خاطرات خود گریزی به این اتفاق زده بود؛ «آقای [محمدجواد] لاریجانی آمد و شرح مذاکرات هیأت ابلاغ پیام امام به گورباچف را داد. گفت که گورباچف با هیأت گرم گرفته و با خانم دباغ دست داده. در ابتدای ورود، خانم دباغ از زیر چادر دست داده ولی آخر جلسه، گورباچف دستش را زیر چادر برده و دست خانم دباغ را گرفته و او را به‌خاطر مبارزات و فعالیت‌های اجتماعی تحسین کرده. خود خانم دباغ هم امروز صبح مراجعه و از این رویداد اظهار اضطراب کرد که او را دلداری دادم.»
نماینده آشوریان و شایعه مأموریت دست‌دادن با زنان خارجی: پس از انتشار تصاویری از دست‌دادن «یوناتن بت کلیا» نماینده آشوریان در مجلس با یکی از مقامات زن پرتغالی، برخی در فضای مجازی دست به شیطنت زدند و او را مأمور دست‌دادن با مهمانان زن خارجی برای حفظ وجهه نظام معرفی کردند؛ شایعه‌ای که به سرعت از جانب این نماینده مجلس تکذیب شد.
ظریف و حاشیه‌های دست‌دادن و ندادنش: تمام رفتارهای محمدجواد ظریف در قامت وزیرامورخارجه زیر ذره‌بین رسانه‌ها بود و هست؛ روزی دست‌دادن او با اوباما خبرساز می‌شود و روزی هم راه‌حلش برای دست‌ندادن با یکی از مقامات زن استرالیایی.
در زمان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل، ظریف به‌صورت اتفاقی با اوباما در یکی از راهروهای سازمان ملل مواجه شد و با او دست داد. این اتفاق چنان حاشیه‌ای ایجاد کرد که ظریف پس از بازگشت از نیویورک به کمیسیون امنیت ملی مجلس فراخوانده شد. براساس گفته ظریف «اوباما 2 ساعت قبل از آن در مجمع عمومی سخنرانی کرده بود و من انتظار نداشتم ببینم که وی به سالن عمومی سازمان بازگردد. در حال بیرون‌رفتن بودم که به‌دلیلی که از آن اطلاع ندارم، اوباما وارد سالن مجمع عمومی شد و ما اتفاقی با هم روبه‌رو شدیم».
در کنار این داستان، ترفندهای ظریف برای دست‌ندادن با بانوان خارجی نیز هر از گاهی خبرساز می‌شود تا جایی که پرهیز وزیر امورخارجه از درخواست یکی از بانوان همراه رئیس سازمان امنیت استرالیا برای دست‌دادن مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد.
دست‌دادن‌های سینمایی
عکس‌هایی از دست‌دادن بازیگران زن با چهرههای سینمایی دیگر کشورها در جشنواره‌های خارجی هنوز هم برای بسیاری از رسانه‌ها راهی برای جذب مخاطب است؛ بازیگرانی که هنگام مواجهه با مردان سینمایی دیگر کشورها به‌دلیل عرف مذهبی متفاوت، گاهی راهی جز دست‌دادن ندارند. لیلا حاتمی، ترانه علیدوستی و فاطمه معتمدآریا جزو چهره‌هایی هستند که در سال‌های مختلف به‌دلیل دست‌دادن با مردان زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرارگرفته‌اند.
و اما ورزشی‌ها
علیرضا فغانی: او به‌عنوان یک داور کاربلد راهی جام‌جهانی 2018 شد و با سوت‌زدن‌های درستش در رده برترین داوران جام جهانی قرار گرفت. در تمام دوره جام‌جهانی همانطور که تیم‌ملی مرکز توجه ایرانی‌های قرار داشت، فغانی و قضاوت‌هایش هم از نگاه ایرانی‌ها دور نماند و حتی ماجرای دست‌دادن او با یک داور زن برزیلی سر و صدای زیادی به‌پا کرد اما فغانی ترجیح داد که مسیر سکوت را در پیش بگیرد؛ « این موضوع و صحبت‌هایی که درباره آن می‌شود کوچک‌ترین اهمیتی برای من ندارد. به همین‌خاطر نیازی هم نمی‌بینم که بخواهم توضیحی درباره‌اش بدهم. هر کسی هم هر چیزی که بگوید با تمام احترام مهم نیست.»
دست به سینه در مسابقات بین‌المللی: ورزشکارانی که برای رقابت‌های بین‌المللی راهی کشورهای دیگر می‌شوند با یک قاعده اساسی آشنا هستند که هنگام دریافت مدال حواسشان به «دست ندادن» با نامحرم باشد. یکی از «دست‌ندادن»های خبرساز به مسابقات پارالمپیک لندن در سال 91باز‌می‌‌گردد؛ روزی که مهرداد کرم‌زاده پرتابگر دیسک ایران، هنگام دریافت مدال نقره تصمیم گرفت تا با «کیت مدیلتون» عروس ملکه بریتانیا دست ندهد. این موضوع چنان جنجالی به پا کرد که سخنگوی کاخ پادشاهی بریتانیا در واکنش به آن گفت: «بسیاری از ورزشکاران مرد از کشورهای اسلامی به دلایل فرهنگی و دینی با زنان (نامحرم) دست نمی‌دهند».
مرجان سلحشوری تکواندوکار در بازی‌های آسیایی2018 نیز چهره‌ای بود که هنگام دریافت مدال نقره از دست رئیس‌جمهور اندونزی، در شرایط مشابه قرار گرفت و براساس نگاه مذهبی به راه‌حل همیشگی پناه برد؛ گره‌کردن دستان در هم.
علی هاشمی هم جزو ورزشکارانی بود که هنگام دریافت مدالش در مسابقات وزنه‌برداری جهان با تکرار مداوم جمله «من مسلمانم، اسلام» تلاش کرد تا خود را از مخمصه نجات دهد.
وقتی نمی‌دانیم با دست‌هایمان چه کنیم!
دست‌های خبرساز
درباره دست‌های سیاسی، هنری و ورزشی که تیتر روزنامه‌ها شدند
در همینه زمینه :
